Жакаева к. А. Жакаева с. А «музыка пəнін оқыту əдістемесі»


ТАРАУ. Музыкалық білім беру əдістері



бет25/47
Дата13.09.2022
өлшемі149,31 Kb.
#149337
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   47
Байланысты:
Жакаева К.А. Музыка пәнін оқыту әдістемесі

5 ТАРАУ. Музыкалық білім беру əдістері




    1. Музыкалық сабақтарда жалпы оқыту əдістерін қолдану.


Музыкалық білім берудің педагогикасында бұл əдіс педагогикалық əдістердің жиынтығы ретінде музыкалық білім берудің мазмұнын меңгеруге жəне мұғалімдер мен студенттердің музыкалық мүдделерін, мұқтаждықтарын, дəмін, жалпы музыкалық қабілеттерін қалыптастыруға бағытталған дағдылар мен қабілеттерді дамытуға бағытталған бірлескен жұмыс əдістерін меңгеруге бағытталған. , жады, ойлау, қиял.
Педагогикалық теорияның көптеген іргелі зерттеулерінде, сондай-ақ нақты пəндерді оқытудың жеке əдістерінде қарастырылғанына қарамас- тан, оқыту əдістерінің мəселесі бүгінгі күні өзекті болып табылады.
Музыкалық сабақтардың тəжірибесінде мұғалімге бағытталған əдісте- мелік жұмыста арнайы зерттеулер музыкалық сабақта оқушылардың му- зыкалық білім беру қызметінің жекелеген түрлеріне сəйкес келетін ерекше əдістер мен əдістерді жинады.
Музыкалық білім берудің формалары мен əдістерін дамытудағы бұл бағдар тақырыптың мазмұнымен байланысты болды.
Бұл қарапайым шешімдердің дағдыларын дамытатын хор жəне жеке əндердің (Н.Добровольская, Д.Локшин, Н.Орлова, Т.Овчинникова, А.Свешников жəне басқалар) дағдыларын дамыту əдістері (П. Вайсс, М.Раммер жəне т.б.) жеке музыкалық қабілеттерін дамыту: ырғақты (К.Самолдина), гармоника, полофоник (Д.Алиев, З.Ринкявичус) жəне т.б. музыкалық тыңдауды оқыту əдісі, ең алдымен, Б.Асафьев, В.Шацкая, Н. Гродзенская, В.Белобородова əзірленді. Музыкалық қабылдауды жетілді- ру əдістеріне ерекше назар аударылады. Л. Горюнова осы мақсаттар үшін интонация-тақырыптық талдау əдісін қолданады. В. Белобородова жұ- мыстарды көп өлшемді қабылдау əдістерін қолдануды ұсынады. Мектеп оқушыларының белсенділігін арттыру, оқытудағы шығармашылықтың рөлін арттыру, оқушылардың музыкаға қызығушылығы мен дамуының əдістері (Н.Гродзенская, В.Шацкая жəне басқалар).
Жалпы педагогикада позиция құрылды, оның негізінде оқыту əдістері мен оқыту əдістері бөлінді. Музыкалық білім берудің педагогикасы ерек- шелігі музыканы өнер ретінде анықтайды, тəрбиелеу мен білім беру ара- сындағы сызық жойылады. Музыкалық білім беру əдістері мен музыкалық білім беру əдістерінің арасындағы шекара жойылып жатыр, олардың əрқайсысы оқыту мен тəрбиелеу функцияларын орындайды.
Музыкалық білім беру əдістерінің ішінде обедигидтиктическими анықталуы мүмкін, олар музыкалық сыныптарда өзіндік рефракциясын, сондай-ақ оқытудың əдістері мен əдістеріне бөлінетін музыкалық əдістер- ді алды. Қазіргі уақытта жалпы педагогикада оқыту əдістері: ауызша, көр-
некі, білімді алу, дағдылар мен қабілеттерін қалыптастыру, түсіндіру жəне иллюстрациялық, репродуктивті, эвристикалық материалдың игерілуіне байланысты əртүрлі типтері бар, оны біріктіру жəне т.б. Бұл əдістер музы- калық білім берудің педагогикасында кеңінен қолданылады. Музыка са- бақтарында қолданылатын жалпы оқыту əдістерінің мысалдарын қарасты- рыңыз: салыстыру əдісі – музыкалық білімде кеңінен қолданылатын ең кең таралған əдістердің бірі. Бұл əдіс музыкалық материалдардың осын- дай негізгі элементтеріне қатысты қолданылады, мысалы, бар, форт жəне фортепианодағы əлсіз жəне күшті соққылар, əртүрлі уақытты жəне уақыт- ты салыстырады.
Контрасттар аспаптық жəне вокалдық музыкада музыкалық ұлпаны ұйымдастырудың əр түрлі жолдарында байқалады. Музыкалық сабақтарда салыстыру əдісі түрлі нұсқаларда жұмыс істейді:

    • оқушыларға əртүрлі композиторлардың шығармашылық стилінің ерекшелігі мен жақындығын анықтауға көмектесетін ұқсастықтар мен айырмашылықтарды анықтау əдісі.

    • сəйкестендіру əдісі – объектілерді, объектілерді, құбылыстарды жə- не процестерді сəйкестендіру, оларды сəйкестендіру, мысалы: басқа жұ- мыстар арасында танымал жұмыстарды тану.

    • транскодтау əдісі – музыкалық-пластикалық интонациясы арқылы музыкалық бейнені көрсету, мысалы, басқа сигналдық жүйеде музыкалық жұмыстарды көрсету жəне көрсету.

Салыстыру əдісі тек қана музыкалық шығармаларға ғана емес, сон- дай-ақ əртүрлі аспаптық интерпретацияларға да қолданылады. Бұл əдіс аудио жəне көрнекі өкілдіктерді, қауымдастықты дамыту үшін қолданы- лады.
Жалпы педагогиканың тəжірибесінде əңгіме əдісі кеңінен таралған. Осының арқасында композиторлардың өмірі мен шығармашылығына, көрнекті музыканттарға, орындаушыларға, халық өміріндегі тарихи оқиға- ларға, аңыздарға, ертегілерге, атақты адамдардың жұмысына байланысты əңгімелерге байланысты материалдар ұсынылған.
Əңгімелесу əдісінің тиімділігі балалардың қызығушылығын тудыра- ды, олардың назарын аударады, эмоционалды қабылдау, сезім, қиял ту- дырады.
Біз музыкалық сауаттылық, музыканы тыңдау жəне импровизациялық міндеттерді орындау барысында теориялық материалдарды таныстыру əдісін қолдандық. Сөйлесу балалармен музыкалық жұмыстың ең танымал əдістерінің бірі болып табылады, ол музыкалық қызметтің барлық түрле- рінде қолданылады. Музыканы тыңдау туралы, музыкалық құбылыстар туралы, зерттелетін əн туралы əңгімелесу, бұл балалардың пікірін, олар- дың білім деңгейін анықтауға мүмкіндік береді. Іс жүзінде бүкіл білім
беру процесі иллюстрациялар əдісін қолдануға негізделген немесе визуа- лизация деп атағанымызға байланысты. Музыкалық жұмыста біз есту жə- не визуалды елесін пайдаланамыз. Музыканы тыңдау барысында оқушы- лар халық өнерінің қазынасына қосылады жəне көрнекі түсініктемеде оқу- шылар композиторлардың, музыканттардың, суреттердің жəне суреттер- діңпортреттерімен танысады, бұл музыканың мазмұнын ашып көрсетеді алайда, тəжірибе көрсеткендей, иллюстрациялар əдісі бойынша артықшы- лық студенттердің психикалық белсенділігін төмендете отырып, сабақтың қайнатылуына əкеледі.
Музыкалық практикада көрсету əдісі бар. Мұғалімнің музыкалық туындысын бейнелі қайта құруды – музыкалық шығармалардың фраг- менттері, бөліктері, элементтері, əні немесе аспаптық музыкасы деп қарастырады.
Бастауыш мектептегі музыка сабақтарында жағдайды ойнау əдісі оқу- шыларды қызықты ойын-сауық іс-шараларына тарту үшін пайдаланы- лады, ойын барысында балалардың білім алуды ынталандыратын эмо- циялық құбылыстары бар, нəрсені үйренуге деген ұмтылыс, стресс же- ңілдейді, шаршау Ойын жағдайлары үлкен білім беру потенциалына ие - балалар өздерінің күмəндану сезімдерін төмендетіп, өздерінің мүмкіндік- терін жəне күш-жігерлерін толығымен көрсетуге кедергі келтіреді.
Проблемалық жағдай əдіс ретінде мектеп оқушыларын психикалық жəне эмоциялық белсенділікке əкеледі, балалар индустрияны дамытады, өз позицияларын қорғай алады.
Тəуелсіз іздеу əдістемесі мұғалімге қолда бар білімдер мен дағдылар- ға, жеке қабілеттеріне сүйеніп, олардың алдына шығармашылық ізденіс тапсырмаларын қоюға, олардың қызметімен кеңесуге, оның нəтижелерін оқу үдерісіне бағалауға жəне пайдалануға мүмкіндік беретін оқыту əдісі болып табылады.




    1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   47




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет