Жануарлар экологиясы
жүктеу/скачать 12,6 Mb. Pdf көрінісі
|
жануарлар экологиясы
- Бұл бет үшін навигация:
- (Меіапосогурһа саіагиіга), кіші бозторғаи (Саіагиігеііа сіпегеа), түз бозторғайы (Аіаийа атуетіз)
- (Апіһгороиіез
- (Адиііа гарах), күйкентай (Ғаісо паитаппі), құладын (Сігсиз тасгоигиз)
| жебеуші рең
деп аталады. Дала белдеміне нағыз бейімделген құстарға убақ (Зуггһаріез рагайохиз), бөдене (Соштіх соштіх), шіл (Регйіхрегйіх), дуадак (О т іагсіа) жатады (29-сурет). Бұлардың барлығы жерде жақсы жүгіретін, өң түстері мен бейнесі далалы жердің өңіне ұқсас. Бұлардың барлығы жерге ұя салады. Өсімдіктің түқымын, тамырын жэне жэндіктерді теріп жеп қоректенеді. Өнші құстардан бозторғайлар дала белдеміне тэн: дала бозторғайы (Меіапосогурһа саіагиіга), кіші бозторғаи (Саіагиігеііа сіпегеа), түз бозторғайы (Аіаийа атуетіз) қатарлы түрлері кең таралған. Бұлардың да өңі даланың сұрғылт қоңыр өңімен жақсы үйлескен. Жаз маусымында олар күні бойы сайрайды. Даусы ашық, эні - әуенді. Тырнатәрізділер қатарына жататын қүстардан ақбас тырна (Апіһгороиіез у і & о г ) бірден бір дала белдемінің өкілі деп саналады. Ақбас тырна - жыл қүсы. Ол жерді аздап қана шұңқырайтып ұя жасайды. Үясына шөп те төсемейді, 3 - 4 жұмыртқа туады, жүмырткасын басуға жэне балапандарын асырауга аналық, аталық тырнаның екеуі де қатынасады. Жыртқыш құстардан дала қыраны (Адиііа гарах), күйкентай (Ғаісо паитаппі), құладын (Сігсиз тасгоигиз) жиі кездеседі. Бүлар ұсақ кеміргіштермен эсіресе саршұнақгармен жэне кесірткелермен, 181 і үлкендеу жәндіктермен (шегіртке, шеюнек) қоректенеді. Қүладын бақа, жыланды да үстап жейді. 29-сурет. Дала белдемінде тэн жануарлар: 1- дала кергісі; 2- кюкегі қоңыз — скарабей; 3- ақбас тырна; 4- ду адақ; 5- безгелдек; 6- дала қыраны; 7- суыр; 8- теңбіл саршүнақ; 9- ақбөкен. Дала белдемінде сүтқоректілердің негізгі екі тобы басым кездеседі. Бүлар — кеміргіштер жэне түяқгылар қатарына жататын жануарлар. Бүл екі топтың екеуі де шөп қоректілер болгандыктан олардың әрқайсысы қоректен тапшылық көрмейді. Және дала белдемінің иендігі мен байтақтығы бүларга қолайлылық етеді. Ал жазық далада суықтан, бораннан, жыртқыштардың шабуылынан қорганып паналайтын қорганыстың жоқтыгына жэне судың тапшылығына бүл екі топтың жануарлары екі басқа жолмен 182 бейімделген: кеміргіштер ін казып мекендеу аркылы қорганыс табады жэне балауса жас шоптің нәрімен сусындайды; тұяқгы жануарлар қолайсыз кезде сулы, жагымды мекенге ауып кошіп, ұзақ сапар шегуге қабілеттілігінің аркасында сайын далада еркін өмір сүреді. Дала беэдеміне тэн кеміргіштердін негізгі өкілдері § бозсуыр жүктеу/скачать 12,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|