Кіріспе зерттеу тақырыбының өзектілігі
жүктеу/скачать 0,93 Mb.
|
2К Развитие предпринимательства в РК
| Қаржылық тұрақтылықты бағалау:
Қаржылық тұрақтылықты бағалау кәсіпорынның төлем қабілеттілігінің көрінісі үшін жүргізілді, яғни өндірістің үздіксіз процесін қамтамасыз етуде төлемдер бойынша оның қабілеттілігі есептелінеді. Кәсіпорынның қаржылық тұрақтылығын бағалау үшін актив және пассив балансындағы көрсетілген көрсеткіш бойынша негізгі формулаға назар аударамыз. АI + АII = ПIII + ПIV + ПV, (6) Мұндағы: AI - активті баланстағы I бөлімінің соңы (айналымның тыс активтер ); АII - құрамына дебиторлық берешек формасындағы есеп айырысу мен қолиа қол және қолма қолсыз формадығы ақша қаражаттары немесе (Зндс) өндірістік қор кіретін активті баланстағы 2 бөлімнің соңы (айналым активтері ) ПIII - пассивті баланстағы III бөлімнің соңы (капитал и резервтер); ПIV - пассивті баланстағы IV бөлімнің соңы (кәсіпорыннан алынған ұзақ мерзімдегі несиелер); ПV - пассивті баланстағы V бөлімнің соңы раздела пассива баланса (кәсіпорыннан алыған қысқа мерзімді несиелер, кәсіпорынның кредиторлық міндеттемесі және басқа да есептеу құралдары. Бұл формула бойынша ЖШС «Пинта» 2010 және 2011 жылдардағы актив және пассив көрсеткіштерінің теңгерілімінің көреміз 2010 жыл : 214392896+81731866=184802187+73909499+48312876 287024660 = 287024660
226494686+49318170=183780862+73889618+28261486 284811846 = 284811846 Көрсетілген жағдай блансты детальді талдауға мүмкіндік береді. Аталған баланс бөлімшелерін есептей отырып баланстың негізгі формуласын қарастырамыз:
Мұндағы:
АI + З ндс - өндірістің негізгі және айналым қорлары; ДСр - айналым құралдарының айналымы ПIII +ПрС - кәсіпорынның теңестірілген жеке капиталы П IV - кәсіпорынның айналым құралдарын сатып алу үшін пайдаланатын ұзақ мерзімді несиелермен қарыздар; ЗС - кәсіпорынның айналым құралдарының жетіспеушілігін жабу негізінде пайдаланылатын қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар; КЗ - кәсіпорынның жай төленуге тиісті қарызы Егер кәсіпорынның өндірістік негізгі және айналым құралады АI + ЗНДС жеке шоттан және ұзақ немесе қысқа мерзімді несиелерді (ПIII) тарту капиталына теңестіру,ол кәсіпорынның ақша құралдары мерзімді міндеттемелеріін өтеу үшін жеткілікті болса (КЗ), онда теңсіздік жүйесін сипаттайтын кәсіпорынның төлем қабілеттілігі деңгейі туралы айтуға болады; А+ЗНДС < ПI + ПрС + ПIV + ЗС (8) ДСР > КЗ Бұл теңсіздіктен екінші теңсіздікті есептеу қаржылық тұрақтылықты талдау үшін жеткілікті және өндіріс процесін сипаттай отырып ішкі факторлар есебінен төленетін төлем қабілеттілігін арттыру үшін кәсіпорын жетекшілігін басқару арқылы болжам беруді қамтамасыз етеді. Шығындар өнімді өндіруге кеткен ресурстардың және шаруашылық қызметінің барлық жақтары көрінеді. Оның деңгейіне қаржылық қызметтің нәтижесі, өнім өндірісінің кеңею қарқыны және адамдардың қаржылық жағдайы тікелей тәуелді. Шығыстар: А) Тура шығыстар - өнім өндіруге байланысты шығыстар оның өзіндік құнына барады. (кіріс болып есептеледі) Б) мезгілді шығыстар - өнім өткізуге байланысты және әкімшілік шығындарды пайыз, -шығындары. Бұл шығыстар пайда болу сәтінде (кезеңде) есепке алынады. Ауыспалы шығындар - өндіріс, қызмет көлеміне байланысты тұрақты шығындар өндіріс, қызметке байланысы жоқ шығындар. Қызметке байланысы жоқ шығындар - өндіріске қызмет көрсету, ұйымдартырумен байланысты болатын шығындар. Жалпы және әкімшілік шығындар кәсіпорынның маңызды экономикалық көрсеткіштері болып табылады, одан өндірістің тиімділігін анықтауға болады. Кәсіпорынның жалпы және әкімшілік шығындары 2009 жылы – 2460 мың теңге, 2010 жылы – 3000 мың теңгені құрап отыр. 2011 жылы – 3700 мың теңге. Ал 2009 жылмен 2010 жылды салыстырсақ, 2011 жылы әкімшілік шығын 660 мың теңгеге өсті. Ал, 2010 жылмен 2011 жылды салстырғанда шығын 700 мың теңгені құрап отыр. Соның ішінде: Материалдарға кеткен шығындар 2009 жылы – 40 мың теңге, ал 2010 жылы- 47 мың теңге, 2011 жылы – 68 мың теңге. 2009 жылмен 2010 жылды қарайтын болсақ 7 мың теңгеге шығын өскен. Ал, 2010 жылмен 2011 жылды салыстырсақ шығын 11 мың теңгеге өсті. Еңбекақыға кеткен шығындар 2009 жылы – 3300 мың теңгені, 2010 жылы – 3800 мың теңгені, 2011 жылы – 4670 мың теңгені құрады. 2009 жылмен 2010 жылды салыстырсақ шығын 600 мың теңгеге өсті. 2010 жылмен 2011 жылды қарасақ шығын 870 мың теңгеге өсті. Жұмысшылар еңбекақысы 2009 жылы – 1400 теңге, 2010 жылы – 1860 теңге. Ал 2011 жылы – 2300 мың теңге. 2009 жылмен 2010 жылды салыстырғанда шығындар 360 мың теңгені құрады. 2010 жылмен 2011 жылды салыстырсақ шығын 660 мың теңгеге өскен. Еңбекақыдан алымдар 2009 жылы – 280 мың теңге, 2010 жылы – 310 мың теңге. Яғни екі жыл арасында шығындар 30 мың теңгеге өскен. Ал 2011 жылы – 400 мың теңге көрсеткен. 2010 жылмен салыстырғанда 90 мың теңгеге өскен. Амортизациялық шығындар 2009 жылы – 76 мың теңге, 2010 жылы – 80 мың теңге. Ал 2011 жылы – 160 мың тенге осы жылдар аралығын салыстыратын болсақ 2009 жылмен 2010 жыл арасында шығын 16 мың теңгеге өскен. Ал 2010 жылмен 2011 жыл аралығында шығындар 80 мың теңгеге өсті. Коммуналдық қызмет көрсету 2009 жылы – 188 мың теңге, 2010 жылы – 210 мың теңге, 2011 жылы 270 мың теңге болды. 2009 жылға қарағанда 2010 жылы 23 мың теңгеге өсті. Ал, 2010 жылмен 2011 жылдар аралығында шығын көрсеткіші 60 мың теңгеге өскен. Банктық қызмет көрсету 2009 жылы- 80 мың теңге, 2010жылы- 87 мың теңге, 2011 жылы - 96 мың теңге. 2009 пен 2010 жылдар ауытқуы 7 мың теңге, ал 2010 пен 2011 жылдар ауытқу көрсеткіші 19 мың теңгеге өскен. Қайырымдылық көмек көрсету 2009 жылы - 20 мың теңге, 2010 жылы- 26 мың теңге, 2011 жылы- 36 мың теңге. Кәсіпорынның барлық шығыны 2009 жылы-13330 мың теңге, 2010 жылы- 14800 мың теңге, 2011 жылы-18736 мың теңге. Өнімнің өзіндік құнын талдау жұмыс пен қызмет көрсетуде маңызды орын алады. Ол осы көрсеткіштердің өзгеру тенденциясын, оның өсуіне ықпал ету факторларын анықтауға, кәсіпорынның жұмысына баға беруге мүмкіндік береді. Шығындардың өзіндік құны 2009 жылы- 16 880 мың теңге, 2010 жылы -18800 мың теңге, 2011 жылы- 22236 мың теңге. Яғни, кәсіпорын пайда әкеледі және халыққа тиімді қызмет етеді.
жүктеу/скачать 0,93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|