ЖҰмыс бағдарламасы пән: «Клиникаға кіріспе» Мамандығы: 0301000

Залалсыздандыру. Залалсыздандыру туралы түсінік. Залалсыздандыру эдістері мен гэсілдері: физикалық (бу, ауа), химиялык, (химиялық ерітінділерді колдану). Орталық іалалсыздандьфу белімінің (ОЗБ) қулрылымы мен қызметі.

ОЗБ жүмысы. Күтім жасайтын қүлзалдарды колданылуына байланысты де-іинфекциялау жэне залалсыздандыру тэртібі мен эдістері. Жүмыс барысында сызметкерлердің техникалық қауіпсіздік ережелерін сақтауы. Материалдардың ;алалсыздығын бақылау туралы түсінік.

Практикалық сабақ: Орталық залалсыздандыру бөлімінің (ОЗБ) жұмысы. уолданыстағы бұйрықтар. Медициналық мекемелердің бөлімдерінде жүмыс істеу. Іалалсыздандыруға дайындау. Залалсыздандыру үшін қүрғақ-ыстық шкафқа, бикске аттарды салу. Залалсыздандыру режімі және оны бақылау. Залалсыздандыру кезінде ехникалық қауіпсіздікті сақтау. Залалсыздандырылған заттарды сақтау мерзімі жэне алалсыздандырылған материалды сақтау жағдайлары.

Қабылдау бөлімінің санитариялық - эпидемиологиялық режімі. Қабылдау елімінің кұрылымы жэне оның негізгі қызметтері. Қабылдау бөлімінің жүмысын йымдастыру.

Дене биомеханикасы. Науқасты тасымалдау

Биомеханика туралы түсінік. Науқастың тесектегі козғалысы. Емдеу-сақгау режімі. [ауқастың белсенділігі: қатаң төсектік, тесектегі, палаталық, еркін (белсенді). [ауқастың төсектегі қалпы: белсенді, енжар, мэжбүрлі (ортопное, тізелеп отыру).

Практикалық сабақ: Қабылдау белімінің жұмысын ұйымдастыру. Жоспар-ы жэне шүдъш науқастарды қабылдау жэне тіркеу. Қарап тексеру, антропометрия, [ауқастарды санитариялық тазарту: толығымен (шомылғы, себезгі), жартылай (шай-іну, ысқылау). Педикулез аныкталған кезде санитариялық тазарту. Жаңа формадағы едициналық қүжаттамаларды жүргізу.

Емдеу белімшелеріне науқасты тасымалдау: кресло-қоларбада, қоларбада, змбілде, қолмен кетеріп, лифтіде тасымалдау, өздігінен жүру. Науқастың төсектегі алпы: Фаулер, Симс қалпы, арқасымен, ішімен, бүйірімен жату.

Тері күтімі. Науқастың терісіне қойылатын гигиеналық талаптар. Науқастың грісіңдегі патологиялық езгерістер. Бүл езгерістер дамуының алдын-алу жэне емдеу.

Практикалық сабақ: Іш киімдер мен төсеніііітерді ауыстыру. Әрекет ету ігоритмінің көрсетімдері мен тэсілдері. Зэрсауыттың түрлері. Тазарту клизмасы. өлімдерде жұмыс істеу, төсектерін алғаш жэне қайталап ауыстыру. Дәретсауыт зн нәжіссауытты беру жэне оларды дезинфекциялау. Көз, күлақ, мүрын, ауыз (ыстарына күтім жасау. Аяктарға, шашқа күтім жасау. Науқастарды жуындыру.

5 бөлім Наукастарды тамактандыру

5.1 такырып Науқастарды тамактандыру

ЕП¥-да емдік тамақтандыруды ұйымдастыру. Емдәмдердің сипаттамасы.

Практнкалық сабақ: Дайын тамақтарды тасымалдау, сақтау және тарату ережесі. Тамақты қабылдау үшін құжаттарды толтыру. Халі нашар науқастарға тамақ беру. Науқастарға сырттан экелінетін тамақтарға бақылау жүргізу. Жасанды тамактандыруды өткізуге арналған құралдар. Науқасты тамақтандыруға және тамақ беретін заттарды дайындау. Тамақтандыру техникасы. Тамақтандыру кезінде қолданылган ыдыстарды тазалау. Белсенді жэне енжар науқастарды тамактандыруды үйымдастыру. Науқасты жасанды тамактандыру, гастростом, сұңгі, тікішек арқылы тамактандыру. Парентеральды тамақтандыру.

6 бөлім Қарапайым физиотерапия

6.1 тақырып Қарапайым физиотерапия

Қарапайым физиотерапиялық емшаралар туралы түсінік. Түрлері, эсер етуі, емдік қасиеттері. Жылыткьшы жэне мұз салынған қапшықты қолдану көрсетімдері мен карсы керсетімдері. Гирудотерапия туралы түсінік. Керсетімдері мен қарсы керсетімдері.

Практикалық сабақ: Қарапайым физиотерапиялық емшараларды өткізу эдістемесі, туындайтын асқынулар жэне қауіпсіздік ережелерін сақтау. Медициналық сүліктерді қолдану. Пайдаланған сүліктерді жою.

Сумен емдеу туралы түсінік жэне оның түрлері. Керсетімдері мен қарсы керсетімдері. Озокеритті, балауызды қолдану көрсетімдері мен қарсы керсетімдері.

Емшараны еткізу эдістемесі: жергілікті жэне жалпы, су температурасы мен қз/рамы. Озокеритті, балауызды қолдану эдістері, туындайтын аскынулар жэне қауіпсіздік ережелерін сақтау.

7 бөлім Дәрілік заттарды жаздырып алу, сақтау, қолдану түрлері

7.1 тақырып Дәрілік заттарды жаздырып алу, сактау, қолдану түрлері

Дэрілік затгардың негізгі топтары, оларды жаздыртып алу, тарату, сактау, қолдану түрлері. ЕП¥ емдеу бөлімшелеріне дэріханадан дәрілерді жаздырып алу ережелері. Наркотикалық, психотропты жэне әсері күшті дэрілік заттарды сақтау жэне есеп-ке алу ережелері. Дэрілік заттарды қолданудың энтеральды жэне ингаляциялық эдістері. Сыртқа қолданылатын дэрілік заттар.

Практикалық сабақ: Дәрілік заттарды қолданудың энтеральды тэсілдері: пероральды, сублингвалық, ректальды, трансбуккальды. Ингаляциялық тэсіл. Артыкшылыктары мен кемшіліктері. Энтеральды жэне ингаляциялық тэсілдермен енгізуде қолданылатын дэрілік заттардың түрлері. Енгізу эдістемесі. Енгізу үшін колданылатын аспаптар, оларға койылатын санитариялык эпидемиологиялық талап-тар. Дэрілік заттарды қабылдауды бақылау.

Сыртка қолданылатын дэрілік заттарды қолдану тэсілі: сылап сіңдіру, жағу, емдік пластырды қолдану, сеппелер, дымқылдау, күлаққа, мүрынға жэне кезге тамшыларды тамызу жэне дэрілік майларды (майдэрі) жағу. Артықшылықтары мен кемшіліктері. Сыртқа колданылатын дэрілік заттарды пайдалану эдістемесі.

Дәрілік заттарды парентеральды жолмен енгізу эдісінің мэні, түрлері жэне артықшылықтары. Инъекция өткізу кезінде асептика жэне антисептиканы сақтау ережелері.

Практикалык сабақ: Дэрілік заттарды парентеральды жолдармен енгізу. Дэрілік заттарды организмге енгізу жолдары. Артықшылықтары мен кемшіліктері. Шприц-тер мен инелерді залалсыздандыру алдында тазартудың жэне залалсыздандырудың маңызы. Шприцтер мен инелердің тұрлері, оларды қолдану ережелері. Иньекцияны енгізу кезінде асептика мен антисептиканы сақтау ережелері. Бмшаралар жасайтын кабинетгің санитария-эпидемиологиялық режімі, кабинетті жиыстыру түрлері жэне оларды жүргізу үзактығы. «Қызыл сызық» туралы түсінік. Жеке бастың тазалығын сақтауга, мейірбикенің арнаулы жұзіыс киіміне қойылатын талаптар. Теріге және тері астына инъекция жасау эдістемесі. Теріге жэне тері астына инъекция жасау көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері. Осы инъекцияларды жасаудың анатомиялық нүктелері. Мейірбикенің инъекцияны жасайтын орындарды, аспаптарын, қолын жэне науқастың терісін дайындау. Теріге жэне тері астына инъекцияны орындау тех-никасы. Қолданылған аспаптарды өңдеу.

7.3 тақырып Булшықетке дәрі енгізу алгоритмі. Антибиотиктерді араласты-ру. Инсулин мөлшерін есептеу

Бұлшық етке инъекция жасау көрсетімдері мен қарсы керсетімдері. Осы инъекция­ны жасайтын анатомиялық орындар.

Практикалық сабақ: Бұлшыкеттерге инъекцияны орындау эдістемесі. Дэрілік заттарды шынысауыттан, флаконнан алу. Антибиотиктерді араластыру жэне алу. Дай-ын антибиотик ерітінділерін сақтау мерзімі. Инсулин мөлшерін ёсептеу. Инсулинді I шприцке толтыру.

7.4 тақырып Венага дәрі енгізу алгоритмі, венадан қан алу, вснаға тамшыла-тып дәрі егу және венаға жасалынатын пункциялар, дәрі енгізу кезінде туын-дайтын асқынулар

Венапункция жэне вена ішіне дэрілік заттарды ентізу көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері. Инъекциядан кейін туындайтын асқынулар. Себептері, белгілері. Ал-дын алу жэне емдеу.

Практикалық сабақ: Вена ішіне инъекция жасау техникасы. Венадан қан алу: I донорлық, зертханалық зерттеуге, кан алу. Дэрілік заттарды тамшылатып жіберетік I жүйені орнату. Дэрілік заттарды вена ішіне тамшылатып жіберу техникасы. Мейірбикенің инъекцияны жасайтын орындарды, аспаптарды, мейірбике мен науқас қолын дайындау. Қолданылған аспаптарды ендеу. Емшараларға жэне науқастың жағдайына бақылау жасау. Пункция жасау әдістемесі. Пункция жасау мақсаты. Жабдықтау тізімі жэне оларға қойылатын санитария-эпидемиологиялық талаптар. Науқасты пункцияға дайындау бойынша жүргізиіетін шаралардың келемі. Пунк­ция жасау уақытында мейірбикенің атқаратын рөлі. Пункциядан кейін науқастарға бақылау жэне күтім жасау. Инъекциядан кейін туындайтын асқынулар. Себептері, белгілері, алдын алу және емдеу.

8 бөлім Организмнің әртүрлі жүйелерінің кызметі бүзылған кезде науқасқа күтім жасау және бақылау жүргізу

8.1 тақырып Тыныс алу кьізметі бүзылған науқасқа күтім жасау және бақылау жүргізу. Оксигенотерапия

Оксигенотерапия туралы түсінік. Көрсетімдері.

Практикалық сабақ: Науқасты жағдайын жеңілдететін қалыпқа келтіру. Науқасқа ылғалды оттегімен ингаляция жасау немесе таза ауа келуін қамтамасыз ету. Қалталы ингалятормен, жеке түкіргіш ыдыспен камтамасыз ету. Қақырықты қарап тексеру.

8.2 тақырып Жүрек-қантамыр жүйесінің қызметі бүзылған кезде науқасқа күтім жасау және бақылау жүргізу

Жүрек-қантамыр жүйесінің қызметі бұзылған кездегі көріністер: демікпе, тз/ншығу, жүрек түсының ауырсынуы, жүректің соғуы, жүрек ырғағының бүлылуы, шеткі ісінулер, асцит, АҚ күрт жоғарлауы жэне төмендеуі, естен тану.

