Жұптық жұмыс: №1 тапсырма: Анықтамада қалып қойған сөзді жаз. - бір нейронның шығып, екінші нейронға кірген кезде соқтығысып, дабылдың қатты немесе әлсіз дабыл беруі.
Білу және түсіну
Нейрондық желі деген не?
Нейрондық желілердің негізгі компоненттерін ата.
Нейрондық желілерді қолдану мысалын келтір.
Қолдану Деңгейлік тапсырмалар:
А деңгейі. Мына ұғымдардың тіркесімін рет-ретімен қой: мәшинелік оқыту, жасанды нейрондық желілер, жасанды интеллект.
В деңгейі. Биологиялық және жасанды нейронды салыстырып, кестені толтыр:
Таратпа материалдар - 1
Биологиялық нейрон
Жасанды нейрон
Ұқсастықтары
Айырмашылықтары
С деңгейі. Интернет желісінен «Жасанды нейронды желілер тарихы» деген тақырып бойынша ақпарат іздеп тауып, кестені қалпына келтір.
Кім?
Қашан?
Не істеді?
1943 ж.
Күрделі биологиялық процестерді математикалық модел□дер арқылы көрсету
(кибернетика)
Бірқабатты персептрон ойла□ табу
М. Минский
Хопфилд
1986 ж.
Тереңдетіп оқыту алгоритмдері
Жоғарғы деңгейдегі дағдыларын дамыту Жоғарғы деңгейдегі дағдыларын дамытуға арналған сұрақтарға жауап береді. Пікірлерін дәлелдеп, тұжырымдайды.
Нейрондық желілер неліктен көпшілікке мәлім?
Нейрондық желілердің қандай артықшылықтары мен кемшіліктері бар?
Топтық жұмыс Жоғарғы оқу орнының рейтингісін анықтайтын нейрондық желі құру туралы шешімді және қандай параметрлерге назар аудару керектігі туралы ұсыныстар айтып, оны талдаңдар.
Сабақтың соңы 26 мин.
Тестілеу. Оқушылар тест сұрақтарына жауап береді.
Рефлексия. (Ж) «Гүлдер» әдісі. Оқушыларға қағаздан қиылған үш түсті гүл үлестіріледі. Содан кейін оқушылар сабақтың өн бойында өздерінің түсінгендері бойынша бір сөйлемдік өз ойларын қорытындылап айтады. Ары қарй олар сабақ қорытындысы бойынша жасыл түсті гүлді ең көп көмектескенге, сары гүлді ең сыпайы оқушыға, ал қызыл гүлді ең жақсы тыңдай білген балаға беруі керек. Ең үлкен гүл шоғы кімде болар екен? Өзіне қалдыруғада болады. /Бұл жерде бір-бірін және өзін-өзі бағалау жүреді./
Үй тапсырмасы (таңдауына қарай)
1. Жасанды нейрондық желілер жасаған жұмыстарды тауып, кестені толтыр.
Саралау: Сіз қалай қолдау жасағыңыз келеді? Өзгелермен салыстырғанда едәуір қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?
Бағалау: Оқушылардың материалды меңгергенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?
Денсаулықты қорғау және қауіпсіздік техникасын сақтау
Саралау оқушылардың жеке қабілетін ескере отырып, оқу материалдарымен ресурстарын әзірлеуді, тапсырмаларды іріктеуді, күтілетін нәтижені, оқушыларға жеке қолдау көрсетуді (Гарднер көпшілік интеллектісінің теориясы бойынша) қамтуы мүмкін. Уақытты тиімді қолданып, саралауды сабақтың кез келген кезеңінде қолдануға болады.
Бұл бөлімде оқушылардың сабақта нені үйренгені, сабақта пайдаланылған әдістер мен тәсілдер жазылады.
Денсаулықты қорғау технологиялары.
Сабақта сергітетін жаттығуларды және белсенді жұмыс түрлерін қолдану.
Осы сабақта қолданылатын қауіпсіздік техникасы ережесінің тармақтары.
Таратпа материалдар – 1
Кім?
Қашан?
Не істеді?
1943 ж.
Күрделі биологиялық процестерді математикалық модельдер арқылы көрсету (кибернетика)
Бірқабатты персептрон ойлап табу
М. Минский
Хопфилд
1986 ж.
Тереңдетіп оқыту алгоритмдері
Кестені дұрыс толтыру үлгісі:
Кім?
Қашан?
Не істеді?
У. Маккалок У. Питс
1943 ж.
Нейрондық желілер ұғымын формалдады
Н. Виннер
1948 ж.
Күрделі биологиялық процестерді математикалық модельдер арқылы көрсету (кибернетика)
Ф. Розеблатт
1958 ж.
Бірқабатты персептрон ойлап табу
М. Минский
1969 ж.
Шектелген персептрондардың формалды дәлелдерін жариялайды және ол кейбір есептерді шығара алмайтындығын көрсетеді
Хопфилд
1982 ж.
Шектелген персептрондардың формалды дәлелдерін жариялайды және ол кейбір есептерді шығара алмайтындығын көрсетеді
Д. Румельхард, Дж.
1986 ж.
Қатені кері тарату әдісіні дамытты
Хинтони, Р.Дж. Вильямс, С.И. Барцев, В.А. Охонин
Үйренуші нейрондық желілерді дамыту
Джефри Хинтон
2007 ж.
Тереңдетіп оқыту алгоритмдері
САБАҚ
Ұзақмерзімді жоспар бөлімі: 1-бөлім. Жасанды интеллект
Мектеп:
Күні:
Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып: 11
Қатысқандар:
Қатыспағандар:
Сабақтың тақырыбы
Нейрондық желілердің әрекет ету қағидалары
Осы сабақта орындалатын оқу мақсаттары (оқу программасына сілтеме)
- мәшинелік оқыту қағидалары, нейрондық желілерді (нейрондар мен синапстарды) түсіндіру
- өнеркәсіпте, білім беруде, ойын индустриясында, қоғамда жасанды интеллект қолдану саласын сипаттау
11.3.4.4 - жасанды интеллектіні әзірлеуде «мұғаліммен оқыту» әдісін қолдану ауқымын сипаттау
Сабақтың мақсаты
Нейрондық желілердің әрекет ету қағидаларын түсіндіру. ЖНЖ-да қолданылатын негізгі активациялық қызметтерді білу.
Бағалау критерийлері
Мәшинелік оқыту, нейрондық желілердің қағидаларын түсіндіре алады. ЖНЖ қолдануға мысал келтіре алады.
Өте қарапайым нейрондық желі жасай алады.
Тілдік мақсаттар
Оқушылар: Мәшинелік оқыту, нейрондық желілердің қағидаларын түсіндіре алады; Жасанды интеллект жүйесін қолданатын салаларды сипаттай алады;
«Мұғаліммен оқыту» әдісін қолдану саласын сипаттай алады.
Пәнге қатысты сөздер қоры және терминология:синапс, өлшенген сома, белсендіру функциясы, бір реттік секіру функциясы, сигмоидті функция, логистикалық функция, оқыту іріктелімі, орташа квадраттық қате, орташа квадраттық ауытқу.
Сөйлеу/жазу кезінде қолданылатын пайдалы сөз тіркестері:
ЖНЖ қолданылатын негізгі белсендіру функциясына … жатады.
Нейрондық желінің қағидалары – … .
Нейрондық желілерді қолданудың мысалдары – … .
... деп ойлаймын/болжаймын/сенемін.
Құндылықтарға баулу
“Мәңгілік ел” идеясы бойынша “Жалпыға бірдей еңбек қоғамы” құндылығы қалыптасады.
Ынтымақтастық: топтық жұмыс барысында жылулық қарым-қатынастар дамиды, ынтымақтастық дағдылары қалыптасады және сындарлы көзқарас дамиды, қарым-қатынастарды қалыптастыру кезінде сыни ойлау қабілеті дағдыланады.
Академиялық адалдық: өзгелердің идеялары мен ойларын құрметтейді, яғни академиялық адалдық қағидаларын сақтайды.
Өмір бойы оқу, қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік дағдысы қалыптасады.
Пәнаралық байланыс
Биология, математика
Алдыңғы білім
БИ, мәшинелік оқыту, нейрондық желі
Сабақтың барысы
Сабақтың жоспарлан- ған кезеңдері
Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері
Ресурстар
Сабақтың басы 7 мин.
Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, оқушыларды түгелдеу. Қызығушылықты ояту: «Екі лагерь» әдісі. Топтастыру: Жүргізуші сыныптағы бір оқушының өз қалауымен сыртқа шығып кетуін ұсынады. Ол сыртқа шыққанда қалған оқушылар бір ұқсас белгілеріне қарай екі топқа бөлініп, бір-бірінен алыс отырады. Сырттағы оқушы кіріп, екі топтың қандай бір-біріне ұқсамайтын белгі арқылы бөлінгенін табу керек. Бұл ойын топқа бөлгенде, оқушылардың ықыластылығы мен зейінділігін анықтау үшін жүргізіледі. /Бұл оқушыларға псиологиялық жағымды ахуал туғызады/.