&ЫС&аша тарихы едсіз аралға өзіммөн бірге ала кететін


зекті бір жетістік болды. Якоб Бернуллидің үлкен сандар заңдары да



Pdf көрінісі
бет265/482
Дата02.12.2023
өлшемі18,68 Mb.
#194744
1   ...   261   262   263   264   265   266   267   268   ...   482
Байланысты:
«Sapiens Адамзаттың қысқаша тарихы»

зекті бір жетістік болды. Якоб Бернуллидің үлкен сандар заңдары да
аса маңызды жаңалықтардың біріне айналды. Бернулли бірлі-жарым
оқиғаны - нақты адамның қашан өлетінін болжау қиын, есесіне көпте-
ген ұқсас оқиғалардың ақыры немен бітетінін алдын ала дәл айтып бе-
руге болатын ұстынды орнықтырды. Яғни Маклаурин таяу жылдарда
Вебстер мен Уоллестің өлетін-өлмейтінін алдын ала болжай алмады.
Бірақ Шотландияда пресвитеран діни қызметкерлерінің саны қаншаға
кемитінін мейлінше дәл есептей білді. Бақытына орай, бұл үшеуі енді
жинақталған деректерді қолға ұстап, есептемелерді еркінше пайдалана
алады. Әсіресе жарты ғасыр бұрын Эдтон Галлей жариялаған сақтан-
дыру кестесі кәдеге асты. Галлей неміс қаласы - Бреслау архивіндегі
1238 туу және 1174 өлу туралы жазбаларға талдау жасап, кесте құрас-
тырды, одан мысалы, биыл жиырма жастағы адамның 1:100, ал елужас-
тағылардың 1:39 шамасының өлу ықтималдығын көруге болады.
Осы сандарға сүйене отырып, Вебстер мен Уоллес орташа ша­
мамен Шотландиядағы 930 діни қызметкердің жыл сайын жиырма же-
тісі өлуі мүмкін. Олардың он сегізінің соңында жесірі қалады. Әйел-
дері жоқ бесеуінің соңында жетім балалары барын да анықтады. 18
жесірдің екеуінің бұрынғы некеден 16 жасқа толмаған балалары бар.
Бұл өте нақты әрі дәл болжам еді. Жесірлер көз жұмғанға немесе тағы
да күйеуге шыққанға дейін (ондай жағдайда төлем де тоқтатылады)
қанша уақыт өтетінін санап шықты. Осылайша Вебстер мен Уоллес
өз жақындарын қамтамасыз ету үшін қорға қатысушылар қанша ақша
салатынын анықтап алды. Жылына 2 фунт 12 шиллинг жене 2 пенс
телей отырып, діни қызметкер жесірінің жыл сайын сол уақыттағы қо-
мақты сома - 1 0 фунт алуына кепілдік берді. Мұны аз көрсе, ол салым


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   261   262   263   264   265   266   267   268   ...   482




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет