ІХ ғ ІІ- жартысында
|
|
|
Боран мұнарасы
|
ХІ ғ
|
Жетісуда
|
Ірі мешіт болған
|
Құйрықтөбе
|
|
|
Ең ертедег мешіт табылды
|
Отырар
|
ХІ-ХІІ ғ
|
Отырар
|
Екі шығыс моншасы
|
Тараз
|
|
Тараз
|
Екі монша орны
|
Түркістан
|
|
Түркістан
|
Шығыс моншасы ХХ ғ 60 ж
|
Қолбасшы Дәуітбек кесенесі
|
|
Тараз
|
|
Қорқыт күмбезі
|
|
Қызылорда обл
Қармақшы ауданы
|
|
Орта ғасырлардағы қалалар
Оңтүстік Қазақстанда Жетісудың оңт-батысында Жетісудың солт-шығ
37 қала 36 қала 70 қала
Қалалар
30 га асатын қалалар 10га дан 30 га дейін қалалар 10 га жетпейтін қалалар
Отырар, Испиджаб, Булух, Хурлуг Алмалық, Лавар, Қапал,
Сауран Ақтам, Арасан,
Қалалар
|
Орналасқан жері
|
Осбаникент
|
Арыстың орта ағысында
|
Сүткент
|
Сырдарияның орта ағысында
|
Сығанақ, Жанкет, Ашнас, Жент, Баршынкент
|
Сырдарияның төменгі ағысында
|
Балаж, Берукент
|
Қаратаудың терістігінде
|
Басқамыр, Аяққамыр
|
Ұлытау етегінде
|
Сарайлы, Торайлы
|
Кенгір өзені бойында
|
Құлан ҮІІ-ХІІІ ғ
|
Жамбылда
|
Құйрықтөбе ҮІ-ХІІІ ғ
|
Шымкентте
|
Атлах ҮІ-ХІІ
|
Талас алқабында
|
Баласағұн
|
Шу алқабында
|
Созақ ҮІ-ХІХ ғ
|
Оңтүстіккте
|
Сайрам ІХ-ХІІІ
|
Оңтүсттікте
|
Талғар ІХ-ХІҮ ғ Тальхиз
|
Алматыда
|
Қалалардың маңызы
Қалалар
|
Маңызы
|
Тараз
|
«Даңқты ізгі ниетті түріктердің қаласы, көпестер және саудагерлер» қаласы.
|
Суяб
|
Оған әр елден саудагерлер келеді ал халқының жартысы саудамен айналысады
|
Испиджаб
|
«Әлем саудагерлерінің қазба байлықтарының қайнар көзі»
|
Құлан
|
Қытайлықтар «Цзюйлень» деп атаған
|
Екіоғыз / Эквиус
|
Іле бойындағы «Екіоғыз /Эквиус» қаласында қытайлық көпестердің сауда орны болған» дейді В Рубрук
|
Отырар
|
ҮІІІ ғ-дан Тарбанд, Фараб ХҮІІ ғ-ға дейін өмір сүрді
|
Йасы
|
ХІҮ ғ-дан бастап Түркістан деп аталды Шауғар ХҮІІ ғ-дың 2-ші жартысынан Қазақ хандығына өтті
|
Сауран ХІ-ХҮІ ғ
|
І ғасыр қазақ-өзбек хандарының арасында талас тудырған
|
Сарайшық ХІ-ХҮІ ғ
|
ХІҮ ғ Ноғай Ордасының және Қасым хан тұсында біраз уақыт Қазақ хандығының астанасы болған
|
ХІІІ ғ Қазақстанда құрылған моңғол ұлыстары
Жошы ұлысының аумағы
|
Шағатай ұлысының
аумағы
|
Үгедей ұлысының аумағы
|
Төле ұлысының
аумағы
|
Ертістен батысы-Еуропаға дейінгі жер
|
Оңтүстік, Оңт-Шығ Қазақстан, Орта Азия, Шығ Түркістан
|
Батыс Моңғолия, Алтай, Тарбағатай, Ертістің жоғарғы ағысы, Ордасы Чугучак маңы
|
Моңғолия жері
|
Моңғол мемлекетінің әскери басқару құрылымы
Барұнғар (Оң қанат)
|
Кул (Орталық қанат)
|
Жоңғар(Сол қанат)
|
Түмен 10000 әскер, басқарушысы түменбасы
Мыңдық 1000 әскер, басқарушысы мыңбасы
Жүздік 100 әскер, басқарушысы жүзбасы
Оңдық 10 әскер, басқарушысы оңбасы
|
Кешіктен Шыңғысханның жеке басын қорғайтын әскер
|
Моңғол мемлекетінің басқару құрылымы
Мемлекеттің басты заңы
|
Империя әкімшілік аймақ
|
Әскери әкімшілік аймақ
|
Яса (Жасақ)
|
95 аймақ
|
3 Барұнғар,Жоңғар,Қол
|
Моңғол шапқыншылығы
Жылдар
|
Болған оқиғалар
|
1155/1162-1227 ж
|
Теміжүн (Шыңғысхан) туды
|
1206 ж
|
Моңғол империясы құрылды астанасы Қарақорым қаласы
|
1207-1208 ж
|
Жошы Сібір халықтары мен Енесей қырғыздарын бағындырды
|
1207-1209 ж
|
Шыңғысхан таңғұттарды,Тұрфанды,ұйғырды бағындырды
|
1211-1215 ж
|
Қытайды бағындырды
|
1217 ж
|
Жебе ноян Жетісуға аттанды Күшілік ханды басып алуға
|
1218 ж
|
Моңғолдар Жетісуға енді
|
1218 ж
|
Баласағұн қаласы соғыссыз берілді
|
1218 ж
|
Отрарға 450 адамдық, 500 түйелік керуен жіберді
|
1219 ж
|
150 мың моңғол әскері Ертістен Сырдарияға қарай қаптады
|
1219 ж
|
Моңғол әкері Отырарды қоршауға алды.
|
1920 ж
|
6 ай шайқастан соң Отырар жермен-жексен етілді. Отырар опат болды.
|
1219-1220 ж
|
Сыр бойындағы қалалар моңғол иелігіне көшті
|
1219-1221 ж
|
Орта Азия түгел жаулап алынды
|
1223 ж
|
Қалқа өзені бойында орыс-қыпшақ біріккен әскерлерін талқандады
|
1219-1224 ж
|
Қазақстан мен Орта Азия Шыңғысхан империясының құрамына қосылды
|
Шыңғысхан
|
Басып алған жерлерді 4 ұлына ұлыстық иелікке бөліп берді
|
1927 ж
|
Шыңғысхан мен баласы Жошы қайтыс болды
|
Алтын Орда ХІІІ ғ ортасы-ХҮ ғ ортасы
Алтын Орданың құрылуы
|
Жошы ұлысы аумағында құрылғаналғашқы мемлекет.
-негізін қалаған Бату (Батый хан) 1227-1255 ж билік құрды.
-Алтын Орданын негізін қалады 1243 жылы.
-Астанасы Сарай Бату. (Еділ бойында)
-жер аумағы Алтай тауынан Дунай өзеніне дейінгі ұлан-ғайыр аймақ.
-ХҮІ ғ орыс деректерінде Алтын Орда деп атала бастаған.
|
Алтын Орданын күшеюуі
|
-1235 ж Қарақорымда бүкіл моңғолдық құрылтайда Батысқа жорық жасау туралы шешім қабылданды қолбасшылыққа Бату сайланды.
-1236-1242 ж Батысқа жорық 7 жылға созылып. Солт Кавказ, Қырым бойы, Шығыс Еуропа, Орыс кінәздіктері тәуелділікке түсті.
|
Бату хан
|
-1227-1255 ж Алтын Орданың негізін қалаған Шыңғыс ханның немересі Жошының баласы.
|
Берке хан
|
-1256-1266 ж Алтын Ордада билік құрды.
-Астанасы Сарай Берке
-1262 ж Египет сұлтаны Бейбарыспен достық қарым қатынас жасау үшін елші жіберген.
-Моңғол империясына тәуелділігін мойындамай бүкіл моңғолдық құрылтайға қатысудан бас тартты.
-Берке хан мұсылман дінін қабылдап Әзірбайджан жерінде мешіт салдырған.
-1266 ж Кавказ жеріне жорықта қаза тапқан.
|
Менгу-Темір
|
-1266-1280 ж Алтын ордада билік құрды.
-1271 ж Менгу-Темір Египетпен байланысына кедергі жасағаны үшін Византияға жорыққа шығады.
-өз атынан теңге соқтырған.
|
Тохты хан
|
-1290-1312 ж Алтын Ордада билік құрды.
-Иран, Кавказ, Египет елдерімен сауда байланыстарын жасаған.
|
Өзбек хан
|
-1312-1342 ж Алтын Ордада билік құрды.
-Өзбек хан тұсында Алтын Орда гүлденген кезі.
-1312 ж Алтын Ордада мұсылман діні мемлекеттік дін деп жарияланды.
