Жоспары: I. Тұқымқуалаушылық заңдарының ашылуы
жүктеу/скачать 4,33 Mb.
|
Мендель за4дары 4 лекция коптик аллелизм (2)
2 СӨЖ Ержан А фармген
- Бұл бет үшін навигация:
- АЛЛЕЛЬДІ ЕМЕС ГЕНДЕРДІҢ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУІ Комплементарлы немесе толықтырушы
Жасанды ұрықтандыру кезінде, бір бұқадан жылына бірнеше мың бұзау алу мүмкіндігі кезінде, зиянды гендердің таралу қауіптілігі үлкен болды. Өлімдік ген бойынша гетерозиготалы өндіруші бұл генді өзінің ұрпақтарының жартысына береді, және егер олармен қатар болған сиырларда гомозиготалы ақаулық бұзаулардың айтарлықтай көп мөлшері алынатын, жеткілікті деңгейдегі гетерозиготтардың саны болмаса, онда мұндай зиянды ген тасымалдауышын табу тек бірнеше буында ғана болады. Өз беттерінше өлімдік гендер алыстатылмайды; осы немесе басқа тұқымдағы зиянды гендердің шоғыры, олардың жиіліктерін азайту үшін арнайы шараларды қолдану қажеттілігі туындайтын деңгейге жетуі мүмкін. Бұл кезде негізгі міндет – жагуарларды анықтау, әсіресе қаламайтын ген бойынша гетерозиготалы өндірушілерді анықтау. Егер мұндай қан толығымен рецессивті болса, онда гетерозиготаларды тұқымдары бойынша сынау арқылы ғана анықтауға болады.Жасанды ұрықтандыру кезінде, бір бұқадан жылына бірнеше мың бұзау алу мүмкіндігі кезінде, зиянды гендердің таралу қауіптілігі үлкен болды. Өлімдік ген бойынша гетерозиготалы өндіруші бұл генді өзінің ұрпақтарының жартысына береді, және егер олармен қатар болған сиырларда гомозиготалы ақаулық бұзаулардың айтарлықтай көп мөлшері алынатын, жеткілікті деңгейдегі гетерозиготтардың саны болмаса, онда мұндай зиянды ген тасымалдауышын табу тек бірнеше буында ғана болады. Өз беттерінше өлімдік гендер алыстатылмайды; осы немесе басқа тұқымдағы зиянды гендердің шоғыры, олардың жиіліктерін азайту үшін арнайы шараларды қолдану қажеттілігі туындайтын деңгейге жетуі мүмкін. Бұл кезде негізгі міндет – жагуарларды анықтау, әсіресе қаламайтын ген бойынша гетерозиготалы өндірушілерді анықтау. Егер мұндай қан толығымен рецессивті болса, онда гетерозиготаларды тұқымдары бойынша сынау арқылы ғана анықтауға болады.АЛЛЕЛЬДІ ЕМЕС ГЕНДЕРДІҢ ӨЗАРА ӘРЕКЕТТЕСУІ Комплементарлы немесе толықтырушы деп өз алдына жеке келгенде әсері байқалмайтын,ал егер генотипте гомозиготалы немесе гетерезиготалы жағдайда басқа біреумен бірге қатар келсе жаңа бір белгінің дамуына ықпал ететін гендерді айтады.Коплементарлы гендер бірін-бірі толықтырады және жаңа белгінің дамуын қамтамасыз етеді.Өз алдына жеке келгенде комплементарлы гендердің әсері байқалмайды.Гнедердің комплементарлы әсері аоғшқы рет хош иісті жұпар бұршақта зерттелген. Сандық қатынасы: 9:3:3:1, 9:3:4, 9:7, 9:6:1. Жұпар бұршақтың ақ гүлдері бар екі сортын будандастырғанда F1 гибридтердің гүлдерінің түсі қызыл болып шығады. 9;7 қатынасы P ♀AAbb ақ x♂ bbAA ақ F1 AaBb- қызыл F1 x F1 AaBb x AaBb- қызыл F2 9/16 A-B- қызыл 3/16 A-bb- ақ 3/16 bbA-ақ 1/16 aabb- ақ Бұл құбылыс комплементарлы әрекеттесуге кері жүреді, яғни бір ген екінші генді басып, оның белгісін жойып жібереді. Осындай басымдық қасиет көрсететін генді супрессор деп атайды. Мысалы, тауықтарда доминантты С гені қауырсынның түрлі-түсті болуын анықтайды, ал аллельді емес басқа доминантты j (джи) гені супрессор болып табылады. Сондықтан осы супрессор j гені бар жерде доминантты С гені өз белгісін көрсете алмайды да тауықтар ақ қауырсынды болып шығады. Демек, генотиптері jjСС тауықтар ақ түсті, ал генотиптері ііСС және ііСс болып келгендері түрлі-түсті болады. Себебі, қауырсындары түрлі-түсті тауықтардың генотипінде супрессор гені жоқ. жүктеу/скачать 4,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|