Жаратылыстану
жүктеу/скачать 0,89 Mb.
|
| Жұмыстың барысы:
Ескерту. Бұл жұмыс откен жұмыс тақырыбының жалғасы және сол сияқты алға мақсат қою әдісімен өткізіледі. 1. Қылмыстық құқықтың антропологиялық мектебінің (АШУП) көптеген қылмыскерлердің шежірсіне (родословной) жасаған байқауларының нәтижелерін талдаңыз. Бір типтегі қылмыс жасағандарды зерттеу нәтижесінде олар тұқым қуалаған ұрылар, жезөкшелер мен бандиттер және тағы басқалардың түгел династиясын анықтаған. Бұл нәтижелер Ломброзо теориясының ақиқат екенін дәлелдей ме? Ломброзо теориясын қолдаушылардың тектік (генеалогический) зерттеулерінің нәтижесін осы заманғы генетиканың көзқарасымен карастырған биология ғылымдарының докторы Александр Алексндрович Малиновкийдің дәлелдерін талдаңыздар. 1973 жылы ол былай деп жазған: Бұл пікірді оқығаннан кейін; «При этом забывается, что сын преступника имеет только половину наследственных задатков отца или матери, внук и племянник – 1/8, правнук – всего 1/16 и т.д. предположим, что преступность наследуется одним или двумя генами, но даже и тогда, чтобы поддержать в семье преступные задатки, необходим приток «преступных» генов извне. А это означало бы, что подобные гены не уникальны и не специфичны для данной семьи, а широко распространены. В действительности же дело не в существовании ка-ких-то генов, а в воспитании. Как в средние века путем обучения и воспитания передавались специальности от отца к сыну (независимо от его склонностей), так и в преступной среде существует определенная преемственность». 2. Қылмыстық тәртіпке тәрбиенің сонымен қатар әлеуметтік жағдайлардың әсерін ескермейтіндей етіп, қалайша зерттеу жүргізуге болатынын ойластырыңыз. Қолайлы әдістердің бірі-« егіздік әдіс». Қылмыстық құқықтың антропологиялық мектебінің (АШУП) өкілдерінің ойлары бойынша бұл әдіспен алынған нәтижелер Ломброзо теориясының дұрыстығын сөзсіз дәлелдейді деп есептейді. Егіздердің арасындағы қылмысты зерттегенде бір жұмырытқадан пайда болған егіздер арасында, екі жұмырытқадан пайда болғандардан қылмыс 2-3 рет жиі болған. Егіздерге тәрбие мен әлеуметтік жағдай екі жағдайда да бірдей болады, демек қылмыстың бұл егіздерде (бір жұмыртқадан пайда болғандар мен екі жұмыртқадан пайда болғандарда) әр түрлі көрніс беруі биологиялық себептерге байланысты. Дәлірек айтқанда, тектік жағынан біріншісінде бағыныштылық екіншісіне қарағанда басымырақ. Бірақ ғылыми қарсы шығушылар (оппоненты) бұл келтірілеген дәлелдерге қарсылық жасап, өздерінің тәрбие мен әлеуметтік жағдайлар арқылы тәжірибеден алған нәтижелерін қарсы қояды. Егіздер арасындағы айырмашылықтарды олардың мінезінен іздеу керек, ойткені оларға тәрбие мен әлеуметтік жағдайдың әсері бердей болатындығы белгілі. Бір жұмыртқадан пайда болған егіздердің мінезі ұқсас, сондықтан дұрыс берілмеген тәрбие мен қылмыстық ортаның әсері оларға көбірек әсер етеді. Екі жұмыртқадан пайда болған егіздердің көбіне мінездері әртүрлі болады, сондықтан қарастырылған жағдайлардың оларға бірдей әсері болмауы мүмкін (қылмыстық жағдайдың). Қарастырылған дәлелдер бірдей нәрсеге жасалған тәжірибелердің өзі әртүрлі талқыланатынын көрсетіп, маңызды методологиялық заңдылықты дәлелдеп отыр. Сондықтан әр түрлі жағдайда зерттеуді көп рет қайталап жүргізіп, қортындының нақтылық дәрежесін айқынрақ дәлелдеу керек болдады. Көптеген жағдайларда тәжірибелердің нәтижесі бір жақты бола бермейді. Сондықтан нәтижеге қортындысы мүмкін болатын жағдайды көрсеткен