Практикалык сабақ: АҚ өлшеу, пульсті бакылау. Науқас жағдайын бақылау. Диурезді жэне дене салмағын қадағалау. Наукасты жағдайын жеңілдететін калыпка келтіру. Науқаска ылғалды оттегімен ингаляция жасау немесе таза ауа келуін қамтамасыз ету. Дэрігердің тагайындауы бойынша науқастардың дэрілік заттарды қабылдауын қадағэлау.

8.3 тақырып Асқорыту агзаларының қызметі бүзылған кезде науқасқа күтім жасау және бақылау жүргізу

Асқорыту жүйесінің қызметі бұзылған кездегі керіністер: іштің ауыруы, тенезмдер, асқазан диспепсиясы: кьіжылдау, дисфагия, кекіру, тэбеттің бүзылуы, жүрек айнуы, құсу, «кофенің қоюына ұқсас» қүсық; ішек диспепсиясы: іш өту, іш кату, метеоризм, дэретін үхтамау; карамай тэрізді нэжіс - «мелена».

Практикалық сабақ: Науқастың жағдайын бақылау. Емдэмді сақтауды жэне сүйыктыктарды барынша қабылдауды қадағалау. Жеке бастың жэне шатаралығы терісінің тазалығын сактауды кадагалау. Дэреттің түрін жэне дэретке бару жиілігін тіркеу. Дэретсауыттармен қамтамасыз ету. Бөлінділерді зарарсыздандыру. Құсқан кезде көмек көрсету. Мүз салынған қапшықтарды қолдану. Газ шығаратын түтікшені жэне клизманы кою. Дэрігердің тағайындаған дэрілік заттарымен науқастарды камтамасыз ету. Құсу кезінде науқаска көмек көрсету, асқазанды шаю. Қүсу туралы түсінік. Құсықты сипаттау. Белсенді жэне ержар наукастар қүсқан кезде оларға көмек көрсету. Аспаптар. Қүсықтарды жэне аспаптарды зарарсыздандыру. Асқазанды шаю көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері. Белсенді жэне ержар науқастарға емшаралар жүргізу әдістемесі. Аспаптары жэне оларды өңдеу тэсілі.

8.4 тақырып Клизмалар. Асказан мен үлтабар күрамын зерттеу Клизмалар. Клизма туралы түсінік. Клизманың түрлері жэне клизма қоюдың

мақсаты. Тазартатын жэне сифонды клизма қою көрсетімдері мен карсы көрсетімдері. Асқазан күрамын зерттеу. ¥лтабар қүрамын зерттеу. Мақсаттары: емдік жэне диагностикалық. Көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері.

Практикалық сабақ: Клизманың түрлері: босататын (тазартатын, сифонды, босаңсытатын: майлы, гипертониялық), дэрілік (микроклизма, тамшы түріндегі). Көрсетімдері мен карсы көрсетімдері. Жабдықталуы. Клизма қою эдістемесі. Аспап-

тарды тазарту. Асказан мен ұлтабар қүрамын зерттеу эдістемесі. Емшаралар жасауда қолданылатын аспаптар мен қү.рал-жабдықгар. Материалдарды сактау жэне тасы­малдау. Жолдамаларды жазып беру. Аспаптарды өндеу.

Зэр шыгару жүйесінің қызметі бүзылған кездегі көріністер: зэрдің жіті токтап қалуы, зэрді үхтай алмау, ісінулер, дизурия, полиурия, анурия, олигурия, гемату­рия, поллакиурия. Эндокринді ағзалардың қызметі бүзылған кездегі керіністер: артериялық қысымның көтерілуі, пиодермия, фурункулез, терінің қүрғақтануьі жэне ылғалдануы, көп шөлдеу, полифагия, полиурия, жыныс мүшелерінің қышуы, трофикалык бүзылыстар жэне аяқ басы терісінің сезімталдығының төмендеуі, көру қабілетінің нашарлауы.

Практикалык сабақ: Зэрдің жіті тоқтап калуы кезінде көмек көрсету. Қуыкты катетерлеу, куыкты шаю. Зерттеуге зэр алу. Катетерлердің түрлері. Еркектердің жэне эйелдердің куығын катетерлеу ерекшеліктері. Аспаптарды өңдеу.

АҚ елшеу, тамыр соғысын бақылау. Науқастардың жағдайын, теріге жэне сілемей қабаткд күтім жасауды, емдэмді сақтауды, сүйыктықты барынша

ішуді бақылау. Диу­рез бен дене салмағын бақылау. Жеке басының тазалығын сақтауды қадағалау жэне қамтамасыз ету. Дэрігер тағайындаған дэрі-дэрмектерді науқастардың қабылдауын қадағалау.

9 бөлім Зертханалық және аспаптық зерттеулерге материал алу және науқасты дайындау

9.1 тақырып Қанды, зәрді, нәжісті және қақырықты зерттеудіц зертханалык әдістері

Қанды зерттеу: клиникалық, биохимиялык. Зэрді зерттеу: клиникалык, биохи-мияльщ. Нэжісті зерттеу: клиникалық, биохимиялық. Қақырықты зерттеу.

Практикалық сабақ: Венадан қан алу. Зэрді зерттеу көрсетімдері. Нэжісті зерт­теу көрсетімдері. Қақырықты жалпы клиникалык жэне бактериологиялық (микро-флораны жэне олардың антибиотиктерге сезімталдьшығын аныктауға қақырықты себу) бактериоскопиялық (туберкулез микробактерияларын, атипиялық жасушалар) зерттеу. Көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері.

9.2 тақырып Рентгенологиялық жэне эндоскопиялык зерттеу әдістері

Өкпе мен жүректі, асқазан – ішек жолдарын және бүйректі рентгенологиялық зерттеу әдістері. Зерттеу көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері. Зерттеу әдістері. Эндоскопиялық зерттеу әдістері туралы түсінік. Зерттеу көрсетімдері мен қарсы көрсетімдері. Зерттеу әдістері. Практикалық сабақ: Науқасты рентгенологиялық және эндоскопиялық зерттеуге дайындау. Зерттеуді өткізуге мейірбикенің қатысуы.

Жүрек-екпе реанимациясы Клиникалык жэне биологиялық өлім туралы түсінік. Реанимация жайлы түсінік.

Практикалық сабақ: Терминальды жағдайлар кезінде науқастарға бақылау мен күтім жүргізу. Қарапайым жүрек-өкпе реанимациясының көлемі мен резтілігі. Өкпеге жасанды желдету вткізудің жэне жұрекке жабық массаж жасаудың техника-сы. Клиникалык жэне биологиялык өлім. Мэйітпен жұмыс істеу ережелері.

11 бөлім Сынақ сабағы

4 Білім беру үрдісін үйымдастыруға және жүзге асыруға қойылатын талаптар

Білім беру технологиясын тандау «Клиникаға кіріспе» пэнінің мазмұндық ерекшелігіне байланысты жэне білім алушылардың кұзырлығына сэйкес науқастарға кутім жасау кезінде білімін, шеберлігін, дағдысын қалыптастыруға бағытталуы ке-рек (МЖМБС, білім беру бағдарламасын қараңыз). МЖМБС - на сэйкес базалық, кэсіптік жэне арнайы қүзырлықты қалыптастыруға арналған модульдік оқытудың қүдзылымы енгізілген.
Практикалық сабактарды өткізгенде топты 12 адамнан аспайтын топшаларға бөлу қарастырылған.

Практикалық дағдыларды жетілдіру үшін пән бойынша оқу-өндірістік практика қарастырылған. Бағдарлама оқудың түрі, оны ұйымдастыру, мазмүны мен оқыту эдісі бойынша дэйекті өзгертулер мен толықтырулар енгізуге қүқық береді.

Оқыту барысында қазіргі заманға сай оқу-әдістемелік эдебиет, жаңа оқу және анықтама шараларды, электронды оқулықтарды, мультимедиялық оқу бағдарламаларын қолдануды ұсынады.

5 Оқытудың жоспарланған нәтижесін бақылау

Бақылау түрін тандау кұқығы қарастырылған. Оқу үрдісінде білім беру үйымдарына құзырлы-бағдарлау практикалық жүмыстар мен тесттік тапсырмаларды қарастыруды ұсынады. Пән бойынша аралық аттестация Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының негізінде құрылған оқу жұмыс жоспарына сәйкес жүргізіледі.
4. Оқу – әдістемелік жабдықталуы.

4.1 Ұсынылатын әдебиеттер:

Негізгі (Н)

1. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.

1. 
   Буклеттер
   
2. 
   Кестелер
   
3. 
   Мультимедиялық проектор;
   
4. 
   Компьютер;
   
5. 
   Слайдоскоп;
   
6. 
   Муляждар, манекендер
   

1. Кәсіптік этика және деонтология тарауы бойынша – 20 тест

2. Қауіпсіз ауруханалық орта. Инфекциялық қауіпсіздік. Инфекциялық бақылау тарауы бойынша – 20 тест

3. Дезинфекция. Емдеу бөлмелерін тазарту түрлері тарауы бойынша – 10 тест

4. Науқасты қабылдау және санитариялық тазарту тарауы бойынша – 15 тест

5. Науқастың жеке басының тазалығы тарауы бойынша – 10 тест

6. Науқасты тамақтандыру тарауы бойынша – 15 тест

7. Қарапайым физиотерапия тарауы бойынша – 20 тест

8. Дәрілік заттарды жаздырып алу, сақтау, қолдану түрлері тарауы бойынша – 40 тест

9. Организмнің әртүрлі жүйелері қызметінің бұзылуы кезінде науқастарға күтім жасау және бақылау жүргізу тарауы бойынша – 90 тест

10. Зертханалық және аспаптық зерттеулерге материал алу және науқасты дайындау тарауы бойынша – 20 тест

11. Терминальді жағдай тарауы бойынша – 10 тест

5. Жұмыс бағдарламасына қосымшалар мен толықтырулар

200…- 200… оқу жылдарына

Жұмыс бағдарламасына келесі өзгертулер енгізілді:

1.

2.

Жұмыс бағдарламасы қайта каралып, енгізілген өзгертулер кафедра мәжілісінде қаралды____________________________________________________

«_____»_______________ 200… г.
хаттама № __________

Кафедра меңгерушісі ___________________ аты жөні

Енгізілген өзгертулер ТжКББФ деканымен келісілген:

«_____»_____________________200.. ж.

Әдістемелік кеңес төрайымы

____________________________ аты жөні

«_____»_____________________200.. ж.

ТжКББФ деканы _____________ Отыншиев М.Ә.

«_______»_____________ 2013 ж.
2013 – 2014 оқу жылына

Күнтізбектік – Тақырыптық Жоспар

Пән : «Клиникаға кіріспе»

Оқытушы: ___________________________

Курс: 3 Бөлімі: ________ Тобы: __________

Мамандығы: 0301000 - «Емдеу ісі»

Біліктілігі: 0301013 - «Фельдшер»

Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау Министрлігінің 2010 жылғы 5 тамыздағы

№ 604 бұйрығымен бекітілген үлгілік оқу бағдарламасына сәйкес және «_____» _____ 2010 ж. №____ хаттамамен бекітілген жұмыс бағдарламасы негізінде құрылған.

Кафедра мәжілісінде қаралды.

Әдістемелік кеңес мәжілісінде бекітілді.

1. 
   Мейірбике ісінің негіздері Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
   

1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар С.К. Мұратбекова, А.Р. Құспанова, К.А. Ахметова –Көкшетау, 2006 ж.