Жоспар І кіріспе ІІ негізгі бөлім
Топырақтың фитосанитарлық жағдайы
жүктеу/скачать 29,64 Kb.
|
Топырақ биотасы
- Бұл бет үшін навигация:
- ІІІ Қорытынды
| Топырақтың фитосанитарлық жағдайы
Топырақтың фитосанитарлық жағдайы – өсімдіктердің тіршілік әрекеті нәтижесінде пайда болатын арамшөптердің, фитопатогендердің, зиянкестердің, улы заттардың, топырақ микрофлорасы мен ыдырау өнімдерінің тұқымдары мен вегетативті көбею мүшелерінің құрамын көрсететін топырақ сипаттамасы. Бұл факторлардың барлығы агробиоценозға жатады. Топырақтағы зиянды организмдердің көпшілігі, олардың биологиялық қасиеттерінің айырмашылығына қарамастан, ортақ белгілерімен сипатталуы мүмкін: жоғары құнарлылық, зақымдалған өсімдіктердің салыстырмалы түрде тар мамандануы, өзгермелі сыртқы жағдайларға жоғары бейімделу, бұл оларға жоғары бәсекеге қабілетті қасиеттерді береді. Фитосанитарлық жағдай ауылшаруашылық дақылдарының өнімділігіне айтарлықтай әсер етеді. Топырақтың және ауылшаруашылық дақылдарының фитосанитарлық жағдайын бағалау үшін арамшөптердің зақымдану шегі және зиянкестер мен фитофагтардың зиянды әсерлері ескеріледі. Дәнді дақылдардың абсолютті тазалығына практикалық тұрғыдан қол жеткізу қиын және экономикалық тұрғыдан негізделмеген, сондықтан ауыл шаруашылығында зиянды организмдер мен өсімдіктердің санын бақылау, олардың популяциясын экономикалық маңызды зиян келтірмейтіндей деңгейде ұстау әдетке айналған, яғни бақылаудың экономикалық шығындары өндірістің ұлғаюынан түсетін экономикалық пайдадан асып кеткенде. Зиянды өсімдіктер мен ағзалардың санын реттеу әр түрлі агротехникалық, агрохимиялық, биологиялық, мәдени және басқа да әдістерді қамтитын бірыңғай шаралар кешенін әзірлеу және қолдану арқылы жүзеге асырылады. Ауыл шаруашылық дақылдарын көп жылдар бойы ауыстырмай бір орында егу, яғни ауыспалы егістің болмауы, топырақтағы микробиоценоздың негізгі топтамаларының ара қатынасын өзгертіп, улы заттардың шоғырлануына күшті әсер етеді. Ауыспалы егісте биологиялық ерекшеліктері жақын дақылдар көп үлес алғанда, топырақта саны мен сапасы жағынан шамамен бірдей тамыр бөлінділері қолданылады. Бұл жағдайда өз кезегінде ризосферада бірыңғай микроорганизмдердің қалыптасуына әкеліп соғады. Мұның бәрі қосылып, топырақта бұл дақылдарға улы әсер ететін заттардың көбеюіне мүмкіншілік жасайды. Мысалы, астық тұқымдас дақылдарды бір жерге ұзақ өсіргенде топырақта фенол қосындыларының көбейгені байқалған, ал соңғы заттар тұқымының өсіп-өнуіне өз кедергісін келтірген. Сонымен қатар дақылдарды ауыстырмай егу зиянды организмдердің көбеюіне әкеліп соғатынын да ұмытпау керек. Топырақтың фитосанитарлық жағдайын қалпына келтіру үшін келесі шаралар мен әдістер қолданылады: тамаша қасиеттері бар басқа дақылдармен алмастырылуы тиіс ғылыми негізделген ауыспалы егіс; зиянкестер мен ауруларға төзімді сорттарды пайдалану; топырақ өңдеу технологияларын ұтымды пайдалану; аулау дақылдарын пайдалану; санитарлық-профилактикалық іс-шараларды жүргізу; өсімдіктерді қорғаудың химиялық және биологиялық құралдарын қолдану. ІІІ Қорытынды жүктеу/скачать 29,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|