Калифорнияның байлығы - алтын, қазір - кремний. Бурын алтын Калифорния топырағында жатса, қазіргі Калифорния аңғарының қазынасы тек жоғары технологиялар саласы мамандарының басында ғана жүреді. 21-728
321
ТӨРТІНШІ БӨЛІМ Соғыс қып-қызыл шығынға айналды. Есесіне, бейбітшілік бұрын- соңды мүндай пайдалы болып көрген емес. Дөстүрлі аграрлық қо- ғамның экономикасында халықаралық сауда-саттық пен шетелдік ин вестиция елеулі рөл атқарған жоқ, сондықтан да бейбітшілік аса кәделі (соғысуға шығындалуға тура келмейтінінен басқа) бола қоймады. 1400 жылы Франция Англиямен соғыспаса, онда бұл елдердің тұрғындары қосымша әскери салықтар төлеп, шапқыншылық салдарынан зардап шекпейді, бірақ бұл олардың әмияндарына басқаша еш эсер еткен емес. Қазіргі замандағы к а п и та л и с т экономикада алдыңғы орынға инвестициялар мен халықаралық сауда шықты. Бейбіт өмір қомақты дивидендтер алып келеді. Қытай АҚШ-пен үрсысып қалмайынша, өз өнімдерін Штаттарға сатып, Уолл-стритте саудасын жүргізе береді әрі америкалық инвестиция алады. Ақырында, саяси мәдениеттің тектоникалық тақталары ілгері жылжыды. Бұрынғы элитаның көпшілігі ғұндардың, викингтердің кө- семдері, ацтек абыздары - соғысты игілік көрді. Басқалары жауыздық, жүдә қашып құтыла алмайтын жауыздық деп есептегендерімен, со- ғысты өз пайдаларына жаратуға тырысты. Тарихта тұңғыш рет әлемді п а ц и ф и с т элита - соғысты қашып құтылуға болатын және қашып құ- тылу керек кесапат санайтын саясаткерлер, бизнесмендер, интеллек- туалдар мен мәдениет қайраткерлері басқарады (Мәселен, алғашқы христиандар да баяғыда пацифистер болды, алайда олардың кейбірі
