Жануарлар мен өсімдіктер экологиясы (оқу құралы)
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
кітап 2
| Қанаттары ж
ә не иық белдеуі — ұшуға бейімделуге байланысты ерекшеліктері болған. Иық белдеуі жауырыннан, коракоидтан жә не бұғанадан құралады. Бұлардың жоғарғы жак бастары түйісіп келіп тоқпан жілік бекитін ойықты қалыптастырады. Жауырынының тұрқы ұзын, түрі қылыш тәр ізді иіліп келеді. Ол қабырғалардың үстінде жылжып қозғала алатындай болып орналасқан. Коракоид өте жақсы дамыған, оның бір ұшы төспен ұштасады да, екінші ұшы буын арқылы тоқпан жілікпеп жалғасады. Құстардың оң ж ә не сол жақтағы бұғаналары бірігіп кетеді - мұны «айыр» сүйек деп атайды. Ол иық белдеуіне серпімділік қасиет береді. Артқы аяқтар ж ән е оның белдеуі. Жамбас белдеуіне күрделі сегіз көз бен мықынның үлкен қалақша сүйектерінің ұзына бойына тұтассып барып орналасқандығы үлкен тірек болып саналады. Мықын сүйектерімен өте ірі сүйектері бірігп кеткен. Шап сүйегі өте жіңішке шыбық тәр ізді болады. Олар шонданай суйегінің сырт жағына орналасқан. Жамбас сүйектерінің ұштары түйісіп келіп, ортан жіліктің ұршық басы бекитін ойықты кұрайды, оң жән е сол жамбас сүйектерінің құрсақ жағына қараған ұштары бір-біріне қосылмай сыртына қарай алшақтап тұрады. Мұндай жамбасты ашық жамбас деп атайды. Мұның өзі,сырты қатты қабықпен капталған ірі жүмыртқа тууына байланысты болған. Артқы аяқтары — ортан жілік, асықты жілік ж ән е сирақ пен саусақтардан тұрады. Бұл үш бөлімнің бірінші бөлімі — ортан жілік деген бір үлкен сүйектен, екінші бөлімі - асықты жілік ж ә не оның шыбығынан; үшіншісі — сирақ ж ән е саусак,тардан тұады. Асықты жіліктіқ төменгі басына сирақтың бас жағы келіп жалғасады. Ересек кұстардың сирақтары бір гана сүйектен тұрады. Эмбриональдық даму кезінде осы жоғарыда көрсетілген. Сүйек — табан сүйектердің ж ән е толарсақ сүйектердің бір-қатарының бірігуінен келіп қалыптасқаны байқалады. 142 Құстардың саусақтарының саны көпшілігінде төртеу, үшеу болуы сирек кездеседі, ал Африка түйеқұсында екеу болады. жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|