&ЫС&аша тарихы едсіз аралға өзіммөн бірге ала кететін


қызмет түрлерін тапсырады да, айырбасқа бөлушіден өзіне қажет нәр-



Pdf көрінісі
бет186/482
Дата02.12.2023
өлшемі18,68 Mb.
#194744
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   482
Байланысты:
«Sapiens Адамзаттың қысқаша тарихы»

қызмет түрлерін тапсырады да, айырбасқа бөлушіден өзіне қажет нәр-
сені алады. Тап осындай ұлы тәжірибе Кеңестөр Одағында жасалды,
бірақ сәтсіздікке ұшырады. «Әркім мүмкіндігіне қарай жұмыс істейді,
ал талап еткенін алады. Іс жүзінде әркім қолынан келгенше және ба-
рынша аз жұмыс істеп, ал көтергенінше ала алады». Мейлінше ұтым-
ды, мейлінше табысты сынақтар, мәселен, Инктер империясында жа­
салды. Ал қоғамдардың бірталайы сан алуан «сирек мамандықтар»
арасында, айырбасты жүзеге асырудың әлдеқайда қарапайым тәсілін:
ақшаны ойлап тапты.
Бақалшық пен темекі
Ақшаны Ж ер шарының әр түкпірінде бір-бірінен төуелсіз түрде бір-
неше рет ойлап тапты. Бүл жаңалық технологиялық жаңашылдықты
талап етпейді, бүл таза қалпында зияткерлік екпін саналады. ¥жым-
дық қиялда ғана өмір сүретін тағы бір интерсубъективті шындық төбе
көрсетеді.
Ақша дегеніміз - міндетті түрде монеталар мен банкноттар емес.
Адамдар тауарлар мен қызмет түрлерін айырбастау үшін жүйелі түр-
де пайдалануға келіскен, сол арқылы басқа заттың барлығының құ-
нын есептеуге жарайтын нөрселердің бәрі ақша бола алады. Ақшаны
ойлап табу арқылы алуан түрлі заттардың (алма, аяқкиім, неке, ажы­
расу ісі) бағасын тез әрі оңай есептеп шығарып, кедергісіз айырбас
жасау, артылғанын оңтайлы ретпен сақтау мүмкіндігі артты. Ақшаның
ең таныс, үйреншікті түрі - белгілі бір көлөммен пішімдегі бір көсек
металл - монета. Бірақ ақша адамдар монета жасауға машықтанғанға
дейін пайда болды. Көптеген қоғам валюта ретінде бақалшықтарды,
малды, терілерді, тұзды, дәнді, моншақтарды, маталар мен борыш-
керлік қолхатты пайдаланып, өркендей өсті. Каури - тропиктік ұлу-
лардың қабықшасы - 4000 жыл бойы бүкіл Африкада, Оңтүстік және


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   182   183   184   185   186   187   188   189   ...   482




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет