Пенициллин ацилазалары (пенициллин амигидролазалары, басқаша түрде пенициллин амидазалары деп аталады) пенициллиннің гидролизін катализдейді. Бұл жартылай синтетикалық пенициллиндер өндірісі үшін, сондай-ақ антибиотиктің инактивациясы үшін үлкен практикалық маңызы бар.
L-аминқышқыл ацилазаларының көмегімен оларды L- және D-формаларына бөлуге болады, өйткені бұл фермент тек ацил-L-изомерін гидролиздейді. Одан ацил тобының бөлінуі нәтижесінде еритін L-амин қышқылы түзіледі. Кейбір мицелиальды саңырауқұлақтар мен ашытқылар практикалық маңызы бар аминоацилаза өндірушілері болып табылады. Е. coli мен Erwinia carotinovora кейбір штамдары арқылы айтарлықтай мөлшерде түзілген аспарагиназа амид тобын аспартаттан бөліп алады, бұл да практикалық маңыздылығы өте зор.
Литикалық ферменттер. Бұл ферменттер бактериялар мен ашытқылардың көптеген түрлерінде жасуша қабырғасының материалын лизистеуге қабілетті. Әсер етуі жағынан микробтан өндірілген литикалық ферменттер лизоцимге ұқсас, бірақ оның құрамынан оған αжәне β-маннозидазалар, глюконазалар, 266 протеиназалар, амидазалар, липазалар, хитиназалар және басқа ферменттер енетін комплекс болып табылады. Осындай күрделі кешеннің жеке компоненттерінің әр түрлі жасушаларға қатысты және өндірушіге байланысты әсер ету реттілігі әр түрлі.
Протеиназалар, әдетте, ашытқы жасушаларында глюконазалардан бұрын әсер етеді, бірақ Вас. subtilis β-1,3- және β-1,6-глюконазалары белгілі протеиназалардың қатысуынсыз ашытқы жасушаларын лизиске ұшыратады. Кейбір актиномицеттер (Actinomyces griseus, Thertnoactlnomyces vulgaris) және Pseudomonas туысына жататын бактериялар да литикалық ферменттер түзеді.
Гидролитикалық емес ферменттер. Гидролитикалық емес ферменттерге жекелеген оксидоредуктазалар, лиазалар, изомеразалар және лигазалар жатады. Изомеразалар глюкозаны фруктозаға, ал ксилозаны ксилулозаға айналдырады. Глюкозаның изомеразасын кейбір бактериялар (Streptomyces және Bacillus), сондай-ақ Мuсоr тектес саңырауқұлақтар өндіреді. Фермент крахмалды глюкозаға дейін гидролиздеу кезінде сахарозаның орнына D-глюкоза мен фруктозаның қоспасын алу үшін қолданылады. Глюкозоксидаза (β-D-глюкоза: O2-оксидоредуктаза) - Dглюконо-δ-лактон және сутегі асқын тотығымен молекулалық оттегімен р-D-глюкозаның тотығу реакциясы. Ферментті Penicillium vitale, P. notatim және Asp. niger өндіреді. Каталаза сутегі асқын тотығының суға және оттекке ыдырауын катализдейді. Ферментті Aspergillus және Penicillium (P. vitale) тектес саңырауқұлақтар, сонымен қатар кейбір ашытқылар мен бактериялар көп мөлшерде шығарады. Өндірістік негізде және өнеркәсіптік масштабта алынғандардан басқа, осы уақытқа дейін шектеулі мөлшерде қолданылатын бірқатар ферменттер бар, бірақ олардың кейбіреулері өте маңызды. Екеуі де гендік инженерия саласындағы жұмыс үшін қажет. Мұндай ферменттердің өндірушілері ретінде әр түрлі микроорганизмдер қызмет етеді [4].