§ 2. Матрицаны сатылы түрге келтіру
Анықтама. Матрица немесе mn-матрица деп
А = ,
түріндегі αik скалярларынан құралған кесте аталады, мүндағы αik скалярлары матрицаның элементері деп аталады. Ал αik белгілеуінде бірінші i индексі (көрсеткіші) жолдың, екінші j индексі бағанның нөмірін көрсетеді және αik элементі “альфа и–жи” деп оқылады, мысалы, α34 – “альфа отыз төрт” емес, “альфа үш–төрт”, α3,12 – “альфа үш–он екі” деп оқылады.
Егер А = матрицасының жолдарын бағандарға ауыстырғаннан кейін шыққан AT = матрицасы А матрицасына қатысты аударылған матрица деп аталады.
Мысалы, A = болса, онда AT = .
Берілген А матрицасының жолдары n-өлшемді векторлар, ал бағандары m-өлшемді векторлар болады. Сондықтан матрицаның жолдарына (бағандарына) n-өлшемді (m-өлшемді) векторларға қатысты ұғымдарды және қасиеттерді қолдануға болады.
Матрицаның жолдары және бағандары былай белгіленеді: i-жолы
Ai = (αi1, …., αin)
деп, k-бағаны
Ak = немесе Ak = (1k, 2k,…, nk)T
деп. Мүнда T аударылған матрицаның белгісі, яғни жолда жазылған векторды бағанда жазылғанын түсіну керек.
Матрицада бір жол немесе бір баған бола алады, мысалы 1n-өлшемді матрица бір жол мен n бағаннан құралады:
A = (α1, α2, …, αn).
Ал n1-өлшемді матрица бір бағаннан құралады:
A = .
Жолдарының саны бағандардың санына тең матрица квадрат матрица деп аталады:
.
Квадрат матрицада жолдың нөмірі бағанның нөміріне тең элемент, ii элементі, диагональ элементі деп аталады. Диагональдан тыс элементтері нөлге тең матрица диагональ матрица деп аталады:
.
Бірлік матрица деп диагональда 1-лер, қалған орындарда нөлдер тұратын квадрат матрица аталады:
En = .
Достарыңызбен бөлісу: |