сипатта болуы да мүмкін. Осыған байланысты тәжірибе арқылы алынған мәліметердің нақтылық нәтижесіне баға беру үшін арнайы сандық әдіс ойластырылған. Осындай бір әдіс математикалық статистика мен салыстырмалы теориясына қарасты алынған бөліктердің (жиіліктердің) арасындағы айырмашылықтардың дәлдігін бағалау деп аталады. Ол біздің мақсатымызды орындауға көбірек қолайлы. Нағыз қылмыскердің (сотталғандар) тобы санында n1 арасында, талдау жасалатын белгі жеке адамдарда (индивидов) m1-де санын көрінеді. Ал бақылау жасау үшін алынған топта n2 , осы белгі m2, адамда көрінеді. Қарастырылып отырған белгінің f 1 мен f2- нің әрбір топта кездесу жиілігі мен бұл белгінің кездесуінің жалпы жиілігін f –ті табу керек. F 1= m1/n1; f2= m2/n2; f = m1+ m 2/ n 1+ n2 Ломброзо болжамын тексеру үшін, қалай етіп тиімді бақылау тобын таңдап алу керектігін ойлаңыздар. Бұдаң соң айырмашылықты көрсететін шаманы td –ны мына формула бойынша td= (f1- f2) V n 1 n2/ f(1- f)( n 1+ n2) есептеп шығару керек және мұны қалыпты сәйкес дәлдіктің үш көрсеткішінің b мағынасымен салыстыру (95%; 99%; 99,9%) қажет. Ескерту. Математикалық статистикада дәлдіктің белгісі ретінде Р (Р=1- β), қолданады, ол салыстырмалы бірлік арқылы дәлдік дәрежесін көрсетудегі қатенің мүмкіндігін көрсетеді.
Өздерін алған мәліметтермен td коэффициентін есептеп, оны кестеде берілегн tр –мен салыстырыңыздар. Егер td≥tр болса, онда талдап отырған белгінің қайталану жиілігіндегі айырмашылықтың зерттеліп отырған топта, бақылауға алынған топпен салыстырғанда дәлдігін көрсетеді. Мұнда міндетті түрде алынған мәнді (критерий значимости) көрсету керек (оның қалыпты мәні кестеде көрсетілген). Мәнді белгі Р>0,05 бола, нәтиже дәл емес, зерттеуді дәлірек қайта жүргізу немесе тұжырымдалған болжамнан бас тарту керек. 4. Жоғарда сипаттталған жолмен бірден артық бірнеше (екі, үш т.б. с.с.) белгілердің қайталану жиілігін талдауға бола ма, сұраққа жауап беріңіздер? Жиынтық белгілерді қарастырған тәжірибеден, бір белгіні қарастырғандағымен саластырғанда қандай нәтиже күтуге болады? Жауаптарыңызды негіздеңіздер. 1965 жылы Шотландияда жасалған ғылыми бақылаудың нәтижесіне талдау жасаңыз. Ақылы айқын кеміс кісі өлтірушілер арасында қалыптыдан ауытқыған хромосомдардың ХYY қайталану жиілігі 3,5%, ол заңды сыйлайтын ақылы дұрыс адамдар арасындағылардан әлде қайда жоғары (бұл адамдарда ол 0,1-0,2%). Бұл және де осыған сәйкес тәжірибелер басқа да елдерде де жүргізілгенде нәтижелері ұқсас болып шыққан. Бұл Ломброзо теориясының адам денесінің сыртқы белгілеріне қарап бағаламай, фундаментальды тектік көқараспен дәлелдей ме? Түйін. Методологиялық дұрыс жоспарланып және тиянақты жүргізілген ғылыми жұмыс, көп жағдайда ғылымның алдына қойған міндетін шешуге мүмкіндік береді. Каталог: dmdocuments dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 15 сағ. Емтихан 4 Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Әдеби өлкетану Преподаватель Ақболатов Айдарбек Ахметұлы Вопросы: Вопрос №1 dmdocuments -> 2009ж. «Қазақ филологиясы» кафедрасы dmdocuments -> Семинар ожсөЖ 5 сағ. СӨЖ 15 сағ. Емтихан Барлығы 45 сағ Орал, 2010 dmdocuments -> Жаратылыстану математикалық факультет dmdocuments -> Барлығы – 45 сағат dmdocuments -> 2007ж. Қазақ тілі мен әдебиеті және оқыту теориясы кафедрасы dmdocuments -> Қазақ филологиясы кафедрасы 050205 dmdocuments -> Барлығы – 90 сағат жүктеу/скачать 0,89 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|