Керегіңді ал білгенінді қос, дейді. Данышпандар дариясының солмайтынын, шынайы шындықтың тозбайтынын паш етіп, ұсынады



бет82/110
Дата06.02.2022
өлшемі392,72 Kb.
#48663
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   110
Республикалык саяси қоғамд
«Бәйтерек» журналыннан, аударма,
Менің ат туралы айтарым, әлі де, көп сияқты.
Мен ат ұстап, ат баптап көргем жоқ.Бірақ жылым жылқы болған соң ба, әйтеуір жылқы туралы көп оқып, оқығанымды естігенімді жинақтай жүремін. Жылқыны өте жақсы көремін оның себебі анам бие саууға барғанда биелерін жақсы көріп сипап, құлынды көзшен сүйіп, жарықтықтарым-ай деп, жылы сөз айтып, сосын саууға отыратын. Мен құлынды көру үшін баратынмын. Сол құлындардың бейне бітімі әлі көз алдымда екі құлағы тіп-тік, көз ұясы адамғаұқсас, әсіресе кірпіктері ұп-ұзын дене жүні қысқа да жұмсақ, күнге шағылысып жылт-жылт етеді сүйкімдісін ! - ай, деп құшақтаймын, мақтамаймын. Анамның ірде, жас құлынды, жас сәбиді мақтама, шамырқап қалар (иәки көз тиш) дегені жадымда.
Жылқының қымызын, қазы-қартасын, жал-жаясын, сүр-бүрмесін жақсы көрмейтін қазақ бар ма екен десеңізші? Осындай мал төресін жақсы көре тұра, таянуға қорқамын. Оның екі себебі бар еді. Бірі - аудан орталығында отырамыз. Биелер сауым арасында жайылып кетеді. Биелерді айдап келе ғой деген. Биелерді қайырып, құйрығынан ұстап келе жатқан едім ір кезде, саныма тас тигендей сақ етті, бақырып, кейін қарай домалай беріппін. Бәрі жүгіріп келіп, жерден кетеріп алып, ұшықтап жатыр.Сынғаннан аман, бірақ қатты көгеріп, біраз күн ауырсынып жүрдім. Жақыннан жәй тепкен екен,- дейді. Сірә, мойнындағы қызыл галстуктің желпілен шошыған болар деп, болжаулар айтты. Екінші-бесіншіні бітірген жаз Толағайдың орталығынан жайлаудағы Ақмәрі досымның үйіне бармақпыз. Ол ауылда өскен, атқа еркін отырады. Мені алдына отырғызып, енді жүрмек болғанда, ат қатты пысқырып, мойнын соза шұлғып қалды. Мен аттың мойнынан сырғанап, жерге топ ете қалдым. Даладағы көрші - қолаң ду күлді. Мені қайта мінгізіп жатыр. Ұялғаным ба, корққаным ба, менде күлу жоқ. Міне, осы екі жағдайдан кейін, жылқыға жолай алмадым, Осы күнге дейін қызыға қарап тұрсам, маған құлағын қимылдатады. Мені ұнатқаны ма, қорқытқаны ма, әлде, неге қорқасың дегені ме, білмеймін...
Жылқы есті мал, иесін жауға қалдырмағаны қаншама дейді ғой үлкендер. Бір естілігін айтайын, Жетіншіні үздік бітіріп, ұстазым Татьяна Сергеевнаның нұсқауымен Ақмолаға барып, С.М.Киров атындағы педтехникумға оқуға түстім. Демалыста 189 разъезден түсем. Сол жерде тұратын қадірлі азамат, ел ақсақалы Сәтжекең (Сәтжан) әкеміз поездан ат-шанамен алдырады. Сондай қонақ жайлы үлкен орда болатын.Бір бөлмеден кісі атанып жатса, келесі бөлмеге бір топ қонақ жайғасып жататын. Баланы да үлкенше сыйлайтын. Бір жолы мені Толағайға, апарып салатын кісі болмай қалды-ау деймін. Мені шанаға отырғызды да, атты жолға салып, божысын қолыма ұстатты. Қорықпа, өзі апарады.Қайтарда, мұнда келетін ешкім болмаса, жолға салып жіберсе болды, өзі келеді, тек, божы сүйретілмес үшін шананың басына іліп қой деді. Қорқам деуді білмейміз, үлкеннің айтқаны айтқан, жүрегім лүфіп, 18 шақырым жерге кете бардым. Жолда шанада адам барын ұмытып кетпесін деп, мұрнымды тартып, жеткірініп қоямын. Әлгіндей емес, аттың ширақ жүрісі, ақ қар мен Күн сәулесінің шапағы қорқынышты сейілткендей болды. Ептеп өлең де айтып қоямын. Әп - сәтте үйге алып келді. Үйдің іші, көршілер жүгірін шығып қуанысып жатыр. Сол күн - көңілімнің мақтанышы болды, тура ат шананы өзім жүргізіп келгендей болдым. Қазір, недеген ақылды, үйренгенін орындайтын ат деп, есіме жиі аламын. Міне, «жақсы ат қартайса да жүрісінен танбас, жақсы кісі қартайса да ақылынан танбас», «жақсы ат пен жақсы жігіт көптікі»,- деген жарасым сез осындайдан айтылғаны һақ. Иә, «жылқының да жылқысы бар, қазанаты бір бөлек», «жігіттің де жігіті бар, азаматы бір бөлек»деген қазағым.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   78   79   80   81   82   83   84   85   ...   110




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет