тәуелсіздік алталы бері бір рет қана бір араб мемлекеті екіншісіне кең
көлемді жорық жасады (Ирак-Кувейтке, 1990). Шекарадаты қақтытыс-
тар да аз емес (мысалы, Сирия-Иордания, 1970), қарумен баса-көктеп
кіру дерегі де көп (Сирия Ливанта шабуылдады), азамат сотысының
оты да жиі өршиді (Алжирде, Йеменде, Ливияда), ал енді революция-
лар мен төңкерістер саны есепсіз. Қайткен күнде де Түбектегі сотые
Араб мемлекеттері арасындаты жалгыз тана кең ауқымды сотые қал-
пында қала береді. Тіпті кеңірек қаратанда да, бүтіндей мұсылман әле-
мінің үлесіне тек бір тана ірі қақтыгыс: И ран-И рак согысы тиеді екен.
Түрік-Иран, Пәкстан-Аутанстан немесе Индонезия-Малайзия сотыс-
тары болтан емес.
Африкада жатдай мүшкілдеу. Алайда мұндагы қақтыгыстардың
көбі - азамат сотыстары мен төңкерістер. 1960-1970 жылдары Африка
мемлекеттері тәуелсіздік алтаннан бері көршісін батындыру питылы-
мен бір-біріне шабуыл жасауды азайтты.
Бірсыдырты тыныш кезеңдер бұрындары да болтан (мысалы: Еуро-
падаты 1871-1914 жылдар арасы), ал оның арты жақсылықпен бітпеді.
Бірақ енді бәрі басқаша, өйткені натыз бейбітшілік - согыстың болмауы
тана емес. Натыз бейбітшілік дегеніміз - сотысудың мүмкін еместігі. Осы
матынадан алганда жер бетіне шынайы бейбітшілік ешқашан да орнаган
емес. 1871-1914 жылдар аралытында еуропалық сотые үнемі ықгимал
әрі тұтана кетерлік жатдайда тұрды, әскерилердің, саясаткерлер мен қа-
3 1 9
ТӨРТІНШІ БӨЛІМ
рапайым азаматтардың ой-өрісі соғыс күтуден алысқа ұзамады. Бұрын-
ғы тарихи дәуірлердің бәрінде де адамдар осындай қорқыныш сезімімен
өмір сүрген еді. Халықаралық саясаттың темірдей заңы: «Кез келген
Достарыңызбен бөлісу: |
