Кафедра Философия

ерекшеліктері

1. 
   Ксенофанның философиялық ойлары.
   
2. 
   Протагор көзқарастарының философиялық мәні.
   
3. 
   Эмпедоклдің философиялық қағидалары.
   
4. 
   Анаксагордың философиялық ойлары.
   
5. 
   Киниктер философиясының ерекшеліктері.
   
6. 
   Гедонистік философия.
   
7. 
   Стоиктер философиясы.
   

1. 
   Фалес дүниетанымның бәрі неден пайда болады деді?
   

2)Бәрі оттан пайда болады деді

3)бәрі ауадан пайда болады деді.

4)бәрі даодан пайда болады, ол бәрінің көзі, негізі деді

5)бәрі топырақтан пайда болады деді.

2. Анаксимандр дүниенің алғашқы негізгі бастамасы

1)апейрон деген 2)ауа деген 3)су деген 4)аспан деген 5)құдай деген

3. Анаксимен дүниеде бар нәрсенің бәрінің бастапқы біртұтас материалдық негізі

1)ауа деген 2)от деген 3)құдай деген 4)су деген 5)жер деген

4. Гераклиттің ілімі бойынша, дүниеде бар нәрселердің бәрінің материалдық негізі

1)от 2)су 3)ауа 4)жер 5)эфир

5. "Барлығы да қозғалады, бәрі де өзгереді" деген диалектикалық ой-пікірді айтқан

1)Гераклит 2)Демокрит 3)Платон 4)Кант 5)Спиноза

6. Ежелгі Грецияда идеализмнің ең алғашқы негізін салған Пифагор барлық заттардың мәні

1)олардың санында, сандық қатынастарында деді 2)идеялар жүйесінде деді

3)ауаның қатты қозуында деді 4)жер мен аспанның арақатынасында деді

5)жұлдыздардың қозғалысында деді

7.Демокрит дүниедегінің барлық негізі

1)сансыз көп атомдарда деді 2)сансыз көп сандарда деді 3)сансыз көп адамдарда деді

4)отта деді 5)суда деді

8. "Ешнәрсе жоқтан пайда болмайды" - деген нақыл сөздің иесі кім?

1)Лукреций 2)Сократ 3)Гераклит 4)Аристотель 5)Пифагор

9. "Өзіңді өзің танып - біл" деген қағида қалдырған кім?

1)Сократ 2)Гомер 3)Платон 4)Фейербах 5)Ленин

10. Платонның ілімі бойынша шын дүниеге

1)жалпы идеялар - "идеялық мәндер" жатады 2)жеке сезімдік заттар мен құбылыстар жатады 3)шын дүниенің көлеңкесі, сәулесі жатады 4)аспан мен жер ғана жатады 5) ләззат.

1. 
   Ж.Алтай, А.Қасабек, Қ.Мұхамбетәли. Философия тарихы. Оқулық. Алматы: Жеті жарғы, 1999 жыл.
   
2. 
   Д.Кішібеков. Философия. Оқулық. Алматы: Рауан баспасы, 1991жыл.
   
3. 
   Ә.Нысанбаев, Т.Әбжанов. Қысқаша философия тарихы. Оқулық. Алматы: 2000 жыл.
   
4. 
   Ә.Х.Тұрғынбаев. Философия. Оқулық. Алматы: Білім, 2001 жыл.
   
5. 
   Джованни Реале и Дарио Антисери. Западная философия от истоков до наших дней. " Античность " Санкт - Петербург 1994.
   
6. 
   Современная философия: словарь и хрестоматия. Ростов- на-Дону. 1996.
   
7. 
   Асмус В. Ф. Античная философия. Москва., 1972.
   

№ 4 тақырып: Орта ғасыр философиясы

1. 
   Орта ғасыр философиясының негізгі белгілері мен кезеңдері: апологетика, патристика және схоластика.
   
2. 
   Орта ғасырлық мұсылмандық философия: Әл - Фараби, Ибн - Сина, Ибн - Рушд.
   
3. 
   Түркі суфизмінің ерекшеліктері ( Қ.А. Яссауи).
   

Орта ғасырлық мұсылмандық философия ойшылдарының еңбектері мен трактаттарын дүние танымдық және методологиялық тұрғыдан бағалауға, студенттерге пікірталас ретінде мәнін ашуға үйрету. Сонымен бірге түркі суфизмінің ерекшеліктерін ашып көрсету;

1. 
   Орта ғасыр философиясы неше кезеңнен тұрады ?.
   
2. 
   Патристика дегеніміз не?
   
3. 
   Схоластика дегеніміз не?
   
4. 
   Реализм бұл қандай ілім?
   
5. 
   Универсалийдің анықтамасы қандай?
   
6. 
   Номинализм бұл қандай ілім?
   
7. 
   Оригеннің адам, жан, рух туралы ілімін қалай түсінесіз?.
   
8. 
   Аврелий Августиннің сенім мен сана гармониясы туралы ілімін қалай түсінесіз?
   
9. 
   Фома Аквинскийдің шынайы ақиқат туралы ілімін.қалай түсінесіз?
   
