ТӨРТІНШІ БӨЛІМ
эмоциялық қабілет-қарымды жетілдіру сияқты жалпы мұрат, жалқы аң-
сарларды бәске тігетін зерттеулердің келесі сатысын енді узақ тежеп
тұруы неғайбіл-ау.
Адамның жадын едәуір жақсартатын нәрсе - альцгеймер ауруын
емдейтін дәрі жасасақ, не болар еді? Осынау ғажап дәріні шығару жү-
мысын кім тоқтата алады? Ал сатылымға түскен кезде оны жадын жақ-
сарта түскісі келетін
сау адамдар жаппай қолданбай, тек науқастар
ғана сатып алуын қандай әлеуетті құрылымдар қадағалауға тиіс?
Неандертальдықты қайта тірілту биоинженерияның қолынан ке-
летін-келмейтінін тап басып айту қиын, бірақ ол күндердің бір күнін-
де sapiens-тің түбіне жетуі әбден мүмкін.
Генді ермек қылып, ойына
келгенді істеу шарғысы бізді мүлде қүртып тынбайтын да шығар, бі-
рақ
homo sapiens-Y\
өзгертетініміздің кәмілдігі сонша - біз енді
Homo
Sapiens
болмай шығамыз.
Бионикалық өмір
Тіршілік заңдарын өзгертудің екінші тәсілі - киборг-инженерия.
Киборгтар - органикалық және органикалық емес бөліктерден қүра-
латын
тіршілік иелері, мысалы, робот қолдары бар адамдар. Белгілі
бір дәрежеде мына біз де киборгтармыз, өйткені табиғаттың өзі бер-
ген органдар мен қызметтік міндеттерді әр алуан аспап-құралдармен:
көзілдіріктермен, кардиостимуляторлармен, биопротездермен,
тіпті
ұялы телефондармен (өз міндетіне есте сақтау әрі деректерді өңдеу
қызметін алатын) толықтырамыз. Көп үзамай нағыз киборг боламыз -
бейорганикалық элементтер денеміздің ажырамас бөлігіне айналып,
мүмкіндіктеріміз бен қалау-тілектеріміз де, жеке түлғамыз да өзгеріп
сала береді.
АҚШ-тың алдыңғы қатарлы қорғаныс зерттеулері агенттігі (DARPA)
жәндіктерді киборгқа айналдыруға кірісті. Идея түйіні шыбындар мен
тарақандардың денесіне электронды чиптер,
детекторлар мен про-
цессорлар орнатуда жатыр. Сонда Автомат-оператор немесе адам
жәндіктердің жүріс-тұрысын алыстан басқарып, ақпарат жинап,
тара-
та алады. Жалпы бионикалық жәндіктер мықты барлаушы болар еді12.
2006 жылы Американың Әскери суасты зерттеулер орталығы киборг-
акулалар жасау ниеті туралы баяндады: «Орталық нейроимпланттар-
дың көмегімен жануарларды бақылауға алу мақсатында балықтарға
арналған чиптер жасауда». Жобаны жүзеге асырушылар акулалардың
магнитті толқындарды ұстау қабілетін пайдалана отырып,
су астының
электрлі-магнитті өрісін анықтаудың орайы келіп тұр деп есептейді13.
Sapiens-тер де киборгқа айналып бара жатыр. Ең танымал мысал -
есту аппараты. Оның қазіргі кездегі жетілдірілген нүсқасын кейде «био-
никалық құлақ» деп те атайды. Бүл қүрылғы дыбысты қүлақтың сырт
Достарыңызбен бөлісу: