Теоретикалық курстың мазмұны

1-такырып. Педагогика пәні, оның негізгі категориялары. Педагогика гылымының әдіснамасы.

Педагогика ғылымының адам туралы ғылымдар жүйесіндегі алатын орны, өзіндік ерекшеліктері: пәндік, ғылыми-терминологиялық аппараты, ғылыми әдістері. Педагогика - тәрбие туралы гылым.

Педагогика пәні жэне оның категориялары: тәрбие, оқыту, білім беру жэне олардың өзара байланысы. Педагогика ғылымының пәнаралақ ұғымдарды пайдалану ерекшеліктері: түлға, іс-әрекет, қарым-қатынас, даму, қалыптасу.

Педагогика гылымының пайда болуы жэне дамуы. Педагогика ғылымының жүйесі және оның басқа ғылымдармен байланысы. Қазіргі педагогиканың әдіснамалық негізі: жеке тұлға, іс-әрекет, таным, басқару, қүндылық теориясы. Педагогикалық ғылыми зерттеу әдістері. Еліміздің әлеуметтік-экономикалық өмірін қайта қүру кезеңіндегі педагогиканың міңдеттері.

Негізгі үгымдар: педагогика, педагогика пәні, педагогиканың категориялары: тәрбие, оқыту, білім беру, педагогика ғылымд,арының жүйесі, педагогикадагы пәнаралык байланыс, педагогианың тәжірибелерді жинақтау, курстық, диплом жұмыстарына қатыстыру арқылы кэсіби біліктіліктерін арттыруды көздейді. Әдіснамасы, педагогикалық зерттеу әдістері

2-тақырып. Жеке түлганың дамуы, қалыптасуы және оны тзрбиелеу, олардың өзара байланысы,

Жеке түлга туралы үғым. "Адам", "индивид", "даралық", "жеке түлға" үғымдары туралы түсінік. Жеке түлғаның қүрылымы: биологиялық, психологиялық және элеуметтік, олардың өзара байланысы.

Жеке түлғаның "дамуы", "тәрбиесі", "қалыптасуы" немесе "әлеуметтенуі" үғымдарына сипаттама.

Жеке түлғаның биологиялық және әлеуметтік дамуы, олардың өзара бірлігі. Жеке түлғаның дамуы және қалыптасуының заңдылықтары және қозғаушы күштері. Оның дамуына ықпал ететін негізгі факторлар: түқым қуалаушылық, орта және тәрбие. Жеке түлғаньң дамуында іс-әрекеттің, қарым-қатынастың, белсенділіктің рөлі. Жеке түлғаның дамуындағы педагогикалык басшылықтың маңызы. Жеке түлғаның дамуы мен қалыптасуы жайындағы әр түрлі теориялық көзқарастар. Қазіргі педагогика ғылымында түлғаны дамыту және қалыптастырудың негізгі заңдылықтары жэне қозғаушы күші жөніндегі көзқарас. Түлга – тәрбиенің объектісі және субъектісі ретінде. Жеке түлғаның дамуында өзін-өзі тәрбиелеудің маңызы Негізгі үгымдар: жеке адам, индивид, жеке түлға, даралық, даму, қалыптастыру, жеке түлғаның дамуы және қалыптасуының факторлары, қозғаушы күштері, заңдылықтары, түқым қуалаушылық, орта, тәрбие, іс-әрекет, қарым-қатынас, белсенділік, өзін-өзі тәрбиелеу.

Оқушы түлғасы дамуының жастық кезендері, оларға сипаттама. Аристотель, Я.А.Коменский жэне т.б. балаларды жас кезендерге бөлу туралы көзқарастары. Түлганың табиғы күш-жігері. Түлға дамуының элеуметтік жағдайы.

Баланы оқыту және тәрбиелеуде жас мөлшері мен дербес ерекшеліктерін ескерудің маңыздылығы. Оқушының қабілеті мен дара ерекшеліктеріне сипаттама. Қазіргі мектепте оқытуды саралау (дифференциация).

Акселерация және жеке түлғанын әлеуметтік есею мәселелері.

Оқушыларды тэрбиелеу, оқыту жэне білім берудегі мақсат пен міндеттер. Олардың элеуметтік, педагогикалық негіздері. Қоғам дамуындағы тэрбиенің ролі. Тәрбиенін тарихи жэне таптық сипаты. Қазіргі қоғам дамуында оның ерекшелігі.

Жеке түлғаның жан-жақты дамуы туралы үғым, олардың қүралдары мен қүрамды бөліктері. Педагогикалық ой-пікірлердің даму тарихында тәрбие мақсаты туралы әртүрлі көзқарастар, олардың қоғамдық-тарихи сипаты. Жеке түлганың үйлесімді дамуы - әлеуметтік-педагогикалық мэселе. Жеке тұлғаны жан-жақты үйлесімді дамытудың мақсат, міндеттері мен мазмүнының диалектикалық езара байланыста болуы.

Акыл-ой, адамгершілік, эстетикалық, дене жэне еңбек тэрбиесінің бірлігі.

Біртүтас педагогикалық процесс, оның мэні мен өзіндік ерекшеліктері. Біртұгас педагогикалық процестің мэні туралы әртүрлі көзқарастар.

Педагогикалық процесс - педагогикалық теорияның объектісі. Педагогикалық процестің құрылымы: мақсаты, мазмұны, формалары мен эдістері, нэтижесі. Педагогикалық процестің зандылықтары және үстанымдары. Педагогикалық процестің белгілері, сапалары және өзіндік

сипаттары. Қарама - қайшылық - педагогикалық процестің қозғаушы күші. Педагогикалык процесті ғылыми түрғыда үйымдастыру.

Педагогикалық процесс басқарылатын "Ұстаздар-Оқушылар" жүйесі ретінде. Педагогикалык процестегі мұғалім мен оқушы карым-катынасының мазмұны. Педагогикалык процестегі мұғалімнің кәсіби-педагогикалык қарым-катынас мәдениеті.

Негізгі үгымдар: объект, пән, ғылым, жуйе, әлеуметтік жүйелер, мұғалім іс-әрекетінің объектісі, педагогикалык процесс, заңдылықтары, "үстаздар-оқушылар" жүйесі, педагогикалық жағдаят, қозғаушы күштер, қарама-қайшылық, тәрбиелеуші тетіктер, диагностика, болжамдау.

2-бөлім. Біртұтас педагогикалық процестін теориясы мен практикасы. Тәрбие теориясы.

5-тақырып. Тәрбие процесінің мәні мен адам өміріндегі қызметі. Тәрбиенің заңдылықтары мен принциптері.

Тәрбие процесі, онын мәні мен өзіндік ерекшеліктері. Көрнекті ағартушылар мен педагогтардың адам өміріндегі тәрбиенің қызметі жайында пікірлері. Тәрбиенің өзіндік ерекшеліктері.

Жеке түлғаны қалыптастырып дамытуда өзін-өзі тәрбиелеу мен қайта тәрбиелеудің маңызы. Өзін-езі тәрбиелеудің жолдары. Қазіргі кезде білім беретін оқу орындарындағы тәрбиенің ерекшеліктері. Бүгінгі таңда тәрбие жұмысын үйымдастыруда жана көзқарастар жүйесін басшылыққа алу маңыздылығы.

Тэрбие заңдылықтары мен принциптері, олардың өзара байланысы.

Ақыл-ой тәрбиесі. Оқушылардың ақыл-ой тәрбиесі мен дамуы. Көрнекті ағартушьшар мен педагогтардың еңбектерінде ақыл-ой тэрбиесі туралы көзқарастар. Ақыл-ой тэрбиесі және білім беру. Жеке тұлғаның парасат (интеллект) мәдениетін қалыптастыру.

Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттері мен мазмұны. Балалардың ақыл-ой күші мен қабілеттерінің дамуы. Зейін, түйсік, ойлау, сөйлеуді қалыптастыру және дамыту. Ақыл-ой әрекетінің амалдары мен біліктерін қолдануды үйрету. Ақыл-ой еңбегінің гигиенасы. Балалардың ақыл-ой тәрбиесінде халық дәстүрлері мен күралдарын қолдану. Ақыл-ой тәрбиесінің міндеттерін жүзеге асыруда жаңашыл педагогтардың тәжірибесі.

Негізгі үгьшдар: акыл-ой, ақыл-ой күші мен қабілет, зейін, түйсік, ойлау, сөйлеуді қалыптастыру, ақыл-ой әрекеті, ақыл-ой еңбегінің гигиенасы, ақьш-ой мәдениеті, рухани даму.

Оқушылардың гылыми дүниетанымын қалыптастыру.

Дүниетаным жеке тұлғаны қалыптастырудың өзегі. Дүниетанымның философиялық негіздері. Дүниетаным жэне діни тэрбие мәселесі. Діннің имандылық-тәрбиелік кызметі.

Ғьшыми дүниетаным туралы ұғым. Ғьшыми дүниетанымның мэні мен негізгі құрамды бөліктері. Азаматтардың діни сенім бостаңдығы. Жеке түлғаның құндылық бағыттары. Оқушылардын дүниетанымын оку жэне сыныптан тыс жүмыстар жүйесінде калыптастыру. Оқушыларда ғылыми дүниетанымды калыптастырудың педагогикалық шарттары.

Азаматтык тәрбие.

Азаматтық тәрбие туралы ұғым. Қоғамдық өмірде жастардың азаматтық тәрбиесінің мәні. Азаматтық тәрбиеде оқушылардың қоғамдық-саяси сенімдерін қалыптастырудың маңыздылығы. Саяси тәрбие жеке тұлғаның жалпы мәдениетінің идеялық негізі. Егемен Қазакстанда жас өспірімдерді елжандьлыққа. бейбітшілікті сүюге, үлтаралық келісімге, барлық үлттар мен үлыстардың мәдениетін танып білу жэне оны силауға тәрбиелеуде азаматтық

тәрбиенің атқаратын қызметі. Жалпы адамзаттық қүндылықтарын қалыптастыру.

Азаматтық тэрбиенің міндеттері, мазмұны, формалары мен құралдары. Оқушы жастардың азаматтық тәрбиесінде олардың саяси тәрбиесін жетілдірудің маңыздылығы. Мектепте окушылардың саяси сенімдерін қалыптастыру жолдары.

Оқушылардың қоғамдық-саяси және азаматтық сенімдері мен мұраттарын калыптастыруда адамгершілік және құқықтық тәрбиенің ерекшеліктері. Мемлекеттік рәміздердің азаматтық тәрбиедегі рөлі.

Адамгершілік тәрбиесі.

Адамгершілік тәрбиесі туралы ұғым. Жеке тұлғаны жан-жақты дамытуда адамгершілік тэрбиесінің жетекші рөлі. Адамгершілікке тәрбиелеу - адамгершілік сана, сезім жэне мінез-кұлықты қалыптастыру процесі. Тұлғаның адамгершілік ұстанымы-азаматтык борышы мен жауапкершілігінің жэне қогамдық белсенділігінің көрінісі. Адамгершілік және коғамдық мораль мәселесі. М.Жұмабаев адамның кұлық сезімдерін тәрбиелеу жайында пікірі.

Қазіргі кезде жас өспірімдердің адамгершілік касиеттерін тәрбиелеуде адамгершілік мұратгар мен кұндылыктарын сақтауды қалыптастырудың маңыздылығы (ізгілік, елжандылық, достық, ұлтаралық қарым-қатынас). Жастардың рухани-адамгершілік тәрбиесінің ерекшеліктері.

Мектепте адамгершілік тәрбиесін ұйымдастыру. Этикалык әңгімелер. Адамгершілік тәрбиесі және халықтык тәлім-тәрбие. Адамгершілік тәрбиесі мен өзін-өзі тәрбиелеудің бірлігі.

Жыныстық тэрбие. Оқушылардың қаталдыкқа, озбырлыққа, жыныстық және басқада адамгершілік қасиеттерге кайшы келетін әрекеттерге және түрлі насихат жұмыстарына (кино, баспасөз құралдары, кегілдір экран т.б.) қарсы сезімдерін тәрбиелеу.

Эстетикалық тәрбие.

Эстетикалық тәрбие туралы үғым. Түлғаны жан-жақты дамытуда эстетикалық тәрбиенің мәні мен міндеттері. Н.К.Крупская, А.В.Луначарский, А.С.Макаренко жэне әль-Фараби, Сайф Сараи, А.Қүнанбаев, Ы.Алтынсарин, М.Жұмабаевтың эстетикалық тәрбие жайында айтқан пікірлері

Оқушылардың көркемөнер-эстетикалық мәдениетін қалыптастыру. Өскелең жас үрпақка эстетикалық тәрбие беру жүйесі. Эстетикалық тәрбиенің мазмүны мен қүралдары. Оқушылардың эстетикалык санасы мен сезімін, мүраты мен талғамын, көркемөнер шығармашьшык қабілеттерін тэрбиелеу жэне дамытудың маңыздылығы. Оқу жэне оқудан тыс жүмыстардағы эстетикалық тэрбиенің қүралдары. Сабақта оқушылардың эстетикалық мәдениетін кағтыптастыру мүмкіншіліктері.

Қазіргі кезде адамдарда ізгілік пен адамгершілік қасиеттерінін тапшьшык жағдайында эстетикалық тэрбиені жетілдірудің маңыздылығы. Жастардың эстетикааық тәрбиесінде Қазақстан Республикасындағы кепүлтты мәдени ортаның жетістігін пайдалану. Түлғаның ақиқат өмірді эстетикалық түрғыдан қабьшдауында табиғат пен заттық кұндылықтарды пайдалану.

Эстетикалық тэрбие және халықтық тәрбиенің өзара бірлікте болуы. Отбасында балаға эстетикалық тәрбие беру кажеттілігі. Өнерде және өмірде сүлулықты жасай білу, оған қажетсіну сезімін қалыптастыру. Оқушылардың эстетикалык жагынан өзін-өзі тэрбиелеуі, оларды ынталандыру жолдары.

Дене тәрбиесі

Түлғаны қалыптастыруда дене тәрбиесінің маңызы. Өскелең жас үрпақтың денсаулыгын жаксарту - педагогикалык-әлеуметтік маңызды мәселе. М.И.Калинин, Н.К.Крупская, А.В.Луначарский, А.С.Макаренко, П.Ф.Лесгафт балалардын дене тәрбиесі жайында. Жеке түлганы дамытуда дене тәрбиесінің жүйесі.

Орта мектепте оқушыларға дене тәрбиесін берудегі мақсат пен міндеттер. Оку және окудан тыс дене тәрбиесі. Дене шынықтыру сабағы. Спорттык үйірмелердің жүмыстары. Жарыс. Туризм. Шынығу. Дене тәрбиесінің ақыл-ой тәрбиесімен тығыз байланысы.

Қазіргі кездегі дене тәрбиесінің міндеттері. Валеологиялық тәрбиенің адам ағзасын шынықтырудагы рөлі. Ұлттық ойындар – тәрбие қүралы. Мектептен тыс мекемелерде дене тәрбиесіне сай атқарылатын жүмыстардың мазмүны. Спорт мектептері жүмыстарының ерекшеліктері.

Баланың отбасындагы дене тәрбиесі. Окушылардың өздігінен дене тәрбиесімен өздігінен шүғылдануын ынталандыру. Салауатты өмір сүру салтына тәрбиелеу.

Еңбек тәрбиесі.

Еңбек тәрбиесі туралы үғым. Еңбек - жеке түлғаны дамытудың негізгі

қүралы. М.И.Калинин, Н.К.Крупская еңбек тәрбиесі туралы. А.С.Макаренко мен В.А.Сухомлинскийдің балалар үжымын қалыптастыруда еңбек тәрбиесінің маңызы туралы пікірлері. Кеңес педагогтары мен психологтарыП.Р.Атутов, И.Ф.Свадковский,М.Н.Скаткин,С.М.Шабалов,С.Г.Шаповаленко, А.И.Шибановтардың еңбек тәрбиесіне қатысты зерттеулері.

Баланы отбасы мен мектепте еңбеке етуге тәрбиелеудің педагогикалық негіздері. Оқушылардың еңбек әрекетінің түрлері: түрмыстық, коғамдық пайдалы, оку-танымдық. Енбек әрекетінде білім, біліктілік пен дағдыларды меңгеру. Ақыл-ой мен дене еңбегінің мәдениетіне баулу маңыздылығы. Оқушылардың өндірістік еңбегі. Еңбекті сүюге және оған жауапкершілікпен карым-қатынас жасауға тәрбиелеу.

Оқушылардьщ кәсіптік бағдар беру жүмысының жүйесі. Қазіргі кездегі еңбек тәрбиесі мен кәсіптік багдар беру мәселесі. Еңбек тәрбиесінде жастарды кәсіпкерлік әрекетке баулу. Еңбек тәрбиесінде үлттык дәстүрлерді қолдану.

Қуқықтық тәрбие. Құқықтық тәрбие туралы ұғым.

Жастарға құқықтық тәрбие беру максат-міндеттері. Жалпы білім беретін мектепте оқушыларға замана талабына сай кұкықтык тәрбие беру жүйесі.
Құкыктық білім беруде кұқыктық сана-сезімді қалыптастырудын- маңызы.
Мектеп жасындағы оқушы жастарда кұкык нормаларын бұзу факторлары.
Құқықтық тәрбие беруде саналы тәртіп пен мінез-кұлық нормаларын қалыптастыру кажеттілігі.

Демократиялык қоғамда тұлғаны жан-жақты дамыту мақсатында қоғамдық құбылыстарды танып білу және оған сын көзбен қарауда

Экологиялық тәрбие Экологиялық тәрбие туралы ұғым. Экологиялық тәрбие жалпы білім берудің негізгі бір саласы. Табиғат, адам, қоғамның өзара қарым- қатынасының маңыздылығы. Экологиялык тәрбиенің әлеуметтік педагогикалық мәні. Экологиялық сана мен мінез-құлықты қалыптастыру.

Оқушылардың экологиялық тәрбиесінің мақсат, міндеттері. Мектепте экологиялық тәрбие беру жүйесі. Экологиялык тәрбиеде жеке пәндердің
және сыныптан тыс жұмыстардын алатын орны. Қазіргі кезде оқушы жастарга экологиялық тәрбие беру жағдайы.
Табигатты қорғау мәселесі.

Негізгі ұгымдар: экология, экологиялық тәрбие, экология, экологиялык мінез-құлық.

7-тақырып. Тәрбиенің формалары мен әдістері.

Тәрбиенің формалары мен әдістері туралы ұғым. Тэрбие процесінде оның формалары мен әдістерінің мәні және қызметі. Тэрбие формаларынның түрлері және оларды сыныптан тыс тәрбие жұмыстарыңа қолдану маңыздылығы.

А.С.Макаренко тәрбие әдістері туралы. Тэрбие әдістерінің түрлері. Тәрбие әдістерін топтастыру, ол туралы педагогикалық еңбектерде әртүрлі
көзқарастар.

Тәрбиенің мақсаты және мазмүнына сай әдістерді негізінен 3 топқа бөліп қарастыру. Жеке тұлғаның қоғамдық санасын қалытастыру немесе сендіру әдісі. Оқыту процесінде және сыныптан тыс жүргізілетін жұмыстардажеке тұлғаның өмірлік позициясын, көзқарасын, сенімін тәрбиелсуде әңгіме, әңгімелесу, пікірталас, лекция әдістері мен үлгі-өнегенің маңызы. Этикалық әңгімелер.

Іс-әрекетті ұйымдастыру, коғамдық мінез-құлык тэжірибесін калыптастыру немесе жаттыгу әдісі. Окушылардың өмірін және қызметін коғамның талабына сай дүрыс ұйымдастыру тәсілдері: талап қою, қоғамдық пікір, үйрету, жаттықтыру, тапсырмалар беру т.б.

Тәлімгерлердін санасына жоғары адамгершілік қасиеттерді тәрбиелеп, жағымды мінез-құлық нормаларын қалыптастыру. Әдеттер мен дағдыларды үйрету ерекшелігі.

Мінез-құлық пен іс-әрекетті ынталандыру жэне жағымды мінез-құлықты калыптастырудың белсенділігін арттыруда мадактау және жазалау әдістерінің маңызы. Мадақтау мен жазалаудың психологиялық негіздері. Мадақтау мен жазалаудың тәсілдері.

Жарыс - окушылар ұжымының жауапкершілігін, белсенділігін арттыруда ынталандыру әдісі. Тәрбиеде жарыстың ұжымдық және дара түрінің маңызы.

Бакылау, өзін-өзі бақылау және өзіне-өзі баға беру әдістері. Тәрбие әдістерін тандап алу шарттары және олардың езара байланысы, оларға қойылатын педагогикалык талаптар.

Негізгі үгымдар: әдіс, тәрбие әдістері, амал-тәсілдері, құрал-жабдықтары, әдістерді жіктеу, қоғамдық сана, сендіру, өмірлік позиция, этика, қогамдык мінез-құлық, жатгығу, қоғамдык пікір, мінез-кұлық нормалары.

8-такырып. Оқушылар ұжымын қалыптастыру.

Ұжым туралы ұғым. Жеке тұлғаны тәрбиелеу, қалыптастыру және оны

дамытуда ұжымның маңызы. Н.К.Крупская, А.С.Макаренко,

В.А.Сухомлинский балалар ұжымы және оның тәрбиелік қызметі туралы пікірлері. Ұжымның педагогикалық теориясын дамытуға П.П.Блонский, Л.С.Выготский, П.Н.Лепешинский, В.И.Сорока-Росинский, С.Т.Шацкий және т.б. қосқан үлестерінің маңызы.

Әлеуметтік ұжымдардың түрлері, оларың белгілері мен кұрылымы.

Мектептегі ұжымның түрлері. Ресми және бейресми топтар. Оқушылар ұжымы, олардың қалыптасу және даму кезендері. Окушылардың өзін-өзі басқару мәселелері. Оқушылар комитеті. Оқушылар ұжымын ұйымдастыру және тәрбиелеудің негізгі жолдары. Ұжыма қоғамдық пікірдің калыптастырудың маңызы. Оқушылар ұжымына педагогикалық басшылық. Тұтас педагогикалық процестегі мұғалім мен балалар ұжымының өзара қарым-қатынасы жэне байланысы (оқушылар ұжымы "педагогтар-оқушылар" жүйесінде). Балалар ұжымын ұйымдастыруда мұғалімнің кәсіби маңызды сапалары.

Қазіргі мектептердегі балалардың ұйымдарының түрлері, міндеттері мен жұмыстарының мазмұны.

Негізгі ұгымдар: ұжым, балалар ұжымы, даму кезеңдері, тәрбиелік қызметі, элеуметтік ұжымдар, олардың белгілері мен құрылымы, мектеп

ұжымы, ресми және бейресми топтар, оқушылардын өзін-өзі баскаруы, педагогикалык басшылық, мұғалімнің кәсіби сапасы.

Отбасындагы тэрбие, оның ерекшеліктері. Отбасындағы тәрбие мен қогамдық тэрбие. Отбасы тәрбиесінің құқықтык негізі. БӘӘ Бас ассамблеясы кабылдаган "Бала кұқыгы туралы конвенцияның" отбасында бала тэрбесіндегі маңызы.

Отбасындагы тэрбиенің міндеттері мен мазмұны. Отбасында балалардың тіршілік эрекетін ұйымдастыру, тэсілдері мен кұралдары. К.Д.Ушинский, Л.Н.Толстой, П.Ф.Лесгафт, Н.К.Крупская, А.С.Макаренко, В.А.Сухомлинский, М.Ғабдуллин еңбектерінде отбасында балаларды тэрбиелеуге қатысты құнды ой-пікірлері. Ата-аналар беделі. Отбасында бала тәрбиесіне ыкпал ететін келеңсіз факторларды болдырмау жағдайы.

Балаларды тәрбиелеуде отбасы, мектеп және жұртшылыктың өзара байланыстары. Мектеп пен отбасының қарым-катынасы. Мектеп пен отбасының бала тәрбиесіндегі ынтымақтастык әрекетінің негізгі формалары.

Қазіргі қоғамдық даму кезеңіндегі отбасы тәрбиесінің ерекшелікгері. Отбасы тэрбиесінде ұлттық идея, тарихи-мәдени және халықтық дәстүрлерді қолдану.

Негізгі үгьшдар: отбасы тэрбиесі, ата-аналар беделі, ынтымақтастық педагогика, ұлттық идея, ұлттық мұрат, тарихи-мэдени дәстүрлер.

Ш-бөлім. Біртұтас педагогикалық процестің теориясы мен практикасы. Оқыту теориясы.

10-тақырып. Дидактика: оқыту және білім беру теориясы. Оқыту процесінің мәні мен қызметі.

Дидактика пәні, оның негізгі категориялары. Оқытудың педагогикалык,

Қазақстан дидактикасынын дамуында А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев,

кезқарастары.

Оқыту процесі, оның мәні, мақсаты мен міндеттері. Оқытудың ерекшеліктері, қызметі мен құрылымы. Оқытудағы таным әрекетінің кезеңдері. Білім, білік, дағдыларды үйрету. Окытудың қозғаушы күштері. Оқытудың психологиялық теориялары: ассоциативті - рефлекторлык, ақьш-ой эрекетінің қалыптасу сатылары теориясы т.б. Оқыту барысында жеке тұлганың дамуы. Л.В.Занков, В.В.Давыдов, Д.В.Элькониннің еңбектеріндегі дамыта оқыту идеясы. Оқытуды ізгілендіру.

Оқьггудың түрлері. Окушьшардың өздігінен білім алу жұмыстарын қалыптастыру маңыздылығы мен оның жолдары. Окыту зандылыктары мен

ұстанымдары, олардың өзара бірлігі.

Негізгі үгымдар: дидактика, дидактиканың негізгі категориялары, педагогикалык технологиялар, оқыту процесі, кұрьшымы, таным эрекетінің кезендері, ассоциативті-рефлекторлық теория, дамыта оқыту идеясы, оқытуды ізгілендіру идеясы, оқытудың заңдьшықтары мен принциптері.

11-тақырып. Оқытуда білім беру мазмүны.

Білім беру - дидактикалық категория, оның мэні мен атқаратын қызметі. Білім мазмұнын анықтаудың ғылыми-педагогикалық негіздері. Білім мазмұнының негізгі

компоненттері: табиғат, қоғам, техника, мәдениет, адам, іс-эрекет жайындағы білімдер негіздері. Педагогика тарихында білім мазмұнындағы негізгі мәселелер және педагогикалық көзқарастар. Букіл адамзаттык мэдениет, элеуметтік тәжірибе білім мазмұнын анықтаудың негізі. Қазақстан Республикасындағы "Білім туралы" заңы.

Білім беру мазмұнының құрылымына сипаттама, оның мазмұнын жаңарту, оған әсер ететін факторлар. Жалпы, политехникалық жэне кәсіптік білім беру, олардың езара байланысы. Ғьшыми техникалык революция жэне білім берудің даму мәселелері. Білім беруде шығармашьшық эрекет тұрлерін

меңгеру, игерілген білімдерге құндылық-сезімдік катынастарын тәрбиелеу. Білім берудің түлғалык-бағдарлық тұжырымдамасы.

Білім берудегі жеке пэндердің мазмұнын анықтау ұстанымдары. "Жана буын" оқулыктарға сипаттама. Оқытудағы пәнаралық байланыс мәселесі.

Білім беру мазмұнын анықтайтын негізгі кұжаттар. Білім беру жэне оқыту процесінде оқу жоспары, бағдарламалар және окулықтардың маңызы, оларга сипаттама. Оларды үнемі жетілдіріп отыру - қоғам талабы.

Қазақстан Республикасында білім берудің мемлекеттік стандарты, оның мәні. Вариативтік білім берудің даму стратегиясы.

Оқыту эдістері туралы ұғым. Оқыту әдістері, амал-тәсілдері және құралдары. Оқыту процесінде эдістердің манызы мен қызметі. Р.Г.Лемберг оқыту эдістері туралы.

Оқыту әдістерінің көп түрлігі, оларды топтастыру мэселесінің маңыздылығы. Әдістерді "білім алу көзіне" сай топтастырудың маңыздылығы. Сөзге негізделген немесе мүғалімнің ауызша баяндау әдістері. Көрнекілікке негізделген оқыту эдістері. Практикалық эдістер. Оларға сипаттама.

Мұғалімнің оқыту әдістерін сабатар жүйесінде колдану ерекшелікгері жэне оларды тандай білу мен

пайдаланудың тиімділігін арттыру мэселесі. Шетел мектептеріндегі оқыту эдістерін қолдану мэселесі. Қазіргі жағдайда оқушылардың танымдык іс-әрекетін белсендірудің әдіс-тәсілдері. Жаңашыл педагогтар тәжірибесі.

Оқытуда негізгі оқу құрал-жабдықтарын: көрнекі жэне техникалық қүралдарын, дидактикалық оқу материалдарын пайдалану маңыздылыгы.

Оқу жұмысын ұйымдастыру формалары туралы ұғым. Оку жұмысын ұйымдастыру формасының тарихи даму кезеңдері. К.Д.Ушинскийдің сыньттык-сабақ жайлы, Р.Г.Лембергтің дидактикалық мұраларындағы сабак мазмұны мен құрылымы, психологиясы жөніндегі мэселелер, М.И.Махмтов қазіргі сабақ туралы көзқарасы.

Оқьггу жұмысын ұйымдастырудың казіргі формалары, оларға сипаттама: сыныптык-сабақ, косымша сабақ, үй жүмысы, саяхат, практикум, семинарлар мен сынақ жұмыстары және факультативтер.

Сыныптық-сабак жүйесі - казіргі оку жұмысын ұйымдастырудын негізгі формасы. Сабактың түрлері. Сабақтың дидактикалык міндеттері, құрылымы. Сабақта оқушылардын танымдык эрекетінің психологиялық негіздері. Окытудың максаты мен мазмүнына сабақтың типі мен кұрылымының тәуелділігі. Сабакта окушылардың оқу әрекетін ұйымдастырудағы дербес, топтық, фронтальды (ұжымдык) формалары. Үжымдық танымдық іс-әрекет теориясы. Сабакқа койылатын дидактикалык талаптар. Сабақта оқушылардың белсенділігі мен өз бетінше жұмыс істеуін жетілдіру. Ынтымақтастық қарым-қатынас күйін тудыру.

Мұғалімнің сабакка әзірленуі. Тақырыптық жэне жеке сабақ бойынша жоспар жасау, сабакты талдау. Оқытуда сабақ жүйелерін жетілдірудің жаңашылдары. Сабаққа қойылатын қазіргі заман талаптары. Сабақтың бейдәстүр түрлері, олардың ерекшелігі мен сабак нәтижесін арттыруда маңыздылығы.

Негізгі үгьшдар: оқу жұмысын ұйымдастырудың негізгі формасы, сыныптық-сабақ жүйесі, сабақтың типтері, кұрылымы, технологиясы, сабак жоспары, сабаққа койьшатын дидактикалык талап, қазіргі сабак, бейдэстүр сабақ, танымдық эрекет, оқу әрекетін ұйымдастыру формасы, оз бетінше жұмыс істеу, ынтымақтастық қарым-қатынас, сабақтың

жаңашылдары.

Мектептегі оқу-тәрбие процесін жетілдірудгі казіргі дидактиканың жетістіктері жэне оларды сабақтар жүйесінде қолдану.

Оқыту процесін жетілдірудегі эртүрлі көзқарастар және оларға сипаттама: проблемалық оқу; оқушьшардың таным эрекетін ұйымдастырудағы ізденушілік көзқарас; дамыта оқыту; алгоритимдік және бағдарламалы оқыту; дифференциралдық оқыту; модульдік оқыту; деңгейлеп окыту; пәнаралық байланыста оқыту; компьютерлік оқыту; оқушылардың танымдық қызығушылығын калыптастыру; іскер ойындар, т.с.с.

Дидактиканың жеке эдістемелермен байланысы. Жаңашыл педагогтардың идеялары мен оқыту технологиялары. В.Ф.Шаталовтың ; педагогикалықжүйесі. Информативтік технология. Вальдорфтік педагогика.

Оқыту процесін жетілдіруде дәстүрлі жэне бейдәстүр сабактардың үйлесімділігі. Оқушьшардьщ таным әрекетінде олардың шығармашьшық әрекеттерін ұйымдастьфу. Қазіргі кедегі оқытудың жаңа педагогикалық технологиялардың негізгі принциптері. Иновациялық деңгейде білім беру.

15-такырып. Оқушылардың білім, білік, дагдыларын есепке алу және багалау.

Оқушылардыц білім, білік, дағдыларын есепке алу жэне багалау жөнінде ұғым, олардың маңызы, онын педагогикалык-психологиялық негіздері. Білімді есепке алу және бағалау түрлері. Бағалаудың елшемі. Бағалау үрдісінде мұғалім мен оқушылардың өзара әрекеті.

Оқушылардың білім, білік, дагдыларын есепке алу және багалаудың білімдік және тэрбиелік қызметі. Ш.А.Амонашивилидің оқушылардың білімдерін багалау туралы кезқарасы. Білімді тексеруге қойылатын психологиялық-педагогикалық талаптар. Қазіргі мектепте оқушылардың білім, білік, дагдыларын есепке алу жэне бағалаудағы озық тәжірибелер.

Негізгі үгымдар: білім, білік, дағдыларды есепке алу және бағалау, педагогикалық-психологиялық негіздері, есепке алу, бағалау түрлері, өзін-өзі багалау, озара бағалау, бағалау өлшемі, білімдік жэне тәрбиелік кызметі.

ІУ-бөлім. Мектепті баскару және оған басшылык жасаудың педагогикалык негіздері.

16-такырып. Қазақстан Республикасында білім беру жүйесі. "Білім туралы " заң.

Білім беру жуйесі туралы ұғым. Елімізде халыққа білім беру жүйесінің тарихи қалыптасуына жэне өзіндік ерекшеліктеріне сипаттама. Қазақстан Республикасында халыққа білім беру жүйесінің маңызы жэне оның даму барысы. "Білім туралы"

заң. Білім беру саласындағы мемлекеттік саясат, оның негізгі принциптері. "Қазақстан Республикасындағы тілдер туралы" заң - Қазақстан халқының тілі мен мәдениетін дамытудың жолы. Қазақстан Республикасында орта білімді дамыту бағдарламасы (1997, 2003, 2004 ж.ж.). Мемлекеггік жалпы орта білім беру стандарты жэне оның негізгі қызметі. Базалық оқу жоспары, оқу бағдарламары. Оқу жоспарының кеп түрлігі.

Қазакстан Республикасында білім беру жүйесінің құрылымы мен принциптері. Білім берудегі үздіксіздік. Жалпы орта, бастауыш жэне орта кэсіптік білім мен жоғары кәсіптік білім беретін оқу орьшдары жұмысынын мазмұны мен ерекшеліктері. Білім беру жүйесін дамытудын негізгі факторлары. Орта білім беру жүйесінің даму бағьггтары.

Қазақстан Республикасында білім беру мекемелерінің мемлекеттік және мемлекеттік емес түрлері. Лицейлер, гимназиялар, колледжілер, олардың оқу-тэрбие жүмыстарының ерекшеліктері мен жүмыстарының мазмүны. Шетелдердегі халыққа білім беру жүйесі.

Негізгі ұгымдар: білім беру жүйесі, "білім туралы" заң, мемлекетгік саясат, білім стандарты, білім жүйесінің құрылымы, принципі, лицей, гимназия, колледжі.

17-такырып. Мектепті басқару және оған басшылық жасаудың педагогикалың негіздері.

Мектептің тұтас педагогикалық процесі - әкімшілік басқарудың объектісі. Мектеп жұмысын басқарудың гылыми-педагогикалық негіздері. Мектептің Жарғысы - мектепті басқару және басшылық жасау жүйесін айкындайтын негізгі құжат.

Мектептің оқу-тәрбие жұмысына басшылық жасаудың формалары мен тәсілдері. Мектеп жетекшілері жэне олардың қызметі. Мектеп жетекшілеріне қойылатын талаптар. Педагогикалық кеңес. Мектеп жүмысына бақылау жасау. Мектепішілік бақылау. Мүғалімдер жэне оқушылар әрекеті - баскару нысанасы ретінде. "Мұғалім-окушы", "сынып жетекшісі-сынып үжымы" жүйесін басқару ерекшелігі. Мектептегі әдістемелік бірлестіктер, олардың жұмысының бағыты, үйымдастьфу формалары мен тэсілдері. Педагогикалық кецес пен әдістемелік бірлестіктердің жүмысын жоспарлау.

Педагогикалық озат тэжірибелерді қорыту жэне тарату, педагогикалық зерттеулердің жетістіктерін мектеп тэжірибесінде қолдану. Педагогикалық процестің диагностикасы. Педагогикалык ақпараттар - мектепішілік басқарудың нысаны. Педагогикалық ақпараттар: бастапқы, тактикалық, жедел (ағымдағы немесе аралық) және қорытынды (пән, сынып, мектеп бойынша).

Мүғалімдердің білімдерін жетілдіру жэне аттестациялау. Педагогикалық процесс - педагогикалық үжымның эрекетін бағала

у өлшемдері. Мұғалімдердің өз білімдерін жетілдіру жолдарьг, ғылыми-іздену жүмыстары мен оқушылардың гылыми жүмыстарына басшылық жасауы.

Мектептің оқу-материалдык базасы.

Қазіргі кезде эртүрлі мектеп жүмысын баскарудың эдістемелік ерекшеліктері. Педагогикалық менеджмент.

18-такырып. Мектептің оку-тәрбие жүмысын жоспарлау. Мектептің нормативтік қүжаттары.

Мектептің оқу-тәрбие жүмысын жоспарлау, оньщ маңызы. Мектеп жрспары - мектеп өмірінің жетекші кұжггты. Мектеп жоспарының түрлері: жьшдық, жарты жылдық, айлық, олардың ерекшеліктері. Жыддық жоспарды қүрудың негізгі принциптері. Мектеп жоспарыньщ құрылымы мен мазмүлы. (жалпы мекепішілік, әдістемелік кеңес, пән бірлестіктері (кафедра), тақырыптық жэне сабақ жоспары, сынып жетекшісінің тэрбие жоспары). Жалпы білім беретін мектептің жүмыс жоспарын құрастыруға және оның тиімділігін арттыруға қойылатын негізгі талаптар.

Мектептің нормативтік құжаттары окушыларға білім беру мен тэрбиелеудін негізгі қызметінің көрсеткіші. Нормативтік құжаттар, олардың түрлері: оқу-педагогикалык құжаггама, мектеп ішіндегі акпарат жэне каржы-шаруашылық құжатгамалары, оларга сипаттама. Нормативтік кұжаттарға қойылатын талаптар.

1.Педагогика пәні, категориялары мен әдістемелік негіздері. 2.Тұлғаның дамуы, қалыптасуы және оны тәрбиелеу. З.Педагогика ғылымындагы тэрбие мен оқытудың максат-

міндетгері.

4.Акыл-ой тәрбиесі және даму. Окушылардын ғылыми-дүниетанымын қалыптастыру.

5.0қушылардың қоғамдық-саяси және азаматтық тәрбиесі. Рухани-адамгершілік тәрбиесінің негіздері.

б.Эстетикалық тәрбие. Дене тәрбиесі. Еңбек тәрбиесі мен кәсіптік бағдар негіздері.

7.Тәрбие процесінің мәні және мазмұны. Тәрбиенің принциптері. 8.Тәрбиенің жалпы әдістері. Оқушьшар ұжымын ұйымдастыру және тәрбиелеу.

9.0тбасындағы тәрбие.

10.Оқыту процесі, оның теориялық жэне әдістемелік негіздері. 12,Оқыту процесінде білім берудің мазмұны.

ІЗ.Оқыту әдістері.

14.Оқыту процесін ұйымдастыру.

15 .Оқушылардың таным әрекетін белсендіруде қазіргі кездегі жаңа көзкарастар жүйесі.

І6.Қазақстан Республикасында халыққа білім беру жүйесі. 17.Мектептерді басқару жэне оған басшылық жасаудың

педагогикалық негіздері.