Жаратылыстану және математика
Зарядталған бөлшектердің магнит өрісінде қозғалысы
жүктеу/скачать 2,38 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Лоренц күші
- 11 – дәріс тақырыбы : Заттың магниттік қасиеттері .
- Магнетиктердегі магнит өрісі.
- Ферромагнетиктердің табиғаты.
- Ферромагнетизмнің қолданылуы.
Зарядталған бөлшектердің магнит өрісінде қозғалысы Магнит өрісіндегі тогі бар орамға әсер ететін күштер оны бұруға және керуге бағытталған. Тоққа әсер күштері – магнит өрісіндегі қозғалыстағы зарядтарға әсер етеді деп түсінуге болады. Магнит өрісі тарапынан жеке зарядқа шаққандағы әсер күші:  Лоренц күші деп аталады.
Ғылым мен техниканың әртүрлі саласында зарядталған бөлшектің магнит өрісіндегі қозғалысының заңдарын пайдаланады. Мысалы: электронның меншікті зарядын анықтау үшін, масс- спектрографта зарядталған бөлшектерді массалары бойынша жіктеу, МГД- генераторларда жылулық энергиясын тікелей электр энергиясына айналдыру және т.б.. Өткізгіштің бойында заряд тасымалдаушылар магнит өрісінде қозғалғанда Холл эффектісі байқалады. Өзін - өзі тексеру сұрақтары: Эрстед жаңалығы. Токтың магниттік стрелкаға әсері Ампер тәжірибесі: токтардың өзара әсері Ампер заңы Магнит өрісінің сипаттамалары Био-Савар- Лаплас заңы Түзу токтың магнит өрісі Шеңберлік токтың магнит өрісі Магнит өрісі кернеулігі мен индукциясының циркуляциясы Толық ток заңы Магнит өрісінің құйынды сипаты Магнит өрісінің жылжымалы зарядқа әсері. Лоренц күші Бөлшектің меншікті зарядын анықтау Томсон тәжірибесі, Холл эффектісі МГД – генераторының жұмысы Магнит өрісінің ашылуы Ампер және Био – Савар – Лаплас заңдары Магнит өрісінің токтарға және зарядтарға әсері . Лоренц күші Томсон тәжірибесі, Холл эффектісі, МГД генераторы Магнит өрісінің негізгі екі қасиеті Әдебиет: Силлабусты қара. 11 – дәріс тақырыбы: Заттың магниттік қасиеттері. Дәрістің мазмұны: Магнетиктердегі магнит өрісі. Ферромагнетиктердің табиғаты. Ферромагнетизмнің қолданылуы. Мақсаты: Диа- , пара- , және ферромагниттік қасиеттер жөнінде ұғым қалыптастыру Тірек сөздер: Зат, магнит өрісі, магниттелу , парамагнетиктер, диамагнетиктер, ферромагнетиктер. Негізгі мәселелер және мазмұны: Магнетиктердегі магнит өрісі. Магнит өрісіне қойылған кез-келген зат магнит индукциясын өзгертуі мүмкін. Оларды магнетик деп атайды. Магнит өрісінің әсерінен магнетиктерде индукция векторының өсімі магниттелгіштік деп атайды. Ферромагнетиктерден басқа денелерде бұл шама сыртқы өріс кернеулігіне пропорционал, ал пропорционалдық коэффициенті - χ магниттік алғырлық деп аталады. Заттағы магнит индукция қанша есе өсетіндігін көрсететін шама -  магниттік өтімділік деп аталады. Осы шамалардың мәндері бойынша магнетиктер: диамагнетик  , парамагнетик  және ферромагнетик деп бөлінеді. 
Диамагнетиктерде электрондардың магниттік моментінің прецессиясы салдарынан пайда болатын атомдардың, молекулалардың өзіндік магниттік өрісі қосылып, сыртқы магнит өрісін әлсіретеді. Парамагнетиктерде электрондардың магниттік моменттері сыртқы өріс болмасада бірін-бірі теңгермейді. Сондықтан атомдардың магниттік моменттері ешқашанда теңгерілмейді. Ал сыртқы магнит өрісі түсірілгенде бірыңғай бағытталып, өз өрісімен сыртқы өрісті күшейтеді. 2. Ферромагнетиктердің табиғаты. Ферромагнетиктер өте күшті магниттеледі. Сонымен бірге ферромагнетиктерге магниттік гистерезис құбылысы тән. Мұның себебі: ферромагнетиктерде бірыңғай магниттік моменттерімен сипатталатын домендердің болуы. Сыртқы магнит өрісі әсерінен домендердің магниттік моменттері сыртқы өріс бағытына біртіндеп бұрылатындығында. 3. Ферромагнетизмнің қолданылуы. Ферромагнетиктердің қолданылуы: магнит катушкалардың өзекшелері ретінде, өндірісте-электрмагниттердің, трансформаторлардың өзекшелері ретінде және тұрақты магниттер етіп қолданылады. Өзін - өзі тексеру сұрақтары: Магнит өрісіндегі зат. Магнетик ұғымы Магнетик болғандағы магнит өрісі Магнетиктерді магнит өрісіндегі күйіне және өзіндік магниттік өрісті туғызуына қарай классификациясы Магнетиктердің магниттелуі, магниттелу векторы, магниттік өтімділік, магниттік алғырлық Диа- және парамагнетиктердің табиғаты Ферромагнетиктердің ерекшеліктері. Магниттік гистерезис Кюри нүктесі Тұрақты магниттер Электромагниттер және оларды қолдану Магнит өрісіндегі зат Магнетиктердің классификациясы Әр типті магнетиктердің табиғаты Әдебиет: Силлабусты қара. жүктеу/скачать 2,38 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|