Курс бойынша емтихан сұрақтары

2.Аударма теориясының қалыптасуы мен дамуы.

3.Аудармаға қойылатын талаптардың тұжырымдалуы.

4.«Аудармалау теориясының » негізгі ретіндегі тілдік және мәдени-тарихи алшақтықтар.

5.«Аударма шеберлігі ұғымы». Аударма теориясының жалпы білім беру, лингвистикалық және қолданбалы тұрғыдағы мәні.

6.Аудармашылық іс-әрекеттің тарихи эвантциясы.

7.Аударманың пайда болу және даму ерекшеліктері.

8.Еркін аударма және «көркем» аударма. Қазіргі таңдағы аударма.

9.Отандық және шетел мәдениетінің көрнекті өкілдерінің аудармашылық қызметі.

10.Аударма теориясының пәні аударма ұғымының анықтамасы.

11.Аударма түпнұсқаға коммуникативтік тұрғыдан барабар текст ретінде.

12.Коммуникативтік барабарлықтың функциональдық, мағыналық, құрылымдық аспектілері.

13.Аударманың жалпы, жеке және арнайы теориялары.

14.Салыстырмалы әдіс-аудармалық зерттеудің негізгі әдісі ретінде.

15.Аудармашылық іс-әрекеттің объективті және субъективті жақтары

16.Қысқартылған аударма.

17.Өнделген аударма.

18.Аннотация.

19.Реферат,резюме.

20.Аудармашылық іс-әрекеттің гетереогендік сипаты.

21.Аударманың негізгі классификациялары.

22.Аударманың жанрлық-стилистикалық тұрғыдан бөлінуі.

23.Көркем шығарманы аударудың өзіндік ерекшеліктері мен оның түрлері.

24.Ақпараттың текстерді аударудың негізгі міндеттері мен оның түрлері.

25.Қоғамдық- саяси, ресми-іскерлік және ғылыми-техникалық материалдарды аударудың ерекшеліктері.

26.Бұқаралық ақпарат құралдарына арналған материалдарды аударудың ерекшеліктері.

27.Аудиозуальды аударманың ерекшеліктері.

28.Жазбаша аударма және оның ерекшеліктері.

29.Ауызша аударма және оның ерекшеліктері.

30.Ілеспе аударма және оның ерекшеліктері.

31.Синхронды аударма және оның ерекшеліктері.

32. Түпнұсқа және аударма текстерінің мағыналық жақындығы. Олардың коммуникативтік тепе-теңдігінің негізі ретінде.

33.Әртүрлі тілдегі текстер мазмұнының өзгешілігі.

34. «Аударма эквиваленттілігі» және «аударма дәлдігі» ұғымдары.

35.Семантикалық және прагматикалық эквиваленттілікті қарсы қойып салыстыру.

36. Аударма варианттарының көп түрлілігі.

37. Эквиваленттілік деңгейін таңдауды анықтайтын факторлар.

38.Аударма прогматикасы ұғымы.

39.Аударылатын текстердің прогматикалық классификациясы.

40.Прогматикалық потенциялды қайта жаңғырту.

41.Аударма мсәтінің коммуникативтік әсері ұғымы.

42.Қысқартылған және жеңілдетілген аударма.

43.Алғашқы жазылған, жұмыс және ресми аударма.

44. Аударма сапасына жалпы баға беру.

45. Аударманың прогматикалық бағалығы ұғымы.

46.Барабар, сөзбе және еркін аударма.

47.Аударманы бағалауға әсер ететін факторлар.

48.Аударма процесін сипаттаудың негізгі принциптері.

49. Аударма процесінің кезеңдері: түпнұсқаны түсіну және аударма вариантын таңдау.

50.Аудармалық трансформация ұғымы және түрлері: лексикалық-семантикалық, грамматикалық және лексикалық-грамматикалық.

51.Генерализация(жалпылау) мен конкретизация (нақтылау), ұғымының мағыналық дамуы тәсілі, метонимиялық

52.Антонимдік аудариа

53.Орын ауыстыру, алмастыру, қалдырып кету тәсілдері

54.Аудармалық компенсация. Транслитертация, транскрипция, калькалау, суреттемелік аударма.

55.Аударма моделі ұғымы.

56.Аударма процесін аударма модельдерінің көмегімен сипаттау.

57.Денотаттық(ситуациялық), трансформациялық-семантикалық және құрылымдық-әрекеттік моделі.

58.Аударма мәдениетаралық коммуникацияның айрықша түрі ретінде.

1. 
   Бірлік және көптік сәйкестіліктер
   
2. 
   Контекст (тар және кең) пен тілден тысқары ситуация; олардың аударма барысында текстегі сөзді анықтап, оның сәйкестілігін таңдаудағы ролі.
   
3. 
   Окказионалды сәйкестік (контекстік орын басқыштар) ұғымы.
   
4. 
   Эквивалентсіз бірліктерді аударудың негізгі әдіс-тәсілдері.
   
5. 
   Мағыналық денотаттық, коннотаттық және ішкі лингвистикалық (ассоцияциялық) компонеттерін аудару мәселелері.
   
6. 
   Эмоционалды лексика мен стилистикалық бояу бар сөздерді аудару.
   
7. 
   Метафора, метонимия, сөз құбылысы және тағы да басқа сөзді қолданудың образды стилистикалық тәсілдерін аудару.
   
8. 
   Ғылыми-техникалық және қоғамдық-саяси терминдерді аудару.
   
9. 
   Жалқы есімдер, географиялық атаулар, мекеме, фирма, басылым орындары т. б. Атауларын аудару.
   
10. 
    Неологизмдер аудармасы.
    
11. 
    Интернационал және псевдоинтернационал лексиканы («аудармашының жалған достары») аудару.
    
12. 
    Реалияларды аудару.
    
13. 
    Фразеологиялық бірліктерді аудару кезінде орын алатын бейнелілікті сақтау, орын алмастыру және жоғалту.
    
14. 
    Фразеологизмдердің стилистикалық және ұлттық-мәдени ерекшеліктерінің эмоционалдығын бір тілден екінші тілге беру.
    
15. 
    Грамматикалық форма мен құрылымдардың экспрессивті-стилистикалық функциясын ескеру.
    
16. 
    Аударма тілінде тікелей сәйкестігі жоқ формалар мен құрылымдардың берілу жолдары.
    
17. 
    Тілдік тұлға ұғымы.
    
18. 
    Тілдік тұлға моделінің деңгейлерін анықтау: ассоциативті-вербалды жүйе (АВЖ), тезаурус және прагматикон.
    
19. 
    Аударма түпнұсқа авторы, аудармашы және аударманы қабылдаушының (рецептордың) тілдік тұлғаларының өзара әрекеті ретінде.
    
20. 
    Аудармашының тіларалық және мәдениетаралық коммуникациялық билингв тұлға және дәнекер ретіндегі тілдік тұлғасының ерекшеліктері: екі АВЖ-ң (ТТ және АТ) болуы, аудармашының тезаурусы, прагматиконның (түпнұсқаны қабылдап, аударма тілінде текст құрудағы мақсаттар, себептер және міндеттер)
    
21. 
    Көркем шығарманы аударуда аудармашының шығармашылық тұлғасының ролі.
    
22. 
    Ақпараттық текстерді аудару барысында АТ-де терминдердің құрылуы
    
23. 
    Аудармашының қосымша коммуникативтік қызмет пен тілдік дәнекерліктің басқа да түрлерін орындауы.
    
24. 
    Аударма процесінде аудармашының мінез-құлқына әсер ететін факторлар.
    
25. 
    Аудармашының өз қызметінің әр қилы аспектілігін түсіну дәрежесі және адамзат білімінің әртүрлі салаларындағы өзінің жеке тезаурусын ұдайы дамытып отыру қажеттілігі.
    
26. 
    Ағылшын аударматанушыларының еңбегіндегі аударма теориясы мәселелері.
    
27. 
    Франция мен Канададағы аударматану.
    
28. 
    АҚШ-тағы аударматану.
    
29. 
    Шығыс және Батыс Германиядағы аударма теориясының дамуы.
    
30. 
    Скандинавиядағы аударматану.
    
31. 
    Болгария және Шығыс Еуропаның өзге де елдеріндегі аударматану жайы.
    
32. 
    Ресейдегі аударма теориясының дамуы.
    
33. 
    Аударматанудың Қазақстандағы дамуы: теория және практика.
    

1.Комиссаров В.Н. «Теория перевода» М. Высшая школа, 1990

2.Бархударов Л.С. «Язык и перевод» М, 1975

3.Бреус Е.В. «Теория и практика перевода с английского на русский»

4.Комиссаров В.Н. «Современное переводоведение»

5.Рецкер Я.И. ''Теория перевода и переводческая практика'' М. 1974

6.Қ.Қ. Алпысбаев., Г.Қ. Қазыбек «Қазақ аудармасвның теориясы мен тәжірибесі» Алматы, 2001

7.Виноградов В.С. «Введение в переводоведение» М, 2001

8.Комиссаров В.Н. «Общая теория перевода. Проблемы переводоведения в освещении зарубежных ученных»М, 2000

9.Л.Ф. Дмитриева, С.Е. Кунсевич «Английский язык курс перевода» Москва, 2005

10.В.Н. Комиссаров, А.В. Коралова «Практикум по переводу с английского языка на русский» Москва, 1990

11.Казакова Т.А. Практические основы перевода. – Санк – Петербург, 2002

12.Казакова Т.А. Практикум по художественному . – Санк – Петербург, 2003

Қосымша әдебиет

1.Алексеева И.С. «Введение переводоведение»

2.Толстой С.С. «Как переводить с английского языка на русский»

3.А. Чужакин, П. Палажченко «Мир перевода 1» М, 2002

4.Алексеева И.С. «Профессиональный тренинг переводчика»

5.А. Чужакин «Мир перевода -7 Общая теория перевода и переводческой скорописи»

6.Крупнов В.Н. «Курс перевода»

7.В.С. Слеаович «Курс перевода»

8.И.С. Алексеева «Профессиональный тренинг переводчика»

9.Р.К. Миньяр –Белоручев «Как стать переводчиком?»

10.А.Я. Коваленко «Общий курс научно –технического перевода» Киев, 2004

11.А.В. Балкина «Хочу стать переводчиком» М, 1999

13. 
    Алексеева И.С. Профессиональный тренинг переводчика. – Санк – Петербург, 2004
    
14. 
    Латышев Л.К. Проворотов В.И. Структура и содержание подготовки переводчиков в языковом вузе.-Курск, 1999
    
15. 
    ПоповичА. Проблемы художественного перевода- М., 1980.