Құжаттарды талдау
жүктеу/скачать 41 Kb.
|
29.30 сурак
- Бұл бет үшін навигация:
- Рәсімделген
- Кездейсоқ
| Ақпараттың дереккөзі құжаттар болып бөлінеді бастапқы және қосалқы.
Негізгі құжаттар нақты жағдайларды, тұлғалардың, органдардың қызметін және т.б. Екінші құжаттар аналитикалық тереңірек әлеуметтік байланыстарды көрсететін жалпылама, аналитикалық сипатта болады. Құжаттарды талдау әдісінің кезеңдерінің бірі болып табылады оқу үшін құжаттарды іріктеу. Құжаттарды таңдау критерийлері зерттеудің мақсаттары мен міндеттері болып табылады. Құжаттануды бөлуге болады «сыртқы» және «ішкі». Сыртқы талдау- бұл құжаттың пайда болу жағдайларын, оның тарихи-әлеуметтік мәнмәтінін зерттеу. Ішкі талдау- бұл құжаттың мазмұнын, дереккөз мәтіні куәландыратын барлық нәрсені және құжат хабарлайтын объективті процестер мен құбылыстарды зерттеу. Құжаттарды талдаудың әртүрлі түрлері бар. Көбінесе екі негізгі түрі бар: сапалы (дәстүрлі) және формальды (мазмұндық талдау).Құжаттарды зерттеудің бұл екі тәсілі бір-бірінен әр түрлі, бірақ бірін-бірі толықтыра алады. Сапалы талдау көбінесе кейінгі формалды талдаудың алғышарты ретінде қызмет етеді. Сапалық (дәстүрлі) талдау деп әрбір нақты жағдайда зерттеуші қабылдаған белгілі бір көзқарас тұрғысынан құжаттағы ақпаратты түсіндіруге бағытталған әртүрлі психикалық операциялар түсініледі. Дәстүрлі (сапалық) талдау құжаттар мазмұнының терең, жасырын жақтарын қамтуға мүмкіндік береді. Құжаттарды талдаудың бұл әдісінің кемшілігі субъективтілік болып табылады. Рәсімделген талдау – құжатты талдаудың сандық әдісі (контентті талдау). Мазмұнды талдау әдісінің мәні құжаттардың сандық, оңай есептелетін белгілерін, қасиеттерін, ерекшеліктерін анықтау болып табылады. Формальды талдаудың кемшілігі құжаттың барлық параметрлерін формальды көрсеткіштермен өлшеу мүмкін еместігінде. Мазмұнды талдау – зерттеудің мақсаты мен міндеттеріне сәйкес мәтіннің белгілерін объективті және жүйелі түрде анықтау арқылы қорытынды жасау әдістемесі. Құжаттарды талдау кезінде зерттеуші түпнұсқалық мәселесіне тап болады ( сенімділік) құжат. Оның өткірлігі құжаттың түріне байланысты: тарихи құжаттардың шынайылығын анықтау әлдеқайда қиын. Құжаттың сенімділігін анықтай отырып, зерттеуші ондағы жазылған мәліметтердің дұрыстығын тексеруі керек. Құжатқа жазылған деректердің сенімділігін бағалау қателер көздерін санау арқылы жүзеге асырылады. Қате көздерін екі түрге бөлуге болады: кездейсоқ және жүйелі. Кездейсоқ қателер (мысалы, қателер) зерттеу нәтижесіне аз дәрежеде әсер етеді. Жүйелі қателер (саналы немесе бейсаналық) зерттеу нәтижесіне қатты әсер етеді. Құжаттарды талдау әдісін зерттеуде әлеуметтік ақпарат көзі ретінде пайдаланған кезде оларда көрініс тапқан құбылыстың әртүрлі жақтары туралы толық ақпарат алу үшін құжаттың мазмұнын жүйелі түрде зерделеу қажет. жүктеу/скачать 41 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|