И қазақ тіл білш інің антологиясы с. Исаев Қазіргі қазақ тіліндегі негізгі грамматикалық ұғымдар Павлодар 2010

жүктеу/скачать 10,59 Mb.

Pdf көрінісі

бет	144/167
Дата	25.02.2022
өлшемі	10,59 Mb.
	#133346

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 167

Байланысты:
И аза тіл білш іні антологиясы с. Исаев азіргі аза тілінде

-ман, -мен, -бан, -бен, -пан, -пен тұлғалы етістіктер де жиі қолданылады: Ескі бише отырман

-ған, -ген, -қан, -кен
түлғалы есімшеге жачғанатын 1-жақ жекеше жіктік жалғауы
(-мын, -мін) -м болып та айтылады: бара-мын, келе-мін, сөйлеи-
мін деудің орнына бара-м, келе-м, сөйлей-м болып, бара-ды,
келе-ді, сөйлей-ді деудің орнына бара-т, келе-т, сөйлей-т болып,
барған-мын, келген-міН, сөйлеген-мін деудің орнына барға-м,
143

келге-м, сөйлеге-м болып айтыла береді. Әрине, соңғы вариант
толық әдеби норма болып саналмайды.
Сонымен бірге 1-жақ жекеше мәнде тілімізде
-ман, -мен,
-бан, -бен, -пан, -пен
тұлғалы етістіктер де жиі қолданылады:
Ескі бише
отырман
бос мақалдап, Ёскі ақынша мал үшін
тұрман
зарлап (Абай). Мен келелі қара бұлтпын, Келе жаумай
ашылман
(Махамбет). Зерттеушілер
-ман, -мен, -бан, -бен,
-пан, -пен
формасын ауыспалы осы (келер) шақтың

жүктеу/скачать 10,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 140 141 142 143 144 145 146 147 ... 167