150
6
ҚАЗАҚСТАННЫҢ
ЕРЕКШЕ
ҚОРҒАУҒА
АЛЫНҒАН
МЕМЛЕКЕТТІК
ҰЛТТЫҚ
ТАБИҒИ
БАҚТАРЫ
6.1 Қазақстанның ерекше қорғауға алынған
аймақтардың Қазақстан Республикасының Заңы туралы
1997 жылдың 17 шілдесінде қабылданған "Ерекше
қорғалатын табиғи территориялар жөніндегі" ҚР Заңы
негізін құрайтын заң шығару базасы жете дайындалды. Заң
табиғат қорғау мекемелерін құру
жән
е олардың жұмыстары
жөніндегі м
ә
селелерді реттейді.
Қазіргі заң шығаруға с
әй
кес
ерекше қорғалатын табиғи
территориялар - бұлар мемлекеттік табиғи-қорықтық қорын
қорғау ж
ә
не қалпына келтірумен қамтамасыз ететін
қорғаудың құқықты шаралар жүйесі немесе шаруашылық
жұмыстардың
реттелетін ережелері бар жер, су, орман
жә
не
жер қойнауы байлықтары.
Қорғаудың құқықтық шаралары төмендегідей бөлінеді:
қорықтық, яғни қоршаған ортаның табиғи жағдайын
бүлдіретін кез келген шаруашылық жұмыстарын жүргізуге
тыйым салынады; ж
ән
е қорықшалық,
яғни мемлекеттік
табиғи-қорықтық
қор
нысаналарын
сақтауға
қауіп
төндірмейтін ж
ән
е олардың өсіп-дамуына зиян келтірмейтін
шаруашылық ж
ән
е кез келген жүмыстарға тек белгілі маусым
мен уақытта рүқсат беріледі. Қазақстан Заң шығаруында
ұйымдастырылу мақсатына қарай,
қорғау шаралары мен
нысаналарды пайдалану ерекшеліктеріне байланысты
қорғалатын табиғи территорияның 11 түрі бар:
-
биосфераны қосқанда, мемлекеттік табиғи қорықтар;
-
мемлекеттік ұлттық бақтар;
-
мемлекеттік табиғи қорлар;
-
мемлекеттік табиғи бақтар;
-
табиғи мемлекеттік ескерткіштер;
-
мемлекеттік қорықтық аймақтар;
-
мемлекеттік табиғи қорықшалар;
-
мемлекеттік зоологиялық бақтар;
-
мемлекеттік ботаникалық бақтар;
151
-
мемлекеттік дендрологиялық бақтар;
-
мемлекеттік табиғи қорықтар-сепартерлер.
Соңғы жылдары жаңа қорықтар мен ұлттық бақтар
ұйымдастырылды. 2005 жылдың соңында Қазақстанның 113
қорғалатын табиғи территорияларының
жалпы көлемі
21036283,2 га болды (№746 2005 жылдың 19 шілдесіндегі ҚР
Үкіметі Қаулысында ЕҚТ Тізіміне ж
ә
не №1133 2005 жылдың
17 қарашасындағы ҚР Үкіметі Қаулысына
сәй
кес), яғни
мемлекеттің бар территориясының 7,72%-ы.
ҚР заңдарындағы мемлекеттік табиғи қорықтардың
анықтамасы ХТҚО жүйесінің I Д
әр
ежелі анықтамасына
с
ә
йкес (қатаң қорғалатын табиғи қор), ж
ә
не де мемлекеттік
бақтың анықтамасы II Д
әр
ежелі (ұлттық бақ) анықтамаға
с
ә
йкес.
Достарыңызбен бөлісу: 