10. 
    Араб мұсылман философиясының Батыс Европаға тигізген әсері қандай?
    

1. 
   Ф Аквинскийдің іліміндегі құдай идеясын негіздеу.
   
2. 
   П Абелярдың концептуализмі.
   
3. 
   Орта ғасырлық христиан философиясындағы тұлға мәселесі.
   
4. 
   Орта ғасырлық христиан ойшылдарының философиялық жаңалықтары.
   
5. 
   Орта ғасырлық христиан ойшылдары тарихтың және адам өмірінің мәні туралы.
   
6. 
   Орта ғасырлық христиандық философиясындағы адам және табиғат.
   

1. Ортағасырларда маңызды ғылым болып саналған:

1)Теология.

2)Гносеология.

3)Логика.

4)Онтология.

5)Дұрыс жауап жоқ.

2. Ортағасырлық философияның бағыты болып табылған реализмді сипатта.

1)Жалпы ұғымдар емес, бірлі жарым ғана заттар реалды.

2)Берілген екі сипаттамада дұрыс.

3)Заттардың негізі жалпы ұғымдар және олар затқа дейін өмір сүреді.

4)Заттардың негізі шынайы емес.

5)Дұрыс жауап жоқ.

3. Ортағасырлық философияның бағыты болып табылған номинализмді сипатта?

1)Жалпы ұғымдар немесе универсалийлер ғана шынайы ақиқатқа ие.

2)Универсалийлер барлық заттарға дейін өмір сүреді.

3)Жалпы ұғымдар тек қана атаулар болып табылады.

4)Заттар мен ұғымдар шынайы релды емес.

5)Барлық жауаптар дұрыс.

4. Ортағасырлық дүниетанымдағы адам мен құдайдың қатынасы қандай?.

1)Адам – Құдайдың жаратылысы.

2)Құдаймен адамды біріктіру.

3)Адамның Құдайдан жоғарылығы.

4)Адам Құдайдың өзі.

5)Адам мен Құдай антогонизм.

5. Діннің негізгі қызметін атап көрсетіңіз?

1)Компенсаторлық. 2)әдістемелік. 3)Реттеушілік. 4)Дүниетанымдық. 5)Прогностикалық.

6. Құдайға наным – сенімді және о дүниені жоққа шығаратын көзқарас қалай аталады?.

1)Нигилизм. 2)Атеизм. 3)Скептицизм. 4)Солипсизм. 5)Агностицизм.

7. Реализм мен номинализмнің теориялық келіспеушілігінің мәні неде?.

1)Жалпы ұғымдардың табиғатын түсіндіруде.

2)Индивидтің таным шекарасын белгілегенде.

3)Әсемділіктің қалыптасу проблемасы жөнінде.

4)Білімнің ақиқаттық критериясын көрсеткен кезде.

5)Таным принциптерін ойластыруда.

8. Теоцентризм дүниетаным ретінде.

1)Табиғаттың, адамның, қоғамның өмір сүруін көрсететін құдай – абсолют.

2)Жердегі өмірдің ұзақ еместігін көрсететін ілім.

3)Дүниені мәнгі айналуда деп көрсететін ілім.

4)Болмыстың әрдайым қайталантындығы туралы ілім.

5)Жердегі өмірді мадақтау.

9. Августиннің «Тәубеге келу» деген кітабында көтерген проблемасы.

1)Реалды дүниеден жоғарғы дүниені тану. 2)Идеалды қоғамды құру.

3)Адам еркін. 4)Адамгершілік. 5)Адам күнәсі туралы.

10. «Құдай қаласы» деп аталатын еңбектің авторы кім?

1)Фома Аквинский. 2)Киприан. 3)Абеляр. 4)Августин. 5)Кант.

1.История философии /под ред проф В.И. Кирилова. проф С.И.Попова. М.,2001.

2.Ж.Алтай. А.Қасабек. Философия тарихы. А.,1999.

3.Ж.Алтай. А.Қасабек. Философия және мәдениетттану. А., 1999.

4.Спиркин А. Философия. М., 1999.

5.Гайденко П.П. Смирнов Г.А. Западно – европейская философия в средние века. М.,1989.

6.Бергсон А. Два источника морали и релегии. М.,1992.

7.Соколов В.В. История философии. М., 1986.

8.Чанышев А. Из истории философии с древнейших времен до наших дней. М.,1998.

№5 тақырып: Қайта өрлеу дәуірінің философиясы

Студенттерге қайта өрлеу дәуірі философиясының ерекшеліктері мен бағыттарын ашып түсіндіру; Негізгі ұғымдардың мазмұнына толық талдау жасау арқылы дүниетаным деңгейін жоғарылату; Қайта өрлеу дәуірінің әлемдік өркениеттегі орнын анықтай отырып,тарихи маңызын айқындау; Студенттерді гуманизм рухында тәрбиелеу.

1. 
   Қайта өрлеу дәуірінің негізгі сипаты және оның философияда бейнеленуі.
   
2. 
   Жаңа космологияның, пантеизмнің, ренессанстық ойлаудың қалыптасуы және оның ерекшеліктері: Н.Кузанский, Э.Роттердамский, Н.Коперник, Г.Галилей, Дж.Бруно.
   
3. 
   Философия және өнер (М.Монтень, Л. да Винчи).
   
4. 
   Тарих философиясы, саясат философиясы, әлеуметтік-саяси утопиялар (Н.Макиавелли, Т.Мор, Т.Кампанелла)
   

1. 
   Қайта өрлеу дәуірі философиясы мен мәдениетінің ерекше белгілерін атаңыз.
   
2. 
   Қайта өрлеу дәуірінің гуманистік ойларының негізгі идеялары қандай?
   
3. 
   Гуманистердің дінге және шіркеуге қатынасын сипаттаңыз.
   
4. 
   Реформацияның негізгі мазмұны және оның нәтижесі қандай болды?
   
5. 
   Н.Коперниктің ашқан жаңалығының мәні және оның философиялық ой дамуындағы рөлі қандай?
   
6. 
   Н.Кузанский мен Дж.Бруноның натурфилософиясын сипаттаңыз.
   

1. 
   Италия гуманистері Данте және Ф.Петрарканың адам мен әлем құрылымын жаңаша түсінуі туралы.
   
2. 
   Н.Макиавеллидің "Государь" атты еңбегінің негізгі идеялары.
   
3. 
   Л.да Винчи шығармашылығы.
   
4. 
   Қайта өрлеу философиясындағы тұлға мәселесі.
   
5. 
   Ренессанс дәуіріндегі өнер мен философияның өзара байланысы.
   

9.Қайта өрлеу дәуірінде бастапқы әлеуметтік утопияға философиялық көзқараспен ден қойған…

1)Данте;

2)Т.Мор;

4)Л.Валло;

5)Ф.Петрарка;
10."Тарих саясатты жасайды",-деп тұжырымдаған…

1)Ж.Руссо;

2)Н.Макиавелли;

3)В.Ленин;

4)Т.Кампанелла;

5)Т.Гоббс;

1. 
   Антология мировой философии. Т.2.- М.,1970
   
2. 
   Бруно Д. Диалоги. М.,1949
   
3. 
   Бруно Д. О героическом энтузиазме. М.,1953
   
4. 
   Виндельбанд В. История древней философии. Киев,1995
   
5. 
   Винчи Л. Избранные естественнонаучные труды. М.,1955
   
6. 
   Горфункель А.Х. Философия эпохи Возрождения. М.,1980
   
7. 
   Данте А. Божественная комедия. М.,1967
   
8. 
   Кампанелла Т. Город Солнца. М.,1954
   
9. 
   Кузанский Н. Соч. в 2-х т. М.,1979
   
10. 
    Мор Т. Утопия. М.,1978
    
11. 
    Монтень М. Опыты. М.-Л.,1957-60
    
12. 
    Рысқалиев Т.Х. Даналық пен түсініктің үлгілері (Философия тарихына шолу). А.,1999
    
13. 
    Философиялық сөздік. А.,1996
    

№6 тақырып: Жаңа заман философиясы

Студенттерге жаңа заман философиясының философия тарихында алатын орнын, ерекшелігін ашып көрсету. Осы дәуірде пайда болған бағыттардың негізгі идеяларының мазмұнын ашу. Негізгі терминдер мазмұнын ашып, оларға түсініктеме беру. Сонымен қатар жаңа заман философтарымен жақын танысып, олардың қарастырған проблемаларын зерттеу.

1.ХҮІІғ. философия және ғылыми революция

2.Метафизикалық онтология: субстанция проблемасы (Р.Декарт, Б.Спиноза, Г.Лейбниц)

3.Таным методы проблемасы: эмпиризм және рационализм, материализм және идеализм (Ф.Бэкон, Р.Декарт, Б.Спиноза, Дж.Локк)

4.Т. Гоббстың философиясы және әлеуметтік-саяси көзқарастары
Бақылауға арналған сұрақтар:

1. 
   Жаңа заман философиясы дамуының алдыңғы дәуірлердегі философиялардан айырмашылығы қандай?
   
2. 
   Рационализм және эмпиризм ғылыми пікірталасының мағынасы неде?
   
3. 
   «Картезиандық күмандану» идеасы мен Р.Декарттың рационалистік әдісінің мәні неде?
   
4. 
   Спинозаның рационалистік метафизикасының негізгі идеасы неде?
   
5. 
   Теоретикалық ғылымның және философияның мүмкін еместігін түсіндіру үшін Д.Беркли мен Д.Юм қандай аргументтер келтірді?
   
6. 
   Г.Лейбниц монадалогиясы дегеніміз не және оның универсалды әдісінің мағынасы неде?
   

1. 
   Капитализмнің құрылуы. Жаратылыстану ғылымдарының дамуына деген қажеттілік.
   
2. 
   Ф.Бэкон философиясындағы натуралистік дүниетаным.
   
3. 
   Т.Гоббстың механикалық материализмі.
   
4. 
   Т.Гоббстың мемлекет туралы ілімі.
   
5. 
   Р.Декарт философиясындағы рационализм.
   
6. 
   Дж.Локк сенсуализмі.
   
7. 
   Жаңа заман философиясындағы адам мәселесі.