Информатика сабағында 6 сынып оқушыларының функционалдық сауаттылығын дамыту жолдары

Функционалдық сауаттылық –білім берудің жеке тұлғаны қалыптастырудағы әлеуметтік бағдарлануы. Қазіргі тез өзгермелі әлемде функционалдық сауаттылық – оқушының әлеуметтік мәдени, саяси және экономикалық қызметтерге белсенді қатысуына, сондай-ақ өмір бойы білім алуына ықпал ететін базалық фактор.

Функционалдық сауаттылықты дамытудың жалпы бағдары Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламада анық көрсетілген.

Білім беру саласының мониторингі функционалдық сауаттылықтың  негізгі бағыттары арқылы іске асады:

Оқушылардың көне дүниелермен танысу, білу, құштарлану құзыреттілігін қалыптастыру. Көрген-білгендерін тиянақты түрде мазмұндап жеткізу

Оқушының ғылыми дүниетанымын қалыптастырып, ғылыми білім жүйесіне негізделіп, танымның логикалық –саналы тәсілдеріне арқа сүйей отырып, оқушыға берілетін теориялық біліммен сипатталып, ғылыми категориялар мен дәлелдерді кеңінен пайдалануға машықтандырады.

Оқушынның ақпараттық мәдениеттілігін, сауаттылығын, алгоритмдік ойлауын қалыптастыру және эмоциялық қабылдау түрлері мен есте сақтауын дамыту.

Математикалық сөйлеу және жазу мәдениетіне қоршаған ортаны және олардың заңдылықтарын баяндау, оны оқып үйренудің оқушылардың дүниенің ғылыми бейнесін меңгерудегі басты құралы ретінде көрінеді.

Дені сау, жаны сау оқушы тұлғасын қалыптастыру.

Оқушының құқықтық білімін жақсарту, құқықтық ұғыну, өз құқықтары мен бостандықтарын, міндеттерін білу, заң күшіне сену т.б.

Функционалдық сауаттылық дегеніміз не?

Бұл сұраққа мынандай деректер келтіруге болады. 

Соның салдарынан жұмыссыздық, өндірістегі апат, жазатайым оқиғалар, жарақат алулар көбейіп кеткен. Жалпы, барлық зерттеушілердің болжамы бойынша адамдардың сауатсыздық деңгейінің төмендеуі, оларға дұрыс білім беріп, тиянақты оқытпаудан, оқырман болуға үйретпеуден болған көрінеді. Сақтанбау, ұқыпсыздық, байқаусыздық, апаттар: мұның бәрі ережені дұрыс оқымағандықтан, түсінбегендіктен, санаға сіңірмегендіктен орын алып отыр.

ЖАЙ САУАТТЫЛЫҚ – адамның оқу, түсіну, қысқа мәтіндерді құру және қарапайым арифметикалық әрекеттерді орындауы.

ФУНКЦИОНАЛДЫҚ САУАТТЫЛЫҚ - тұлғаның нақты мәдени ортада өмір сүру қызметін іске асыру үшін қажетті және әлеуметтік қатынаста ойдағыдай қызмет етуін қамтамасыз ететін білімі, ептілігі, дағдылары.

Информатика сабағында пәнаралық байланысты негізге ала отырып, сұрақ-жауап, баяндау, проблемалық ситуацияларды туғыза отырып шешуге, шығармашылық жұмыстармен айналыстыруға, бірін- бірі бағалай алуға, өз ойларын нақты, толық жеткізе білуге көңіл бөлемін.

Өз тәжірибемде 6 сынып оқушыларына төмендегідей тапсырмаларды орындай отырып, функционалдық сауаттылығы дамып, ақпараттық мәдениеттілігі қалыптасады

№1 тапсырма

1. Жұмыс үстеліндегі “мен тапқырмын” бумасын ашып, №1 тапсырманы мұқият оқып шығып, “ ерекшелеу, қию, көшіру, қою” арқылы мағынасы бойынша топтастырыңдар: найзағай, ай, қайшы, боран, үстел, тікұшақ, мыс, таңның атуы, қар басу, сынап, су тасқыны, спирт, мұнай, боран, алюминий, қайнау, қорғасын, атыс

№2 тапсырма

Мәтін теру, мәтінді сақтау тақырыбы бойынша

1. 
   Мәтіндік редакторды іске қосу
   
2. 
   Өздерің туралы мәлімет/ атың, фамилияң, тегің, сыныбың, мекенжайың/ үш тілде жазу: қазақша, орысша, ағылшынша.
   
3. 
   Жұмыстарыңды сақтаңдар
   

№3 тапсырма күрделі деңгей

№4 тапсырма

Жұмыс барысы:

1. 
   Альбомдық стильде жұмыс бетін дайындап, Разметка страницы Колонки –Две командасын орындайды;
   
2. 
   Кесте- кестені құру командасы арқылы «күнделік» жасау үшін неше жол, неше баған керегін таңдайды; / 1ші аптаның дүйсенбі, сейсенбі, сәрсенбі күндері бойынша кесте сызылады/
   
3. 
   Оқушылар кесте құру барысында ұяшықтармен жұмыс, ұяшықтарды біріктіру, артығын алып тастау, құю құралымен жұмыс, автофигура көмегімен жұмыстар атқарады;
   
4. 
   Келесі бетке өтіп аптаның қалған үш күнін жасайды
   
5. 
   Жасалған күнделікті сақтап, өз күнделіктерімен салыстыру.
   

№5 тапсырма

Жұмыс барысы:

1. 
   Жыл мезгілдеріне байланысты оқушылар төрт топқа бөлінеді / әр мезгілге сәйкес түс арқылы//
   
2. 
   Топтардың әрқайсысына әртүрлі өлең-жолдар қиындысы салынған конверт таратылады;
   
3. 
   Әр топ тапсырмаларын қарап, сөз қиындыларынан өлеңді құрастырып, өлеңнің қалай аталатынын, оның авторы кім екенін табады
   
4. 
   Осы өлең не жайында, түсінгенін әрқайсысы постерде бейнелейді
   
5. 
   Осы өлеңнің авторы туралы, оның басқа да білетін еңбектері туралы PowerPoint та 2-3 слайдтан тұратын презентация топтың әрбір мүшесі дайындайды.
   

Әр сабақ соңында оқушылардың көңіл күйі қандай болғанын, бірі-бірін дәл, нақты бағалай білгенін, жасаған жұмыстары өздеріне ұнағанын білу мақсатында бақылаулар жүргізуге болады смайликтер, сызбалар, суреттер,“ия”, “жоқ” сөздері арқылы. Мысалы: сергіту сәтінде төмендегі суреттің айырмашылығын табу.