Қимақтар қағанаты (ІХ ғасырдың соңы – ХІ ғасырдың басы)
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: ІХ ғасырдың соңы — ХІ ғасырдың басында Қазақстанның солтүстік шығыс, орталық аймағын мекендеген қимақ қағанатының тарихымен таныстыру;
Дамытушылық: Оқушыларды қимақ қағанаты мен өзге түрік халықтарының қоғамдық-саяси тарихы, шаруашылығы, қолөнеріндегі ұқсастықтар ерекшеліктерін анықтап, өздігінен жұмыс жасап, қорытындылауға дағдыландыру;
Тәрбиелік: Қимақтардың темір өнімдері мен зергерлік бұйымдар жасаудың шеберлері болғандығын түсіндіре отырып, шеберлікке, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.
Сабақтың негізгі ұғымдары: қимақ қағанатының тайпалық құрамы, құрылуы, қағанаттық қоғамдық құрылысы, саяси жағдайы, шаруашылығы, қолөнері.
Көрнекі құралдар: карта, кесте, суреттер, тест, мультимедия.
Сабақтың түрі: аралас сабақ.
Сабақтың әдісі: сын тұрғысынан ойлау стратегиясын пайдалану.
Сабақтың жүрісі:
І. Ұйымдастыру кезеңі.
Оғыздардың тайпалық құрамы қалай қалыптасты?
|
|
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
Миға шабуыл.
ІІІ. Жаңа сабақты оқыту жоспары:
Қимақ қағанатының тайпалық құрамы, құрылуы
Қоғамдық құрылысы
Саяси жағдайы
Шаруашылығы
Қолөнері
Мәдениеті
Қимақтар қай жерді мекендеген? Карта арқылы көрсету.
Қимақтар
Өмір сүрген уақыты
|
Аумағы
|
VII ғас. басы
|
Монғолияның солтүстік- батысы
|
VII ғ. ортасы
|
Алтайдың солтүстік аудандары, Ертіс өңірі
|
766-840 жылдары
|
Батыс Алтай, Тарбағатай, Алакөл ойпаты
|
ІХ ғ. соңы
|
Солтүстік-Шығыс, Орталық Қазақстан
|
Қимақтардың құрамына қандай тайпалар кірген?
Қимақтардың астанасы: Имақия , екінші астанасы – Карантия туралы айту.
Сыныпты 2 топқа бөлу.
І топқа арналған тапсырма.
Тарихи құжаттармен жұмыс жасау.
Қимақ қағанатының құрылуы мен тайпалық құрамы туралы мәліметтер қандай жазба деректерде кездеседі?
Қытай жылнамалары
|
Қытай тарих
Сыма Цянь
|
Парсы тарихшысы Гардизи
|
Араб жазба лары
|
|
|
|
|
ІІ топқа арналған тапсырма.
Қимақ қағанатының қоғамдық құрылысы қандай? Термин сөздерді түсіндір.
Қаған ______________________
Ябғу ______________________
Шад- түрік __________________
Ұлы қаған, кіші қаған, ябғу шад_______________________________
Әскерлер ____________________
Жатақтар ____________________
Мультимедия арқылы М.Қашғаридың суреті көрсетіледі,таныстыру.
Әл-Идрисидің жасаған картасы көрсетіледі,картамен жұмыс.
І топқа берілетін сұрақ.
Қимақ қағанатының күшеюіне әсер еткен жағдайлар.
ІІ топқа берілетін сұрақ.
Қимақ қағанатының құлауына әсер еткен жағдайлар.
2 топ Венн диаграмасы бойынша жұмыс жасайды.
І топ тапсырмасы
Шаруашылығы, қолөнері
ІІ топ тапсырмасы
Тайпалық құрамы, қоғамдық құрылысы
Беркіту.
Тест сұрақтары
Қимақтардың VII ғасырдың басында мекендеген жері:
А) Монғолия В) Алтай
Б) Қытай Д) Сыр бойы
Қимақ қағанатының астанасы:
А) Отырар В) Жанкент
С) Имақия Д) Суяб
Қимақтар туралы жазған парсы тарихшысы
А) Әль-Якуби В) Әль-Фараби
С) Бируни Д) Гардизи
Қимақ шонжарларының ислам дінін қабылдай бастаған кезі:
А) IX ғасыр В) Х ғасыр
С) ХІ ғасыр Д) ХІІ ғасыр
Қимақтардың жеке дара тайпа көсемінің атағы:
А) Ябғу В) Қаған
С) Шад- түтік Г) Ұлы бек
Қорытынды. ІХ ғасырдың соңы – ХІ ғасырдың бас кезіндегі қимақтар мемлекеті өзіндік өсіп өркендеу жолы бар, қалыптасқан алғашқы патриархалдық-феодалдық мемелкет болған.
Үйге тапсырма: §6
Достарыңызбен бөлісу: |