ТҰЗДАР ГИДРОЛИЗІ
Гомогенді ерітіндідегі иондық тендіктің бір түрі гидролиз. Гидролизге:
1. әлсіз қышқыл мен күшті негізден түзілген тұз;
2. әлсіз негіз бен күшті қышқылдан түзілген тұз;
3. әлсіз негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұздар ұшырайды. Анализге гидролиз үлкен кедергі келтіруі мүмкін, кейде гидролизді анализге қолдану мүмкіндігі де бар, рН-ты есептеу үшін күшті негіз бен әлсіз қышқылдан түзілген тұздың гидролизін қарайық: КtАп Кt+ + Ап-; H2OH+ + OH-.
Ал көптеген аналитикалық реакциялар жүргізу үшін ерітіндінің рН -ының әсері үлкен боғандықтан, гидролизге тұз ұшыраса, рН қалай өзгеретінін білу керек. Кt+ +Ап- + H2O Кt+ +НАп +ОН- ; Ап- + H2O НАп +ОН- (12а)
К=[НАп][ОН-]/[Ап-][H2O]; H2O -өте аз диссоциацияланатындықтан (13)
К[H2O]= [НАп][ОН-]/[Ап-]= Кгидр –гидролиз константасы.
H2O H+ + OH-; К=[Н+][ОН-]/[H2O];
К[H2O]= [Н+][ОН-]= Кw; [ОН-]= Кw/[Н+] енді оны (13) теңдеуге қойып,
Кгидр=[ НАп] Кw/[ Н+][Ап-] (14);
НАп Н+ +Ап-; К=[Н+][Ап-]/ [НАп], олай болса, (14) теңдеуді былай жазамыз:
Кгидр= Кw/ К НАп (15); (13) бен (15) теңдеулерден [НАп] [ОН-]/[Ап-]= Кw/ КНАп (16)
Тұздың гидролизіндегі (12а) теңдеуден [НАп] = [ОН-], ал НАп өте аз диссоциацияланатындықтан [Ап-] тұздың жалпы концентрациясына тең
СКtАп =[Ап-], олай болса (16) теңдеуді былай жазуға болады
[ОН-]2/СКtАп = Кw/КНАп, бұдан [ОН-]= Кw СКtАп /КНАп (17), оны логарифдеп, - lg[ ОН-]=7+1/2lgКНАп -1/2lgСКtАп, яғни рОН = 7-1/2рКНАп -1/2lgСКtАп (18)
рН =14-рОН =14-7+1/2рКНАп +1/2lgСКtАп (19)
гидролиз дәрежесі: h=Кw /КdСтұз есептеулер жүргізуге болады.
Достарыңызбен бөлісу: |