ТЫНЫС ЖОЛДАРЫ АРҚЫЛЫ ЖАЛПЫ ЖАНСЫЗДАНДЫРУ (НАРКОЗДЫ) БЕРІЛУІ ЖӘНЕ БЕРІЛМЕУ ЖАҒДАЙЛАРЫ Казіргі уақытта тыныс жолдары арқылы наркоздың қолданылуы анағұрлым кеңейді. Тыныс жолдары арқылы наркозбен барлық ауыр операциялар жасалады.
Тыныс жолдары арқылы жалпы жансыздандырудың берілмеу жағдайларына асқынулардың болуын ойлау керек. Мүлде берілмейтін жағдайлар: I) жүрек-қан тамырлары жүйесінің қызметін қалыптағыдай атқара алмау жағдайы; дәрілермен емдеуге бой бермейтұғын қан қысымының көтерілуі, естен тану, жүрек-тамыр жұмысының бірден төмендеуі (коллапс), қан аздық (анемия), улануға байланысты айтарлықтай қан қысымының төмендеуі; 2) өкпенің жедел қабынуы; 3) бауырдың атқаратын қызметінің бірден бұзылуы (гепатит) және т. б.; 4) бүйректердің атқаратын қызметінің бұзылуы - жедел нефриттер; 5) қатты жүдеп, арықтағанда және қан аздықтың ауыр түрлері; 6) бас, ми ісіктері және тағы басқалар.
Жалпы жансыздандырудын салыстырмалы берілмеу жағдайларына жоғарыда атап келтірілген аурулар жатады, бірақ олардың қызметі онша бұзылған болмауы керек.
Науқасты жалпы жансыздандыруға даярлау операцияға жалпы даярлаумен бірдей болады. Айырмашылығы, дәрілерді даярлау немесе науқасқа жалпы жансыздандыру берер алдында ауыру сезімін төмендететін дәрілер беру (премедикация) болып есептеледі. Ауыру сезімін төмендету кешкі - операция алдында және таңертеңгі операция жасайтын күні болып екіге бөлінеді. Ауыру сезімін төмендетудің мақсаты науқастың қорқьнышын басу және жалпы жансыздандырудың өтуін жақсарту.
Кешкі ауыру сезімін төмендету үшін ұйықтататұғын дәрілер (барбамил, этаминал-натрий, ноксирон және т. б.), анальгетиктер (промедол, омнопон), нейроплетиктер және гистаминге қарсы препараттар (атропин, аминазин, димедрол, пипольфен), аналептиктер (кордиамин, лобелин, прозерин, ци-титон) және транквилизаторлар (реланиум, родедорм, триоксазин, седуксен, элениум және т. б.) пайдаланылады.
Таңертеңгі ауыру сезімін төмендету үшін әдетте анельгетиктер, нейролептик және гистаминге қарсы дәрі-дәрмектер қолданылады. Ауыру сезімін төмендету әрбір адамға сәйкес, қатаң түрде тағайындалады.
Ауыру сезімін тәмендетуде анестезиолог ол, немесе бұл дәрі-дәрмектерді жіберілуінің уақытын жазып қояды. Мейіркештің міндеті осы жазылған дәрілерді уақытыңда беру болып есептеледі. Осы көрсетілген ем жүргізілген-де науқаска көмек болмаса, ол туралы мейіркеш кезекші дәрігерге хабар-лауы тиіс.
