Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- (Аісез аісез).
- (Меіез теіез)
| (8етгщ уиі^агіз),
ұшар (Ріеготуз уоіапз), борша тышқан (Татіаз зіһігіса) тайга орманында кең таралған (26-сурет). Бұлар тайғанын табиғи жағдайына нағыз бейімделген кеміргіштер. Қылтан жапыракты ағаштардың ұрығын, ормандағы жеміс жидек, саңырауқұлакгармен қоректенуі, оларды қысқа қор болдырып жинауы, ағаигган ағашқа, бұтақтан бұтаққа аса ептілікпен секіріп қозғалуы, ағаштың куысына ұя салып мекендеуі, бүршікгі жарып жаңғақ шағуға шеберлігі міне осының бәрі бұл кеміргіштердің тайгалық орман тіршілігіне ежеяден бейімделген, орман жануарлары екенін дэлелдейді. Тайга орманының ең ірі жануары — бұлан (Аісез аісез). Бұлан көбінесе ағаш, бұталардың жапырағымен, аздап шөптесін өсімдіктермен, саңырауқұлақ, мүк, қыналармен қоректенеді. Бұланның сирағы ұзын, түягы жалпақ. Сондыктан ол тайгада жиі кездесетін батпақтарға да, қыста қалындығы 40-50 сантиметрге жететін қарға да ешбір бөгелмейді. Тайгалық орманға тән жануарлардың біріне борсык (Меіез теіез) жатады. Борсық өте күрделі және терең ін қазады. Інінің тереқцігі 3 метрге дейін жетеді жэне жер астында бірнеше тармақтанады. Борсық жауын құрты, былқылдақ денелілер, жэндіктер. бақа, кесірткелермен жэне ұсақ құс, кеміргіш жануарлармен қоректенеді. Сонымен катар жеміс, жаңғақ, эртүрлі шөптесін өсімдіктерді де қорек етеді. Осылайша кез келген коректік заттың бэрін жейтін талғамсыз жануарлар пантофаг коректілер деп аталады. Тайгалық орманның негізгі бір пантофаг жануары — қоңыр аю (ІІг&из агсіоз). Қоңыр аюдың түсі қылтан жапыракты ағапггардың діңінің түсіне, мүктің түсіне ұқсас. Бұл көрініс аулап жейтін жеміне көрінбей баспалап жакындауына пайдалы. Қоңыр аю ешбір қорек 170 талгамайтын нағыз пантофаг жануар: жеміс, жидек, өсімдіктін тамырын араның бальга, кұмырсқа, жәндіктерді, жэндіктердің дернэсілін жеумен қатар елік бұгы , бұландарды әсіресе олардың жас төлін ұстап жейрі . Қыста апанга жатып ,ұзақ ұйқыда қысты өткізеді. Әйткенмен қысқы ұйқыға жату жатпауы жеміс жидек ,қоректік заттың табылуына да байланысты. Қиыр Шыгыстың тайгалык жэне аралас орманында қоңыр аюдан басқа ірбіс ягни қабылан жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|