Жоспары
І. Кіріспе
ІІ. Негізгі бөлім
- Кома туралы түсінік.
- Кома түрлері, жедел көмек көрсету.
- Жедел – өкпе реанимациясы
ІІІ. Қорытынды
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
Кома – толық есті жоғалту жағдайы. Бұл өмірге қауіпті реанимацилық жағдай, себебі есті жоғалтумен қатар өмірлік маңызды қызметтер бұзылады. Кома қандайда бір ауырудың асқынуы немесе паталогиялық жағдайдың (улану, жарақат) көрінісі болып табылады.
Естің бұзылу дәрежесіне байланысты келесі түрлерін ажыратамыз:
Беткей
Терең
Беткей
Терең
Есеңгіреу
Сопор
Клиникалық белгілер
|
Реакция сипаты
|
Ұпай бойынша бағалау
|
Көзін ашу
|
Өзі ашады
|
5
| | |
спонтанды
|
4
| | |
Сұрау бойынша
|
3
| | |
Ауырсыну тітіркендіруіне
|
2
| | |
Жауап жоқ
|
1
|
Клиникалық белгілер
|
Реакция сипаты
|
Ұпай бойынша бағалау
|
Сөйлеу реакциясы
|
Анық жауап береді
|
5
| | |
Анық сөйлеу қиындаған
|
4
| | |
Жауап дұрыс емес
|
3
| | |
Түсініксіз дыбыс
|
2
| | |
Сөзбен жауап жоқ
|
1
|
Клиникалық белгілер
|
Реакция сипаты
|
Ұпай бойынша бағалау
|
Қозғалыс белсенді-
лігі
|
команданы орындайды қозғалыс толық
|
6
| | |
Ауырсынған жерді қозғалту
|
5
| | |
Ауырғанда қол-аяғын тартып алу
|
4
| | |
ауырғанда бүгу
|
3
| | |
ауырғанда созу жазу
|
2
| | |
жауабы жоқ
|
1
|
15 ұпай - есі анық
13-14 ұпай – есеңгіреу
9-12 ұпай – сопор
4-8 ұпай – кома
7-8 – кома 1
5-6 - кома 2
3- 4 ұпай – соңғы терминальді кома
Есеңгіреу – (Глазго шкаласы бойынша 13-14 балл) ес бұзылуының бастапқы фазасы, ми қыртысы қорғанысының тежелуіне байланысты. Селқостық, ұйқышылдық психикалық және қозғалыс белсенділігінің төмендеуі, сөйлеу қабілеті бұзылысының болуы мүмкін.
Сопор (Глазго шкаласы бойынша 9—12 балл) — есі төмендеген, бірақ мимикалық реакция түрінде күшті дыбыстарға, жарық және аурулық тітіркендіргіштерге реакциясы сақталған, сұрақтарға айқын емес бір буынды жауап береді. Қарашық, түбірлік, жұтатын рефлекстер сақталған, сіңірлік рефлекстері жоғары, тері рефлекстері төмендеген, еріксіз зәр шығару. Ауруды сопорозды жағдайдан күрделі ауыртқыш тітіркендіргіштерді қолдану арқылы (шаншулар, шымшулар) алып шығаруға болады.
Беткей кома (I сатысы, Глазго шкаласы бойынша 7-8 балл): оянбау, ауырсыну сезіміне хаотикалық координирленбеген қорғаныш қимылдары. Көзін сыртқы тітірткендіргішке ашпау жамбас мүшелерін бақылай алмау, қан тамыр жүйесінің жеңіл бұзылыстарымен көрінеді.
Терең кома (II сатысы, Глазго шкаласы бойынша 5—6 балл): оянбау, қорғаныш қимылдары болмайды, бұлшықет тонусының бұзылыстары, сіңір рефлекстерінің тежелуі, тыныс алудың терең бұзылыстары, жүрек қантамыр декомпенсациясы.
Атониялық кома (III сатысы, Глазго шкаласы бойынша 3-4 балл): агоналды жағдай, атония, арефлекция, ішкі мүшелердің қызметі тыныс алу аппараттарының көмегімен бақыланып отырады.
Команың негізгі себептері
- Біріншілік комалар – ми тамырының жарылуы, бассүйек-ми жарақаты, ми ісігі, нейроинфекциялар-менингит және энцефалит (мидың және оның қабықтарының қабынулары) комалары
- Екіншілік комалар – инфекциялық аурулар,,эндокринді аурулар, уланулар, термиялық зақымдар, метаболиялық бұзылыстар, бауыр, бүйрек және т.б.аурулары
Достарыңызбен бөлісу: |
