Жер жүзінің еңбекшілері бірігіңдер!

Е Р С А Й Ы Н

Жыршылар айтуынан алып,

өңдеп өткізуші:

Байтұрсынұлы Ахмет.

Ұлттар комиссариаты қарауындағы Күншығыс баспасы.

Ер сүйсе, сендей сүйсін ел-отанын:

Қазақсың, қалмақсың деп алалау жоқ.

Отанның тең көресін барша жанын.

Қазаққа Потаниннің аты ардақты,

Ямыштың біліп отыр қанша шалын?

Күндерде қаралы, жаңбыр жүріспенен.

\ Өзіңді көзіңе айтып мақтау емес,

Бізсіз де ісің айғақ тұр істеген.

Ұл туып ұлы жолда қызмет етсе.

Онан зор ұлтқа бар ма ырыс деген?

Туың зор атып оқпен құлатпайтын.

Сырыңды жыр қып сөйлеп жеткізуге,

Көп сөзді көршілер тұр ұнатпайтын.

Жаз келер, жадырған күндер туар,

Жыл жырлап, ту түбінде шуақтайтын.

Көп жатқан, мешел болып, келекеде;

Аң бітіп жаңа ғана аяқ басып,

Іліндік біз де жетіп мерекеге.

Тойыңа шашу алып шаттанамыз,

Білдіріп жүрек лебін Гр-екеңе.

Қорынып сыйы нашар, қысылып тұр.

Жағдайсыз шаруаға шарт туғызған.

Ылаңды зор соғыстың түсі боп тұр.

«Орамал тонға емес, жолға» деп ал,

Әзірге ат-шапаны осы боп тұр.

Дін мұсылман аманда,

Үш шарбақты, үш кентті,

Ноғайлы деген жұрт өтті.

Бір замандар болғанда,

Ауыр дәулет мал кетті.

Жарлылықтың зары өтті.

Халқы жарлы болған соң,

Жігітінен әл кетті.

Жап-жалаңаш жүрген соң,

Әйелінен ар кетті.
Сол ноғайлы жұртында

Жортақыға мінбеген,

Түстік жерге жүрмеген,

Кірлі киім кимеген,

Алдаға (Аллаға) тілі тимеген,

Бес намазын қоймаған,

Бір құдайды ойлаған,

Қара басы хан болған,

Байлығы жұртқа аң болған,

Малы Алашқа таң болған,

Боз мұнай атты бай болған.
Байлығының белгісі:

Тоқсан қара құлы бар;

Тоқсан тоғай малы бар;

Сол дүние қор зор байдың,

Дүниеде жалғыз мұңы бар.

Сол Боз мұнай қартайып,

Алпыс жастан өткенше,

Құдай қосқан қосағы,

Елу жасқа жеткенше,

Бір перзентке зар болған.

Өкшесі сіре қанамай,

Еміреніп сүймеген,

Жас иісті баланы-ай!

Елде тауып қоймайды,

Тәуіп біткен орнайды,

Сөйтсе де перзент болмайды.
Бір уақыт болғанда,

Жылқыда жүрген тоқсан құл,

Қымыз ішіп мас болад.

Мастығымен тек тұрмай,

Үйдегі баймен қас болад.

Қосылып құлдар кеңесті;

Төбеде тұрып сөйлесті;

Сөйлескенде не десті?

«Қызыл шапан кимедік;

Қырнышыл ат мінбедік;

Нойғайлының жұртының,

Қыздарымен керме-қас,

Жігіттей дәурен сүрмедік;

Өтерін дүние білмедік;

Мұнау жүрген Боз мұнай,

Бізді ұлындай көрмеді,

Толып жатқан малынан

Бізге қалың бермеді.

Ертеңменен бай келсе,

Екі қолын байлайық;

Кірерге көрін сайлайық.

Боз мұнайды өлтірсек,

Біз сәтіне келтірсек,

Тоқсан тоғай жылқыны,

Тоқсан бөліп алайық.

