I. Қыс өтіп, күлімдеп көктем, жарқырап жаз келгенде, шұрқырап жатқан қалың
Қант қызылшасының пайда болуына байланысты жай
жүктеу/скачать 2,71 Mb. Pdf көрінісі
|
ОКУ САУАТТЫЛЫК база (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- 4.Тұңғыш шекер фабрикасы құрылған аймақ
- 6.Шекер сөзінің мағынасына қарама-қарсы келетін мақал
- 3-мәтін Құдалық
| 3.Қант қызылшасының пайда болуына байланысты жай
A. Француз императоры I Наполеонның бұйрығы бойынша B. Шекер өндірісі жақсы жолға қойылғандықтан C. Шекер жолдарының жабылып қалуына байланысты D. Еуропа елдерінің дамуына байланысты E. Шекер қамысын өндіру өте қымбат болғандықтан 4.Тұңғыш шекер фабрикасы құрылған аймақ A. Силезия B. Үндістан C. Франция D. Андалусия E. Полинезия 5.Шекер қамысының «арасыз бал беретін қамыс» аталу себебі A. Түрі балға ұқсағандықтан B. Бал арасының азығы болғандықтан C. Дәмі балға ұқсағандықтан D. Құны балмен пара-пар болғандықтан E. Бал өнімін алғандықтан 6.Шекер сөзінің мағынасына қарама-қарсы келетін мақал A. Бала тілі бал B. Асы бар аяқ әдемі C. Піскен астың күйігі жаман D. Тіл тәтті, бауыр қатты E. Ашынғанның тілі ашшы 3-мәтін Құдалық Қазақтың салт-дәстүрі қонақжайлылығымен тығыз байланысты. Ең қастерлі дәстүрлердің бірі - құдалық болса, бұл дәстүрде әуелі қонақ болып, құда болатын үйде түстенеді. Қазақта түстену жаз кезінде таяқтың көлеңкесі жоғалып, күн шаңырақтың үстіне шыққан кезге сәйкес болады. Бұл кезде келгендер шайын ішіп, етін жеген соң аттанады. Осы аралықта кейбірі атын шалдыртады, не суытады. Мұндай қонақтар қонбайды. 201 Ал «біз шаншуға» келгендер ешкіммен сөйлеспей, аттарының ер- тоқымын бір жерге жиып, түскі асын ішкен соң да кетпей, жатып алады. Үй иесі қонақасыға кешінде мал сояды. Қонғандар ертеңінде түс қайта үн-түнсіз аттанып кетеді. Бір қызығы, көбінесе, келетіндер ылғи ақсақалдар болады. Қонақтар кеткен соң үйдегілер бұл сырды біле қойып, сырмақ қағады. Қайрағын іздейді. Сырмаққа шаншылған бізді көреді, қайрақтың жоғалғанын біледі. Бұл: «Ұл ержетті, қыз бойжетті. Қос құлақ бала бізде бар, қаса сұлу сізде бар, жегжат болайық» - дегені. Қазақтың балаға деген үлкен қамқорлығы, қамы, міне, осыдан басталады. Егер қызы бар үй қайрақты сұрамаса, бір жетіден соң әлгі ақсақалдар қайтадан келіп кұда түседі. Әкесіне қарап ұлын, шешесіне қарап қызын сынайды. Мұндағы бір гәп - шаншылған бізде. Қазақта біз - көбінесе ұлдар, ер-азаматтар қолданатын құрал. Ақсақалдардың сырмаққа біз шаншуы «бізде бір ұл бар еді, сол осы шаңыраққа да ұл болса, қалай қарайсыздар» деген жұмбағы. Ал енді қайрақты әкетуі «бізді құп көрсеңіздер, құдандалы болайық» дегені. «Құданда» дегеніміз - ант жасағандық. Бұл жерде «кұда» - «құдай» деген ұғымды, «анда» арабша «ант» деген ұғымды береді. Бұны бұрыннан білетін қазақ халқы құдалықты осылай бастайды. жүктеу/скачать 2,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|