Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- (Мизіеіа зіЪігіса), аккалак (М.пһ>аІІ 5 ), аккіс М.егтіпеа)
| (Рапіһег раг<1ш
), жолоарыс (Рапіһег іІ£гіз), қиыр шыгыс мысыгы (Ғеііз Ьещаіетіз) қатарлы ірі жыртқыштар мекен етеді. Сібірлік тайгага тэн сусар тұқымдас ұсақ жыртқыштардың бірінше түрі бар.Олар сары күзен (Мизіеіа зіЪігіса), аккалак (М.пһ>аІІ 5 ), аккіс < М.егтіпеа), сусар ( Магіез тагіез ), бүлғын (Магіез ііЬеІІіпа), күну (Сиіо §иІо). Бүлар інде тіршілік ететін үсак кеміргіштермен, тиін, борша тышқан, қоян, жертеселермен жэне тауық тэріздестер, торғай тэріздестер қатарына жататын үсак күстармен қоректенумен катар жеміс, жаңғак жеуден де тартынбайды. Бүлғын ,сусарлар жемін жерден аулаудың сыртында ағашка да жақсы өрмелейді. Ағаштың куысына қорым тастардың арасына үялап , жылына бір рет 2-5 күшік туады. Ақкіс, аққалақтардын түсі кыста ағарады. Барлық сусар түқымдастар тэрізді аккіс акқалақтардын да денесі үзын жэне жіңішке, иіліп бүплуғе икемді. Осындай икемділіғі оларға кемірғіштердің ініне кіріп, жаппай жеп жоюына мүмкіндік туғызады. Сусар түқымдас бүл жыртқыштардың барлығы да терісі бағалы жэне тышқан тэріздес кеміргіштерді жеп, олардың санын реттеушілер ретінде маңызызор. Осылайша біз қылкан жапырақгы орман белдемшесінде тіршілік ететін жануарлардың қүрамына шолу жасап таныстық. Бұнда кальштасқан жануарлар бірлестігінің экологиялық негізгі ерекшелігіне тоқталсақ: а) жануарларының басым көпшіліғі суықка төзімді , эврибионттардан қүралдары ; б)тайганың солтүстік шекарасына карай жақындаған сайын жануарлар популяциясының тығыздығы азая т\гседі; в) мүнда қысты бүйыққан, кыскы үйкыға кеткен күйде өткізу, немесе қысқа арнап азықгың қорын жинау көптеген жануарларға тэн касиет; г) тайга жануарларынын дерлік барлығы тек көктемде ,жазда (жылы мезгідде) ғана көбейеді.(Тек шыршашыл қайшыауыздар гана кылқан жапырақты агаштар мол түкым берген жьшы қыста жұмыртқалайды;) д) тай гаш к жануарлар бірлестігінің құрамы мен қүрылымы жылдың мезгіліне байланысты үлкен озгерістерге түседі: жануарлардың жазғы қүрамының шамамен 171 оннан бір бөлігі ғана қыста тайгада белсенді тіршілік етеді. Өзгесі қыста басқа жаққа ауып көшіп кетеді немесе қыскы үякыға кетіп қозғалыссыз енжар, бұйықпа күйде қысты өткізеді. е) есесіне тайіа жануарларында сөткелік өзгеріс бэсен байқалады: түнде белсенді тіршілік ететін жануар өте аз. жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|