Бұл сықылды тегін мал,

Қайдан іздеп табайық.

Қарағай найза қолға алып,

Қарсы шабар ұлы жоқ.

Артынан іздеп қуатын,

Қатарланған қолы жоқ».
Құл кеңесіп жатыр деп,

Байға айтқан кісі жоқ,

Онымен байдың ісі жоқ.

Бір замандар болғанда,

Ертеменен бай тұрды.

Арқаннан атын алдыртты,

Алтынды жүген, ер-тұрман,

Тоқыммен салдыртты.

Қара түнде белсеніп,

Қас патшадай теңселіп,

Жорға мініп найқалып,

Келе жатқан жылқының

Алдынан шықты шайқалып.
Тоқсан құлдың біреуі,

Бүгіліп сәлем бермеді.

Байды көзі көрмеді.

Сонда бай тұрып бұрсанды,

Мұздай темір құрсанды.

Тоқсан құлдың бәрінің

Атын атап шақырды.

Ашуыменен Боз мұнай:

«Қырармын!» - деп ақырды,

Шетте жүрген бір құлды,

Бай келіп ұстап алады,

Қолға түскен сол құлды,

Ашумен бай сабады.

Бірін сабап жатқанда,

Басқасы келіп қамады:

Бай үстіне жан-жақтан

Құрық келіп жауады.
Басына таяқ тиген соң,

Жалғыздығын білген соң,

Құлдардың түрін көрген соң,

Боз аттың басын бұрмалап,

Сарайға қашты Аллалап.

«Ойбай» салған даусына,

Жер күңіреніп барады.

Бәйбішенің үйдегі

Құлағы дауыс шалады.

«Не болды? – деп бәйбіше,

Үйден шықса жүгіріп,

Келеді екен Боз мұнай,

«Ойбай» салып бүлініп.
Боз мұнай келе құлады.

Қосағымен екеуі,

Жер бауырлап жылады.

Ойбай салған дауысы,

Жұрттың басын құрады.

Жұрт келсе де тұрмады;

Көтеріп басын бұрмады;

Жұбатқанға болмады;

Сол ойбайдан танбады.

Боз мұнай бай жылады,

Жад етеді құдайды,

Жылағанда бүй дейді:

«Ашамайға мінгізіп,

Көш алдына жүргізіп,

Әжептәуір құрбының,

Алдына алып, сүйгізіп,

Алашқа атын білгізіп,

Ұл қызығын көрмедім.

Астына жорға мінгізіп,

Үстіне торқа кигізіп,

Орынды жерге бергізіп,

Тойын жасап, ұзатып,

Қыз қызығын көрмедім.

Дұспандармен соғысып,

Малым үшін өлмедім;

Құлдан қорлық көргенше,

Күнде бүйтіп өлгенше,

Сүймес пендең мен болсам,

Тезінен өлім бермедің».

Кең сарайға бармады;

Көтеріп басын алмады;

Сол жылаудан танбады.

Жылауменен бай жатты.

Қызарып барып күн батты.

Сарғайып барып таң атты.

Таң атса да бай жатты.

Моллалар азан айтқанда,

Би намаз аяқтап жатқанда,

Ақ сәлделі бір адам,

Жетіп келді қасына;

Таянып келді басына.

Екі қойны толыпты,

Боз мұнайдың сол күнде,

Көзінен аққан жасына.

Аянышы геліп сөйлейді:

«Әй, Боз мұнай, Боз мұнай!

Тілекті берді бір құдай.

Не тілегің бар? – дейді.

Тілегеніңді ал! – дейді».
Боз мұнай мұны есітіп,

Ұшып тұра келеді;

Қолын жая береді,

Көзінің жасын төгеді.

Ноғайлының ішінде,

Дүниеқордай болдым;

Ауыр дәулет тұсында,

Қара басым хан болдым;

Жиған малдан не пайда!

Бір перзетке зар болдым!

Сол баланың жоғынан,

Жиын-тойға бармадым.

Құлдан көрдім қорлықты,

Жалшыдан көрдім зорлықты,

Тыныштық ұйқы ала алмай,

Өз жанымды қия алмай,

Өлейін десем өле алмай.

Ел ішінде жүре алмай,

Күні-түні зарладым».

«Өзің іздеп бармадың,

Үйде жатып зарладың.

Тілегенің сол болса,

Бабай өмір бабасы,

Қабыл болғай тобасы:

От жағалай отырып,

Оттың басын толтырып,

Үйің базар болғандай,

Көп пе саған керегі?

Бірін мыңға балаған,

Құдай өзін қалаған,

Жұртқа қорған болғандай,

Бір ме саған керегі?»

«Ер отаны болғанда,

Пайғамбар жасы толғанда,

Заманымыз азғанда,

Жігіттің күні озғанда,

Берекетсіз балаға,

Оттың басын топ етіп,

Қырға шығар ішінде

Біреуінде жоқ етіп,

Мен алмаймын көбіңді,

Мағызы жоқ шөбіңді.

Берсең, маған қалап бер!

Мың кісіге балап бер!

Өмір жасын ұзақ қып,

Асқар таудай талап бер!»
Пірі сонда сөйлейді:

Бірді берем мен, - дейді,

Күтіп алсаң сен, - дейді.

Жаста құдай демдеген,

Қылған ісін жөн деген.

Өзге жұрттың тілегін,

Ол секілді бермеген;

Оның көрген қызығын,

Һеш пендесі көрмеген;

Белін шешіп жатпаған,

Аңсамай сау мал татпаған.

Ертең мінген атынан,

Кешке дейін түспеген;

Сансыз дұшман батпаған,

Бет алдынан қайтпаған.

Бабасына сыйына,

Дұшманнан ағат тақтаған.

Жұрттың сөзін сөйлеген,

Ұлттың жауын көздеген:

Батыр Сайын болсын дед,

Басына дәуір қонсын дед.

Қысылғанда сыйынар,

Іші нұрға толсын дед.
Ала есігін алқалап,

Ала қоржын арқалап,

Шар кітабы қойнында,

Демі тағдыр мойнында,

Аса таяқ қолында,

Өзі ақтың жолында.

Пірі келіп қасына,

Аян беріп кеткен соң,

Боз мұнай тұрды оянып.

Буыны кеткен бейшара

Әрең тұрды таянып;

Үйіне кірді жүгіріп,

Несіне тұрсын кідіріп?!

Жатыр екен бәйбіше,

Ет бетінен бүгіліп.

«Ей бәйбіше, тұр!» - дейді,

«Беті-қолың жу!» – дейді:

«Құдайың берді тілекті;

Әулиең жарды жүректі;

Есен болсақ, көрерміз,

Сайын атты перзентті.

Қойдан қошқар алайық!

Құдай жолы шалайық!

Қабыл етсе құдайым,

Жалбырынып бағайық!»
Бәйбішесі сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

«Әй, Боз мұнай, Боз мұнай!

Берер ме екен бір құдай,

Ертеменен кеткен қой;

Жетер ме екен жаяу-лай?

Сен жетпіске жеткенде,

Мен елуден өткенде,

Біздей екі сорлыға,

Енді берсін не құдай!?

Бермесе де қайтесін?

Малыңды аяп не етесің?

Аяғанда бұл малдың,

Қай түбіне жетесін?

Болмаса да, барайын;

Алып келіп шалайын».
Екі етегін түрініп,

Қойға жетіп барады,

Ай мүйізді қошқарды,

Алып келіп шалады.

Жылқыдан да сойдырып,

Жұртын жиып алады.

Жұрты тарқап кеткен соң,

Бір-бірінен сұрады:

Қашан болар екен? – деп

Екі байғұс жылады.

Тырысып қалған кемпірдің,

Құрсағын күнде сылады.

Білінер кезі толғанда,

Қарны шықты қампайып;

Құрсағы шықты томпайып;

Шалқасынан жатқанда,

Ұмтылғанда тұрмады.

Мерзімді күні толғаны,

Батыр Сайын тумады.

Туғанынша бейшара,

Кемпірдің жанын қинады.

Тоғыз айға толғанда,

Шамалы күні болғанда,

Бейсенбінің кешінен

Ұлы жұмаға ауғанда,

Боз кемпірді қозғалтты,

Ыңыранды, толғанды.

Ноғайлының үш кентін

Жиып алып орнатты.

Молларлар азан айтқанда,

Сайын сынды батырдың

Желкесі жерге тақ етті;

Маңдайы күнге жарқ етті.

Баланы көріп қатындар,

Боз мұнайды қамасты;

Бәрі бірдей жүгіріп,

Сүйіншіге таласты;

Бірін-бірі сабасты;

Мұрындары қанасты.

Таластан соң қатындар,

Жүгініске барысты;

Жүз жылқыны бай берген,

Бәрі бөліп алысты.
Екі етегін түрініп,

Малға қарай жүгіріп,

«Оң қолымды жаярмын!

Мұнан немді аярмын!

Бүгін өліп кетсем де,

Аманатқа даярмын!

Ноғайлының үш жұртын,

Бірін қоймай жиырмын.

Бұл төрт түлік малымның,

Бір бөлгенін қырармын.

Қуаныш мұндай берген соң,

Қырмай нағып шыдармын!».

Талай малды қырады,

Үлкен тойды қылады;

Тойын қылып болған соң,

«Осы отырған бекзаттар!

Бұған жетсін ойыңыз!

Мынау туған баланың,

Атын тауыа қойыңыз!

Түсімде қойған аты бар,

Жазылып қойған хаты бар,

Мұны, сіздер, ойлаңдар,

Атын тауып қойғандар.

Тоқсан торқа киесін,

Тоғыз жорға мінесін».
Хан мен бектер отырып,

Ат пен тонға таласты;

Қымыз ішіп, мас болып,

Естерінен адасты;

Хандар, билер керісіп,

Бірін-бірі сабасты.

«Хан мен бектер, ұрыспа!

Ұрысқаның дұрыс па?

Тоқсан торқа кигенмен,

Тәңірі өзіңе бермесе,

Маңдайыңа ырыс па?

Он күн жатсаң, сақтаймын;

Біріңе қайт деп айтпаймын;

Ауыр дәулет тұсында,

Қалай тамақ таппаймын?»

Үш күн жатты, таппады.

Шұбырған кедей қаптады.

Ондай, мұндай қойған ат,

Бай көңіліне жақпады.

Жиылған жұрттың бәрін де

Дәулетімен сақтады;

Хан, қарасы, молласы,

Сайынның атын таппады.

Жүз отыз біур жасаған,

Азу-тісі босаған,

Ноғайлының жұртында,

Онан үлкен кісі жоқ,

Өзі жарлы болған соң,

Онымен жұрттың ісі жоқ.

Хан мен бектер қасына,

Келіп тұрып таянып,

Өзіне мәлім болған соң,

Несіне тұрсын аянып?

Бәрекелді, билерім!

Жарасады жатқаның!

Байлығың да, Боз мұнай,

Мыстан табақ тартқаның!

Жаңа туған жас төлдің,

Қане-екей атын тапқаның!?»
Сонда отырып хан мен би,

Шалға қарап ұрысты.

Таппаған соң жақсылар,

Намысына тырысты.

Осы жерде ойласаң,

Атын тауып қоймасаң,

Сақалыңнан алармын,

Ағашқа асып таңармын.

«Бәрің таппай тұрасын,

Беліндегі бес қару,

Тал бойына жарасқан.

Екіталай жерлерде,

Ерлігі асқан Алаштан,

Батыр Сайын болмас па?

Үстіне аруақ қонбас па?

Тамақ жақсы жиылып,

Соны тауып қоймас па?»

Хандар қалды қомсарып,

Билер қалды томсарып.

Тоқсан торқа киді де,

Тоғыз жорға мінді де,

Шал жөнелді теңселіп.
Мұратына жеткен соң,

Тойы тарқап кеткен соң,

Күмістен бесік иірді;

Береннен түбек құйдырды;

Сайын сынды батырды,

Қара күске бөлетті.

Қара күсті қатты деп,

Бала күске бөлетті.

Жаңа туған жас бала,

Емшек берсе, ембейді.

Ет берсе де, жемейді;

Анасының қарасын,

Ергіз де екі көрмеді.

Боз мұнай бай абдырап,

Шаһарына барады,

Молла менен ғалымның,

«Кешегі туған жас бала,

Бізді қылды масқара!

Емшек берсең, ембейді,

Ет берсең де, жемейді.

Анасының қарасын,

Ергіз екі көрмейді:

Дағдардым, жұртым, мен! – дейді.

Ақыл тауып бер! – дейді.
Ноғайлы жұрты кеңесіп,

Күнде бір бие сойғызды;

Ортан жілік майына,

Үш күнде бір тойғызды.

Бір жасына келгенде,

Балалықты қылмады;

Екі жасқа келгенде,

Елеулі ермен тең болды;

Үш жасына келгенде,

Үш шарбақты ноғайдың,

Бәрі-дағы таң қалды;

Бір түрлі туған жан болды.

Төрт жасына келгенде,

Төрге таман ұмтылды.

Бес жасына келгенде,

Бес қаруды сайлады;

Жасыл оқтай ойнады;

Әр талапты ойлады;

Алты жасқа келгенде,

Ертең мінген атынан,

Кешке дейін түспеді,

Ердің ісін істеді.

Жеті жасқа келгенде,

Жеке жұртын күзетті;

Ноғайлының үш кентін,

Түгелімен түзетті.

Езу тартпай ұл өтті;

Абыройлы қыз өтті.

Ғаріп менен міскіндер,

Панасында күнелтті.

Сегіз жасқа келгенде,

Секіртіп ат мінгендей.

Балдағы алтын ай болат,

Ал беліне ілгендей.

Алты қырлы ақсүнгі,

Оң қолына алғандай.

Ел шетіне жау келсе,

Айқай сүрен салғандай.

Ноғайлының үш жұрты,

Бәрі бұған таң қалды-ай!

Әрбір адам көргенде,

«Бір күндері болғанда,

Мынау жүрген Ер Сайын,

Көрмейсің бе ыңғайын?

Бізді де бір адам деп,

Тура қарап күлген жоқ.

Баяғыда атасын

Ортаға алып қуғанды,

Ұстап алып ұрғанды,

Әлі күнге білген жоқ.

Оны бір күн білген соң,

Құлағына тиген соң,

Біз байғұсты ұрмас па?

Ашуланса қырмас па?

Уағда қыл, жігіттер,

Не ғылса да тұрмасқа!

Қырар ма, ойбай, қырар ма!

Бұған адам шыдар ма?

Жорға менен жүйрікті,

Түн ішінде алайық!

Мың сан жылқы ішінен,

Ат табармыз лайық.

Құр қырылып қалғанша,

Қашып кетіп қалайық!»

Қос-қосынан алады;

Сусыз шөлге бас қойып,

Құлдар қашып барады.

Ертең келіп Ер Сайын,

Жылқысына қарады.

Иесіз жатыр көп жылқы,

Құлдарының бірі жоқ.

Қашты деген көңілінде,

Ер Сайынның кірі жоқ.

Ары-бері жүұрген соң,

Құл қашқанын білген соң,

Жылқы бағар кім қалды?

Батыр Сайын толғанды:

«Тоқсан құл, саған не қылдым?

Қашып кетіп не білдің?

Әкеме қылдың қорлықты,

Шешеме қылдың зорлықты;

Кешейін деп күнәңді,

Сонда да еске алмадым.

Ат терлетіп келдің деп,

Етке қамшы салмадым.

Ақырындағ балам құл,

Мені бүйтіп алдадың!

Тым болмаса жылқыда

Жартың неге қалмадың?

Өз обалың өзіңе!

Түлен сені қуды ма?

Қардан жаман түспеспін

Қарадағы ізіңе.

Азар болса, кетерсің,

Сусыз шөлдің түзіне.

Бәріңді де қырайын,

Бір көрінсең көзіме.

Бұлармен деп жүргенмін,

Дұшманның жалғыз жүзіне».
Шу-у! – деп еді, қарала ат,

Қырдан асып қылт етті;

Тұяқтан ұшқан тозаңы

Құйындай-ақ бұрқ етті.

Әуелі сәске болғанда,

Шыға келді Ер Сайын,

Қаратөбе басына.

Құлдар кетіп барады,

Аяғының астында,

Қосылып өлең айтысып,

Сырнай күйін тартысып.

«Өзің жәрдем бола гөр,

Бір жаратқан құдайым!

Өлемін деп қылмаймын,

Жаным үшін уайым.

Қорлығы өтіп барады,

Бұған неғып шыдайын!

Тоқсан құлмен соғысам,

Абыройды тауысам.

Жалғызға келер күш болса,

Жазатайым іс болса,

Қартайғанда атамнан,

Енді перзент туар ма?

Ием сараң болмаса,

Қанатсыз мені қылар ма?

Құлдан қорқып мен қайтсам,

Құл кетті деп мен айтсам,

Жиылысқа кіре алман;

Ел ішінде жүре алман.

Енді бұған барайын,

Бармай нағып қалайын?

Қыннан шықпас ақ алмас,

Суырып қолға алайын.

Көтерсе құдай талайым,

Бәрін тегіс қырайын».
Қамшы басып қалғанда,

Қарғып кетті қарала ат.

Жауға жетіп барады,

Тауды, тасты аралап.

Екі тісі сақылдап,

Құлдарға келді жақындап.

Жау көрмеген жас бала,

Жаңа өспірім мас бала,

Қылышты алды қынынан;

Ойын емес, шынынан.

Шу-у! – деп еді, қарала ат,

Жұмырланды қырынан.

Түнеріп бала келген соң,

Енді өлерін білген соң,

Қол қусырып бәрі де

Аттан түсе қалысты.

Бас ұрып жерге жыласты.

Жылағанға болмады,

Жалынғанға қоймады;

Екпіні қатты жас бала,

Құлдарменен ойнады.

Өзгесін қырып салды да,

Отызын жаяу айдады;

Бір балаға тоқсан құл,

Таба алмады айланы.

Қаратөбе басына,

Жаяу айдап барады;

Бірін тірі жібермей,

Барлығын да жарады.

Тоқсан құлдың аттарын,

Айдап елге салады.

Атасына мақтанып,

Құл қырдым деп айтпады.

Бұрынғыдай мырзаңыз,

Шіреніп үйде жатпады.

Сырттан келген дұшманнан,

Өз шарбағын сақтады.

Жатса, тұрса жау тілеп,

Жылқы болды баққаны.

Малшы болып жүрсе де,

Жау жарағын сайлады;

Жақын жатқан жылқыны,

Алысқа алға айдады;

Жылқы алуға жау келсе,

Ұрысуға ойлады.

Елдің жүрер шетінде,

Жаудың келер бетінде;

Жау көрінсе, білдір деп,

Қарауылды сайлады.

Күні-түні құдайдан,

Жауды тілей қалады:

«Қайда кеткен Алаштың,

Найза ұстаған батыры?!

Еркек мұрдар қырылып,

Қалған ба өңшең қатыны?»

ІІ.
Бір күндері болғанда,

Сайын жасқа толғанда,

Мұның даңқын есітіп,

Қара қыпшақ Қобыланды:

Дүниенің төрт бұрышын,

Тегіс жүріп шарлаған.

Алпыс жастан асқанда,

Алмаған жауы қалмаған.

Көрнекті бұзып жылқы алған,

Күймені бұзып қыз алған,

Дұшманды көрсе бір күнде,

Отыз екі қырланған.

Он жасына келгенде,

Жау әдісін үйренген,

«Ноғайлының жұртынан,

Сайын деген ер шықты;

Мұсылманның ішінде,

Бұлар болған ең мықты.

Мың кісіні жиыңыз!

Сол Сайынға барайық.

Рас болса ерлігі,

Қолымызға алайық.

Алыста жатқан қалмаққа

Бір соғысты салайық».
Қобыландының бұл сөзін,

Жұрты қабыл етеді;

Мың кісіні қолға алып,

Сайынды іздеп кетеді;

Бір күндері болғанда,

Жылқыға таман жетеді.

Қыраңғытып жүрген ер

Жолығыса кетеді.

Көп екен деп саспады;

Жалғызбын деп қашпады;

Көтеріп алды найзаны,

Алтынды туын байлады.

Жалғыз өзі көп жаумен,

Ұрысарға ойлады.

Қобыландының қасында

Найзагері қорқады;

Жақындасып келгенде,

Атының басын тартады.

Сайын бетін бұрар ма?

Қашпай адам шыдар ма?

Батыр Сайын екенін,

Ер Қобыланды біледі.

Мың кісіге бас болып,

Өзі ілгері жүреді.

Ақбоз атпен аңқылдап,

Айыр қалпақ солқылдап,

Ер Сайынға жақындап,

Жетіп келді қомпылдап.

«Батыр Сайын сен болсаң,

Қобыланды ағаңмен болсам,

Ел шетінде жүргенде

Іздеп жүріп кез болсам.

Жарқылдатпа қылышың!

Мың кісілік туысың.

Ашулансаң, шығарым,

Бәрімізді қырарсың;

Жаушылығым жоқ саған:

Сені көре келемін,

Атадан артық бір ер сен,

Қол тізгінін беремін.

Іздеп шыққан жауым бар,

Қызығыңды көремін».

Сайын қарап тұрады,

Аты-жөнін сұрады;

Қобыландыны білген соң,

Елге қарай бұрады.

«Біздің елге барып қайт!

Атамнан бата алып қайт!

Мен де бірге жүрермін;

Қонақасың берермін;

Бара тұрған жауыңа,

Артық туған ағасың.

Батырлығың көремін».

Мың кісіні Ер Сайын,

Ерітіп алып келеді;

Алпыс асау сойдырып,

Қонақасы береді.

Байдан көңілі толған соң,

Қобыланды мен Ер Сайын

Байдан бата сұрады.

«Өлгенде көрген жалғызым,

Аттанып кетсе жорыққа,

Қартайғанда басымыз,

Қалады екен зорлыққа!»

Таянып келді Бозмұнай,

Қобыландының қасына:

«Желіктіріп баланы,

Қайғы салдың басыма.

Тентектігің қоймадың,

Жұрт тіліне болмадың.

Бұрынғылар алмаған,

Маңына адам бармаған,

Қалмақ деген қатты жау:

Жүремін деп ойладың.

Мынау жүрген Ер Сайын,

Өмір берген құдайым!

Жастан жауға кеткен соң,

Үйде нағып шыдайын?

Тоғыз жастан өткен жоқ:

Он жасына жеткен жоқ;

Омыртқасы өткен жоқ;

Қабырғасы қатқан жоқ.

Көзім жасын көрсейші!

Үш наурызды берсейші!

Он екі жасқа толғанда,

Қызығын сонда көрсейші!»