Жануарлар экологиясы


(Зііра), бетеге  (Ғевіиса)



Pdf көрінісі
бет123/139
Дата16.10.2023
өлшемі12,6 Mb.
#185679
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   139
Байланысты:
жануарлар экологиясы

(Зііра),
бетеге 
(Ғевіиса),
шисабақ 
(Коеіегіа)
туысына жататын көп жылдық ксерофильді асгық 
тұқымдастыктар өсімдік жабындысының келбетІн айқындаушылар 
болып табылады. Дала белдеміне тэн астык тұкымдастар қатарына 
арпабас 
(Вготиз),
бидайық 
(Адгоругоп)
туысының тамыр сабақты
179


астык тұқымдастары да жатады. Бірақ олар куаңшылыққа төзімсіз. 
Сондықган олар далалық белдемнің солтүстік өңірлерінде, немесе кар 
тоқтайтын, жаңбыр суы ағып құйылатын еңкейістерде, ойпат, 
жыраларда басымырақ өседі. Өсімдік жабындысын құрауга астық 
тұқымдастардан басқа аралас шөптер тобы деп жалпылай аталатын 
қосжарнақгы өсімдіктер де азды-көпті мөлшерде араласады. Қысқа 
мерзімнің ішінде өсіп жетіліп, тұқымын таратып үлгеретін бір 
жылдық (эфемер) және көп жылдық (эфемероид) өсімдіктердің 
экологиялық тобы ылғалы мол жылдары көктемде және жаздың 
басында өсімдік жабындысынан елеулі үлес иеленеді. Кейбір далалық 
өлкеде тобьшғы 
(Зрігаеа),
дала шиесі 
(
Рһузаііз),
арша 
(Ішірегт)
қатарлы бұгалар қауымдас түзушілер дэрежесіне жетіп өседі. 
Монғолияда қараған (
Сагщапа)
бұталы дала өсімдік жабындысын
түзеді. 
I
' Н Н Н ; ’1Н В
Дала 
белдемінің 
климаты 
жылы 
болғандықтан 
әртүрлі
жануарлар мекендеп тіршілік етуғе қолайлы. Көбінесе куаңшылыққа 
төзімді, жарық сүйгіш (і елиофиль) жануарлар көптеп кездеседі.
Жэндіктерден 
шегіртке, 
шекшек, 
қарақоңыздар 
жэне 
құмырсқалар алуан түрлілігімен жэне санының молдыгымен көзге 
түседі. Шегіртке ыстыққа төзімді және жеуге жарамды кез келген 
затты қорек ете алатындығымен, құмырсқа да қорек талғамай жэне 
терең ін қазып ыстыктан қорғана алатындығымен шөлейт далалы 
аймақгарға кең, мол тараған. Қара қоңыздардың хитин жамылғысы 
өте қапың, денесінің ылғалын буландырмай, жақсы үнемдейді, олар 
құрғақ шөппен де қоректене алады. Сондықган да олар дала мен 
шөлде қарқынды дамып көбейе алады. Бұл шөпқоректі жануарларды 
қорек етіп тіршілік ететін жыртқыш буынаяқтылардан дала кергісі 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   119   120   121   122   123   124   125   126   ...   139




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет