да жорғалап шыға сала, қунақ қалыптарымен өз ДНҚ-ларын ұрпағына беруге дайын тұратын шығар. Тағы 65 миллион жыл өткенде, бәлкім, ақыл-есті егеуқұйрьщтар, біздің динозаврларды жойып жіберген асте- роидқа разы болатынымыз сияқты, адамзат туындатқан алапатты ал- ғыс сезімімен еске алатын болар. Ал әзірше sapiens-mep өте жақсы балалап, көбейіп келеді. Индуст- риялық революция кезеңінен бастап Жер шарының тұрғын халқы үз- діксіз өсіп-өнуде. 1700 жылы адамдар 700 миллион болса, 1800 жылы 950 миллионға, 1900 жылға таман 1,6 миллиардқа жетті. Ал бұдан ке- йінгі 100 жылдың ішінде терт еседей өсіп, 2000 жылы 6 миллиардқа жетті, қазіргі кезде 7 миллиардқа жуық sapiens бар. Қазіргі заман Осы 7 миллиард Sapiens табиғат қылықтарына бұрынғыдай мойын- сұна бермейді, есесіне өнеркәсіп пен басқару жүйесінің өктемдігіне кө- бірек бағынады. Индустриялық революция әлеуметтік инженерия сала- сындағы сала құлаш сынақтар тізбегіне және күнделікті өмір мен адам менталитетіндегі бүрын-соңды болып көрмеген өзгерістердің одан да бетер шұбатылған легіне жол ашты. Көп мысалдың біреуін - дәстүрлі егіншілік циклін бірегей әрі қатал индустриялықжұмыс кестесімен ауыс- тыруды ғана алайық. Дәстүрлі егін шаруашылығы табиғи уақыт пен өсімнің маусымдық кезеңдеріне тәуелді болды. Қоғамдардың көпшілігі уақытты дәл анық- тай алмады әрі оған талпынған да емес. Адам Күн көзінің қозғалысы мен өсімдіктердің жай-күйін бақылап, сағатсыз әрі жоспарсыз істері- мен өзі айналыса берді. Бірегей жұмыс кестесі болған жоқ, шаруа жұ- 303
ТӨРТІНШІ БӨЛІМ мысы жыл маусымдарына қарай күрт өзгере берді. Адамдар Күннің