-қалалық өмірдін дамуына қатты көңіл бөлген, жаңа ғимараттар мен мешіт медіреселер салдырып, мұсылман дінінің таралуына көп көңіл бөлген.
|
Жәнібек хан
|
-1342-1357 ж Алтын Ордада билік құрды.
-Жәнібек хан тұсында Алтын Орда гүлденді.
|
Алтын Орданың әлсіреуі
|
-ХІҮ ғ ІІ жартысында Алтын Ордада ішкі алауыздық күшейді.
-1357-1380 жылдар аралығында Алтын Ордада 20 хан ауысқан.
-1357-1380 ж бұны тарихта «Ұлы Дүрбелең» кезеңі деп атайды.
-ХІҮ ғ 60 жылдардың өзінде Сарайда бір жылда 4 хан ауысқан.
-1380 ж Куликова даласында Мамай қолбасшылық жасаған Алтын Орда әскері Дмитрий Донской бастаған орыс әскерінен жеңіліп қалды. Осы шайқастан кейін Алтын Орда мүлде әлсірейді.
-1380 ж Мамай ордасын Тоқтамыс хан Әмір Темірдің көмегімен басып алады.
-1382 ж Тоқтамыс хан билігін нығайту үшін Мәскеу қаласына жорық жасап қаланы өртейді.
-1391 ж 18 маусымда Тоқтамыс хан мен Әмір Темірдің арасында Құндызша деген жерде шайқас болып Тоқтамыс хан жеңіліп қалады.
-1395 ж Тоқтамыс хан мен Әмір Темір арасында Кавказдағы Терек өзені бойындағы шайқаста Тоқтамыс хан түпкілікті жеңіліп қалады.
-Әмір Темірдің жорықтары Алтын Орданы әлсіретті.
-Алтын Орда ХҮ ғ ортасында Ақ Орда, Ноғай Ордасы, Сібір, Қазан, Қырым, Астрахан хандықтары болып бөлініп кетеді.
-1502 жылы Алтын Орданың соңғы билеушісі Шейх Ахмед хан өлгеннен кейін Алтын Орда мемлекет ретінде жойылды.
|
Ақ Орда ХІІІ-ХҮ ғ басы
Алып жатқан жері
|
Шығыс Дешті Қыпшақта
|
Ақ Орданың құрылуы
|
ХІІІ-ХҮ ғ басы (240 жылға жуық салтанат құрған).
-Қазақстан аумағында Моңғолдардан кейінгі құрылған алғашқы мемлекет.
-Ақ Орданың жері Жошының екі баласы Орда Ежен мен Шайбан хандардың ұлыстарын қамтиды.
-Ақ Орданың негізін қалаған Орда Ежен хан Жошының үлкен ұлы.
-Ақ Орданың алғашқы ханы Сасы Бұғы.
-астанасы Сығанақ қаласы (сырдарияның ортаңғы ағысында).
|
Ішкі-сыртық саяси жағдайы
|
-ХІҮ ғ ІІ жартысында Ақ Орда Алтын Ордадан біржола бөліне бастайды.
-Ерзен мен Мүбәрак хандар тұсында бөліне бастады Алтын Ордадан.
-1315-1320 ж Ерзен хан билік құрды Ақ Ордада.
-Әсіресе Ерзен хан тұсында қалалық мәдениеті дами түсті Ақ Ордада
-1320-1344 ж Мүбәрак хан билік құрды Ақ Ордада.
-1327-1328 жылдары Мүбәрак хан өз атынан Сығанақ қаласында теңге соқтырған.
-Ұрыс хан кезінде Ақ Орда Алтын Ордадан мүлде оқшауланды.
-1368-1369 ж Ұрыс хан Сығанақ қаласында теңге соқтырған.
-1374-1375 ж Ұрыс хан Еділ бойына жорық жасайды Қажы Тарханды, Сарай Беркені алып, Кама бұлғарларын бағындырады.
-осы жорықта өзіне көмектесуден бас тартқан Маңғыстау билеушісі Түй Қожаны жазалайды, оның баласы Тоқтамыс Әмір Темірге қашып паналайды.
-Әмір Темір Тоқтамысқа қару-жарақ әскер беріп, Ақ Орда мен Алтын Орданы басып алуға тырысады.
-Ұрыс хан мен оның баласы Тоқтақия қайтыс болғаннан кейін Әмір Темір Тоқтамысты Ақ Орда тағына отырғызып, Алтын Орданыда тәуелді етеді.
-1377 ж Ұрыс ханның екінші баласы Темір Мәлік Сауран түбінде Тоқтамысты жеңеді.
|
Достарыңызбен бөлісу: |
