Жануарлар мен өсімдіктер экологиясы (оқу құралы)



Pdf көрінісі
бет71/85
Дата07.02.2022
өлшемі1,97 Mb.
#87883
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   85
Байланысты:
кітап 2

З
ә
ршығару огандары
. Құстардың ұрықтарында 
мезонепрос-дене бүйрегі болса, ересектерінде метанепрос-
мықын бүйрек деп аталатын бүйрегі олады. 
Ә
р бүйректен 
клоаканың орта бөліміне барып ашылатын несеп түтігі 
шығады. Ересек құстардың куығы болмайды; ал 
ұрықтарында, рептилилердің ұрығында болатын — аллонтоис 
сияқты қуық болса, тіпті кейбір құстарда бір жасқа дейін 
қуықтың жұрнақтары сақталады. Денесімен салыстырғанда, 
құстардың бүйрегінің көлемі, рептилилер мен сүт 
қоректілердің бүйрегінен де үлкен болады Құстар бүйрегінің 
үлкен болуы, олардың денесіндс зат алмасу процесінің 
белсенді жүруіне байланысты. Құстардың несебінде белокты 
заттың қалдығы көп болады ж
ән
е сүтқоректілердегідей 
мочевинадан тұрмай, негізінен несеп қышқылынан тұрады. 
Жыныс органдары
. Аталық жыныс бездері бұршақ 
пішіндес, екі бүйрегінің үстіңгі жағында шарбы майына ілініп 
тұрады. Жыл маусымының өзгеруіне қарай, олардың көлемі 
де өзгереді. Мысалы, көбею кезінде қара торғайдың жыныс 
безі алғашқы көлемінен 1500 есе үлкейеді. Аталық жыныс 
безінің ішкі жағындағы жиегінде жетілмеген өсінді 
қосалқысы (ерійісіутіз) болады, ол ұрықтың дене бүйрегінің 
алдыңғы бөліміне ұқсайды. Олардың 
әр
қайсысынан тұқым 
түтігі шығады да ол несеп ағармен қатарласа отырып, 
клоакаға барып енеді. Кейбір түрлерінде бұл түтіктер 
клоакаға құяр алдында кеңейіп, тұқым қалтасы деп аталатын 
қуысты құрайды.Шағылыс органы кейбір құстарда ғана 
болады. Клоаканың жиегінің өсуінен пайда болған шағылыс 
органы қаз т
әр
ізділерде, тырналарда ж
ән
е түйеқұстарда 
болады. Құтандарда, дегелектерде де, қоқиқаздарда да ж
ән
е 
дуадақтарда шағылыс органының жұрнағы сақталады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   85




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет