Буддизм бурын ықпалды болган аймак
Буддизм қазіргі куні өркендеген аймақ
6-карта. Буддизмнің таралуы.
¥лық қүдайлар жаңбыр жібере алады, әлеуметтік институттар сот
пен денсаулық сақтау ісін қамтамасыз етеді, сәтті оқиға тақыр кедейді
миллионерге айналдырады, бірақ санаға сіңіскен стереотиптер өзгер-
мейді. Сондықтан ұлы патшалар да азап-бейнет пен уайым-қайғыдан
қалай да қашып құтылып, осынау жанталасқан тірлікте тағы да бірша-
ма бақытқа кенелу жолын ойша саралап, қорқынышпен күн кешеді.
Гаутама шырғалаң шеңберді үзіп шығудың тәсілін тапты. Әр нәр-
сені сол қалпында қабылдауды үйренсең, азапты сезім сейіліп жүре
береді. Мұңға батсаңыз, бірақ одан тезірек құтылуды қаламасаңыз,
онда мүң жайына қалады да, одан жапа шекпейсіз. Керісінше, қазына
тауып аласыз. Қуанышты сезініп, осы шат-шадыман сәтті еселей түсу
немесе үзарту үшін бір нәрсе жасауға асықпасаңыз, онда жан тыныш-
тығын жоғалтпай қуана бересіз.
Алайда тілекті түрткі қылмай, жаманды да, жақсыны да қабылдай
беруге сананы қалай көндіруге болады? Ауруды - ауру, қуанышты - қуа-
ныш, мұңды - мұң қалпында қабылдауға бола ма? Гаутама медитация-
ның — дәл шындықты сол қалпында, күйзеліссіз, толқымай қабылдауға
199
ҮШ ІН Ш І Б ӨЛІМ
сананы жаттықтырудың тәсілдерін жасады. Бұл жаттығулар адамның
«Қазір нені сезінгім келер еді?» деген сауалға емес, «Қазір нені бастан
өткерудемін?» деген сұраққа түбегейлі назар аударуына жәрдемдесе-
ді. Мұндай жағдайға жету қиындау, бірақ мүмкін емес нәрсе жоқ.
Адамдардың зәру тәжірибеге уайым-қайғысыз және ой-қиялсыз
жетуіне жәрдемдесу үшін Гаутама этикалық постулаттар жиынтығы-
ның медитациялық тәсілдеріне негіз қалады. Ол өзінің ізбасарларын
кісі өлтіруден, зинақорлық пен ұрлық жасаудан қашуға үндеді, өйтке-
Достарыңызбен бөлісу: |