Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤



Pdf көрінісі
бет99/111
Дата20.11.2022
өлшемі0,7 Mb.
#159007
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   111
Байланысты:
Қазақ тілі 7сынып

Пысы³тау їшiн сѕра³тар: 
1. Тµл сµз дегенiмiз не? 2. Ав-
тор сµзi дегенiмiз не? 3. Тµлеу сµз дегенiмiз не? 4. Тµл 
сµз бен автор сµзi ³алай бай ланысады? 5. Тµл сµз бен 
автор сµзiнiґ орын т±ртiбi ³андай? 6. Тµл сµзде ³андай 
тыныс белгiлерi ³ойы лады? 7. Ди а лог дегенiмiз не?


143
ТIЛ ªСТАРУ
АБАЙДЫ¤ ЖАУАБЫ
Абай он їш жасында ³айны атасы АлшынбайІа с±лем 
беруге келедi. Абайдыґ ³айын ж¾рты ж±не наІашы да 
Јаракесек iшiндегi Шаншарлар. Абай атасыныґ їйiне 
кiрiп келсе, Шаншардыґ алты-жетi ³арты жиендерiн ±рi 
сыйлау, ±рi сынау ма³сатымен оны арнайы тосып отыр 
екен. Абай есiктен кiре дауысын созып:
– Ўс-с±-л±у-ма-Іа-лей-кїм! – деп, їйдегi кiсiлерге 
с±лем бередi.
Сонда ³арттыґ бiрi:
– Пай-пай-пай, мына кµмейi суырылІан шешеннiґ 
¾рпаІы-ай, с±лемнiґ µзiн ±ндете баптауын-ай! – дегенде, 
екiншi ³арт iле:
– Е, ±кесi Ј¾нанбайІа ¾³самай, µзiн тiл мен с¾³тан 
³¾дайдыґ са³тауын-ай! – деп ³алды. Їшiншi ³арт ж¾лып 
алІандай:
– Ўлден-а³ жїндес то³ты ³ош³ардай, бїкiл денесiн 
³алыґ тїктiґ ³аптауын-ай! – дейдi...
Сол кезде Абай бас³а ШаншарларІа сµз кезегiн бер-
мей, тосыннан кейiп кетiп, ±лгi їшеуiне тесiм ³арап 
т¾рып:
– Ўй, ±ттеген-ай! Ўуелде ³ыздарыґды ¾зат³анда, 
б±рiґ бiрден жабыла жамырап: «тїктi бала таппа» деп 
айтпауын-ай! – деп тµрге барып отыра кетiптi...
Орталарында отырІан Алшынбай аналарІа о³ыс 
б¾рылып, ра³аттана мырс-мырс кїлiп:
– Ал ендеше, їшеуiґе бiр сыбаІа! – деген екен.
(
«Ел аузынан» кiтабынан
)
БАЙЛЫЈ ПЕН АЈЫЛ
Бiр шалдыґ тµрт ¾лы болыпты. Бiр кїнi шал ¾лдарын 
жиып алып былай дептi:
– Мен ³артайдым. Бiреуiґнiґ їй иесi болатын 
уа³ыттарыґ жеттi. Кiмнiґ а³ылы мен байлыІы сай болса, 


144
м¾рагерiм болады. Ўр³айсыларыґ маІан байлы³тарыґ 
мен а³ылдарыґды кµрсетiґдер, – дептi.
Їлкен ¾лы асыл тасты жїзiк салІан ³олын кµрсетiп:
– Мiне, менiґ байлыІым. Ал кiм бай болса, сол 
а³ылды. – дептi.
Екiншi ¾лы асыл киiмдерiн киiп, ±демiленiп келедi де:
– Менi осы тїрiмде кµгендер а³ылым мен бай-
лыІымныґ алдына бас иедi, – дейдi.
Їшiншi ¾лы кїмiспен ж±не тастармен ±шекейленген 
белдiгiн буынады да:
– Б¾ндай белдiктi, – дейдi, – ешкiм еш³ашан буынып 
кµрмеген...
Ўкесi їлкен балаларына ³арап басын шай³айды да, 
еґ кiшi ¾лына ³арап:
– Сен неге їндемейсiґ? Сен ³андай байлыІынмен 
ма³танасыґ? – дейдi. Сонда кенжесi былай дептi:
– Менде асыл тасты жїзiк те, с±ндi киiм де, ³ымбат 
тастармен ±шекейленген белдiк те жо³. Тек еґбек сїйгiш 
екi ³олым, ³айрат-жiгерге толы жїрегiм Іана бар.
ШалІа кенже ¾лыныґ жауабы ¾найды. Ол µзiнiґ 
м¾рагерi болады деп, кiшi ¾лын айтыпты.
(
«Ел аузынан» кiтабынан
)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   111




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет