8. Бақылау (сұрақтар, тесттер, есептер):
Тесттер:
1. Сау жүректегі жүрек ритмінің даму көзі болып табылады:
синустық түйін
атриовентрикулярлы түйін
Пуркинье талшығы
Гиса шоғы
қарыншааралық далда
2. Миокардқа оттегі жеткізілуі неге байланысты?
жүрек қысқаруының жиілігіне
систоликалық артериалдық қысымға
сол асқазандағы соңғы систоликалық қысымға
диастоликалық қысымға
қан көлеміне
3. Гипоксия бірінші кезекте ненің бұзылысына алып келеді?
өкпенің
бауырдың
мидың
бүйрекүсті бездің
бүйректің
4. Жүрек тоқтауының диагнозын неге сүйене отырып қояды?
ЭЭГ
ұйқы артериясының соғуы болмағанда
ЭКГ
есі болмағанда
қарашық кеңейгенде
5. Тамыр ішілік егу үшін норадреналинді қандай концентрацияда қолданады?
0,001 процент
1 процент
0,1 процент
0,01 процент
0,0001 процент
6. Гемодинамика көрсеткіштерінен қан айналымның адекваттығын толық сипаттайтыны:
көлемді қан ағыс
қан қысымы
қан ағысқа қарсы қарсылық
қанның көк тамырлық қайтымы
берілген көрсеткіштердің байланысы.
7. Орталық веналық қысым қандай көрсеткіш?
веналық тонус және оң асқазанның қысқару мүмкіндігі
оң асқазанның қысқару мүмкіндігі
қан көлемі
жүректік шығарылым
веналық тонус
8. Диастолалық қысым негізделген:
ОПС и эластичностью артериальных сосудов
артериялық жүйедегі қанның көлемімен
жүректің қысқару мүмкіндігі
қанның жабысқақтығы
пульс жиілігі
9. Жүрек - өкпе реанимациясының көрсеткіштері:
1 – пульстің және АҚ болмауы
2 – тыныстың тоқтауы
3 – санасының болмауы
4 – акроцианоз
5 – жүрек соғысының тоқтауы
6 – кеңейген қарашықтар
7 – қарашық рефлексі болмағанда
1,2,5,6,7
3, 4, 6
1,2,3,4
3,4,5,7
2,3,4
10. Жүрекке жанама массаж жасаудың ережелері:
1 – зардап шеккенді қатты жерге жайғастыру
2 – күш салу нүктесі кеуденің төменгі үшінші бөлігінде болу керек
3 – кеуде аймағына 30 см биіктіктен жұдырықпен соққы беру
4 – кеуденің сығылу күші 30 кг дейін болу керек
5 – сығылу жиілігі минутына 80 көп
6 – өкпені үрлеу жиілігі және кеуде клеткасының компрессиясының қатынасы 1:5 немесе 2:14
7 – зардап шегушінің аяқтары аздап көтеріліп тұру керек
8 – массаждың тиімділігіне тұрақты бақылау жүргізу
1,2,3,4,5,6,7,8
4,5,6,7,8,
1,2,6,7,8
1,2,3,4,8
1,2,3,5
11. Жүрекке тікелей массаж жасау көрсеткіштері:
жүрек тампонадасы
жүрек тоқтауы
сананың болмауы
тыныстың тоқтауы
жүрек фибрилляциясы
12. Жабық массаж тиімділігінің критерийі:
1 – бетінің қызаруы
2 – ұйқы артериясында пульстің пайда болуы
3 – қарашықтарының тарылуы
4 – АҚ 80-90 см. сын. бағ.
5 – тыныстың қайта қалпына келуі
6 – жүрек жұмысының қайта қалпына келуі
7 – қарашық рефлекстерінің пайда болуы
1,2,3,4,5,6,7
1,2,3,5
1,2,3,6
1, 2, 3, 4
2,3,5,7
13. Бір реаниматормен реанимациялық іс-шараларды орындау барысында келесідей қатынастарды ұстау қажет:
2 тыныс беру +15 кеуде клеткасының компрессиясы
3 тыныс беру + 18 кеуде клеткасының компрессиясы
5 тыныс беру + 20 кеуде клеткасының компрессиясы
1 тыныс беру + 5 кеуде клеткасының компрессиясы
1 тыныс беру + 4 кеуде клеткасының компрессиясы
14. Жүрекке жанама массаж жасау кезінде оң (төменгі) қол қайда қойылады?
кеуденің жоғарғы үшінші бөлігіне оның осіне паралелль
кеуденің жоғарғы үшінші бөлігіне оның осіне перпендикуляр
кеуденің ортаңғы орта бөлігіне оның осіне параллель
кеуденің төменгі үшінші бөлігіне оның осіне параллель
кеуденің төменгі үшінші бөлігіне оның осіне перпендикуляр
15. Екі реаниматормен реанимациялық іс-шараларды орындау барысында келесідей қатынастарды ұстау қажет:
2 тыныс беру +15 кеуде клеткасының компрессиясы
3 тыныс беру + 18 кеуде клеткасының компрессиясы
5 тыныс беру + 20 кеуде клеткасының компрессиясы
1 тыныс беру + 5 кеуде клеткасының компрессиясы
1 тыныс беру + 4 кеуде клеткасының компрессиясы
16. Жедел тамыр жетіспеушілігінің белгілері:
тері гиперемиясы, гипотония
терінің боздығы, мұздай тері, гипотония
цианоз, гипертензия, мұздай тері
аяқтардың ісінуі, терінің боздығы, бас айналу
гипертензия, қатты әлсіздік, құлақтағы шу
17. Жедел тамыр жетіспеушілігі бар науқасты орналастыру жағдайы:
аяғын көтеру
көлденең жатқызу
басын көтеру
аяғын түсіру
отырғызу
18. Жүрек - өкпе реанимациясы кезінде бірінші кезекте іске асыру қажет:
тамырға түсу мүмкіндігі
тыныс жолдарының өткізгіштігі
миды ісіктен қорғау
ӨЖЖ
жүректің жанама массажы
СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР:
Анықталған әлсіз миокард гипоксиясы бар науқасқа адреналин егілді. Гипоксиялық өзгерген миокардта қандай өзгерістер болады? Енгізілген адреналин гипоксияны азайта ма, арттыра ма немесе жояды ма?
Сіз кардиологиялық бөлімшеде жұмыс істейсіз. Сізді кенеттен мұздай тері мен қатты әлсіздігі пайда болған науқасқа шақырады. Науқас сұрғылт тартқан. Тамыр соғысы жиі, ритмикалық, әлсіз тығыздықты және толымдықты. АҚ 70/20 мм сын. бағ. Бұндай тамыр соғысы қалай аталады? Сіздің тактикаңыз?
Мейірбикені көршісіне шақырды. Онда кенеттен кеудесінде интенсивті қысу ауырсынуы пайда болған, сол қол мен жауырынға ауырсынулары берілген. Мейірбикенің тактикасы қандай?
Кардиологиялық бөлімшеде жатқан науқаста, туыстары кіріп шыққан кейін шүйде тұсы мен басы ауырып, бас айналып, жүрегі айныды. Мейірбикенің тактикасы қандай?
6 сабақ
1. Тақырыбы: Нерв жүйесіндегі және зат алмасудағы бұзылыстар, олардың алдын – алу және емдеу.
2. Мақсаты: изучить и ознакомить студентов с особенностями ухода за больными с растройством нервной системы и обмена веществ, их профилактикой.
Студенттерді нерв жүйесінің және зат алмасуының бұзылыстары бар науқастарға күтім жасау және олардың алдын – алуды оқытып таныстыру.
3. Оқыту мақсаты:
Студент білуі тиіс:
Нерв жүйесіне келетін асқынулар
Терморегуляляцияның бұзылуы
ӨЖЖ кезінде бассүйекішілік қысымның көтерілуі.
Ми гипоксиясы
Жұлынның зақымдалуы
Офтальмологиялық асқынулар
Анестзия кезінде сананың бұзылуы
Құрысқақтық синдром
Перифериялық нервтердің шала салдануы және салдану
Анестезия кезіндегі гипогликемия
Анестезия кезіндегі гипергликемия
Студент істей алуы керек:
Нерв жүйесінің асқынуын уақытында диагностикалауды
Қатерлі гипертермияда көрсетілетін көмек
Гемодинамиканы және (АД, пульс, ЭКГ, сатурация, қанның газ құрамын) тыныс алуын мониторлеу.
Сана деңгейін анықтау
Тыныс алуды қадағалау, жоғарғы тыныс жолдарының өтімділігін қалпына келтіру.
4. Орындау түрі (реферат, презентация, есеп құрастыру, тесттер, алгоритмдер, ауру тарихын жазу, ролде ойнуға арналған сценарилер, рецензиялар т.б.)
реферат
презентация
есеп
тақырып бойынша өз бетінше ситуациялық есептер және тест құрастыру;
- СӨЖ қиылысу рецензиясын жасау
- ауру тарихын жазу
- алгоритмдер құрастыру
5. Орындау критерилері:
1) Дайын реферат сабақ тақырыбы бойынша жан – жақты қамтылған ақпаратты қамту және онда тақырып бойынша өз көрінісі, пікір және мәселелері айқындалған болу қажет.
2) Тақырып бойынша презентация қысқа, көрнекті және мазмұны мәнді болуы керек.
3) ЕПҰ – ды көріп келгеннен кейін есеп тапсыру, оны іс – жүзіне асыру, анықталған мәселелерді шешу бойынша студенттің өз пікірі болу қажет.
4) Әдістемелік нұсқаулардағы тест және ситуациялық есептерді дұрыс шеше білу керек.
5) Өздігінен тест және ситуациялық есептерді құрастыру.
6) СӨЖ тақырыбына рецензия беру. Егерде студент 1-3 пунктан және 4-6 пунктан
1 пункт орындаса, онда өзіндік жұмысы орындалды деп есептеледі.
6. Тапсыру мерзімдері: тақырыптық жоспар бойынша 15 тақырыптан кешікпеу керек.
7. Бағалау критерилері: Студенттің өз бетінше атқаратын жұмысы – ҚР МЖМБС (Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты) 5.03.006 – 2006 негізге ала отырып «Мейірбикелік іс» - 051101 мамандық үшін «Мейірбике ісі кафедрасы анестезиология және реаниматология курсында» дайындалған балды – рейтингті әріпті жүйемен бағаланады:
«өте жақсы» баға студенттің сабақ тақырыбын толық меңгергенін көрсетеді, ешқандай қателік жібермегенін, тапсырманы өз уақытында орындағанын және тапсырманы тапсыру барысында ой - өрісін жоғары деңгейде көрсеткенін, қосымша әдебиеттерді мерзімінде және өз бетінше қолдана алған, бағдарламадағы материалды өз бетінше жүйелендіре алғанын білдіреді.
«жақсы» баға студенттің сабақ тақырыбын 75 % төмен емес деңгейде меңгергенін көрсетеді, жауап беру кезінде дөрекі қателіктерді жібермегенін, берілген тапсырманы өз уақытында орындағанын және принципиальді емес ескертулерсіз тапсырғанын білдіреді. Оқытушының нұсқауы бойынша қосымша әдебиеттерді қолданғанын, принципиальді емес дәлсіздіктерді немесе принципиальді қателіктерді жібергенін және ол қателіктерді өзі дұрыстағанын білдіреді. Бағдарламадағы материалды оқытушының көмегімен жүйелендіре алғанын білдіреді.
«қанағаттанарлық» баға студенттің сабақ тақырыбын 50 % төмен емес деңгейде меңгергенін көрсетеді, тапсырманы орындау барысында оқытушының көмегін мұқтажданғанын, тапсырманы орындап өз мерзімінде тапсырғанын білдіреді. Жауап беру кезінде принципиальді емес қателіктерді және дәлсіздіктерді жібергенін, белсенділік танытпағанын, оқытушы көрсеткен оқу әдебиеті мен ғана шектелгенін және материалды жүйелендіруде қиындықтарды сезінгенін білдіреді.
«қанағаттанарлықсыз» баға студенттің сабақ тақырыбын 50 % төмен деңгейде меңгергенін көрсетеді, тақырыпты меңгеру барысында өз білімі бойынша туындаған мәселелерді анықтағанын, қойылған сұрақтарға жауап беру мерзімінде принципиальді қателіктерді жібергенін, өз бетінше орындауға берілген тапсырманы орындамағанын, өз уақытында тапсырмағандығын және әдістемелік нұсқауда көрсетілген негізгі әдебиеттердің барлығыменен таныспағандығын білдіреді.
8. Әдебиеттер:
Негізгі:
Дж.Эдвард Морган-мл., Мэгид С.Михаил. Клиническая анестезиология. Т.1, 2, 3. Москва «Бином», С.-Петербург «Невский диалект», 1998,2001, 2003.
Ф.Майкл Ферранте, Тимоти Р.ВейдБонкора (ред.), пер. с англ. Послеоперационная боль. М., Медицина, 1998.
К.М. Лебединский. Анестезия и системная гемодинамика. Оценка и коррекция системной гемодинамики во время операции и анестезии. Санкт-Петербург, «Человек», 2000.
Интенсивная терапия угрожающих состояний. Ред. В.А.Корячкин, В.И.Страшнов. С.-Петербург, 2002.
Зильбер А.П. Клиническая физиология в анестезиологии и реаниматологии. М.Мед.,1984г.
Қосымша:
1. Сафар П. Сердечно-легочная и церебральная реанимация / Пер.с англ.М.: Медицина,1981.240с.
2. Ремизов И.В. Основы реаниматологии для медицинских сестер: учеб.пособие. – Ростов н/Д: 2005г.
3. А.И. Левшанков, А.Г.Климов Сестринское дело в анестезиологии и реаниматологии.Санкт-Петербург. СпецЛит. 2003
4. А.А. Бунятян Руководство по анестезиологии. М.: Медицина, 1994.
5. Актуальные вопросы сестринской практики в анестезиологии и реаниматологии / Под ред. А.И. Левшанкова. Вып.2.СПб.: «Агентство «РДК-принт»,2000
9. Бақылау (тесттер, есептер т.б.)
Тесттер:
1. Миокардтың қысқару күші қай жағдайда бәсеңдейді?
а) O2 мен 80% азот тотығы әсер еткенде
б) 2% фторотан әсер еткенде
в) екеуі әсер еткенде де
г) еш қайсысы емес
2. Повышение кровяного давления при правильной прямой ларингоскопии зависит
дұрыс тікелей ларингоскопия кезінде қан қысымының көтерілуі байланысты:
а) гипоксияға
б) гиперкарбияға
в) екеуіне де
г) екеуіне де емес
3. Кетамин тудырады
а) ваголитиялық әсер
б) симпатолитикалық әсер
в) симпатомиметикалық әсер
г) парасимпатомиметикалық әсер
д) аралас әсер
4. d-тубокураринді енгізгенде артериальді гипотонияға ... басқасының бәрі алып келеді.
а) ганглиотикалық әсер
б) гистаминді әсері
в) миокардтың депрессиясы
г) тамыр және бұлшық ет тонусының төмендеуі
д) гиповолемия
5. Оттегі ингаляциясы төменде көрсетілгендердің барлығына алып келеді ... басқа.
а) қан сарысуында оттегінің парциальді қысымының көтерілуі
б) гемоглобин қанығуының көтерілуі
в) қандағы оттегі құрамының көтерілуі
г) гипокапния
6. Наркоздан ұзақ уақыт бойы айығу мынаған байланысты:
1) гипогликемия
2) перифериялық және мидың қан ағымының бұзылуы
3) диабетикалық кетозом
4) уремиея
5) церебральді гипоксия
а) барлығы дұрыс
б) дұрысы 1, 2, 3, 4
в) 1 басқаның барлығы дұрыс
г) 3 басқаның барлығы дұрыс
д) 4 басқаның барлығы дұрыс
7. Субтоталды струмэктомиядан 8 сағаттан кейін үдей түсетін құрысқақтықтың анағұрлым анық себебі.
а) без аймағының үлкен бөлігін кесіп алып тастаған
б) ацидоз және қандағы глюкозаның көбеюі
в) тетания (сіңірдің, бұлшықеттің тартылып қалуы);
г) тиреотоксикалық криз
д) дұрысы в) және г)
8. Диабеті бар адамдарда ацидозды коррекциялауда қай затты қолдану қарсы көрсетілген?
а) инсулин
б) калии хлоридін
в) Рингер лактат ерітіндісін
г) морфин 15 мг
д) гидрокарбонат натри ерітіндісін
9. Феохромоцитома бойынша операция кезінде
а) ісікті бөліп алуда гипертензия дамиды
б) гипотония бірнеше күн дамиды
в) гипертензивті криздің алдын - алу үшін адренолитиктер - регитин, фентоламин, тропафен операциядан бірнеше күн бұрын тағайындайды.
г) жүректің ритмінің бұзылысында адреноблокатор - анаприлин жағымды әсер береді
д) барлық жауаптар дұрыс
10. Диабеті бар науқаста инсулиннің қалыпты мөлшерінде гипогикемияның дамуы:
1) метаболикалық ацидозды натрий бикарбонатымен жою
2) эфирді қолдану
3) операциондан болған жарақат
4) глюкокортикоидтар терапиясы
5) адреноганглиолитиктер
а) барлығы дұрыс
б) дұрысы 1 және 2
в) дұрысы 1 және 3
г) дұрысы 2 және 4
д) дұрысы 1 және 5
Ситуациялық есептер
О есімді науқас 39 жаста, операциядан кейін реанимация бөліміне ауыстырылған. Негізгі диагнозы: ауыр бастың жабық жарақаты: бас миының сол жақ гемисферасын қысып ауыр деңгейіде соққы алған. Операция: декомпрессивті бассүйегі тесілген. Операцияға дейін комада болған. Операция бөліміне түскен кездегі өзбетінше тыныс алу жиілігі 12 в мин, АД 160/90 мм рт.ст., брадикардия до 60 в мин. Қарқынды терапияның тактикасын бағалау, науқасты ары қарай тексеру жоспарын қарастыру.
С есімді 67 жастағы науқас. Операциядан кейін реанимация бөліміне түсті. Операциядан кейін қойылған диагнозы: ми қанайналымының жедел бұзылысы. Геморрагиялық инсульт сол жақ жартышарының миішілік гематомасының қалыптасуы. Операция: бас сүйегін тесу. Науқастың одан арғы жағдайына жасайтын сіздің пікіріңіз.
Н., есімді 29 жастағы науқас. Операциядан кейін реанимация бөліміне түскен. Бөлімшеге келгеннен алдын 2 сағат бұрын есінен танып қалған, бірден тері түсі бозарып кеткен, жедел жәржем шақырылып ондағылар периферия артерияларында пультың жоқтығын, ұйқы артериясында пульсты анықтаған. Алғашқы реанимациялық іс-шаралар жасалды ( кеңірдек интубациясы, ӨЖЖ, перифериялық венаны катетерлеу, инфузионно-трансфузионная терапия). Диагностикалау шараларынан кейін жатыр сыртындағы жүктілік анықталды. Операция жасалды: науқасты қарауда сіздің әрекетіңіз.
4. Физикалық дұрыс дамыған адамдарға наркозды анестетиктердің бір компоненті ретінде қолданған кезде, систологиялық және диастологиялық қан қысымының артуы көрсетіледі. Осы ерекшелік қай затқа тән?
Оксибутират натрия
Этомидатқа
Виадрилге
Альтезинге
Достарыңызбен бөлісу: |