ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА КӘСІПКЕРЛІКТІ ҚОЛДАУ МЕН ДАМЫТУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА КӘСІПКЕРЛІКТІ ҚОЛДАУ МЕН ДАМЫТУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

3.1 «Бизнестің 2020 жол картасы» бағдарламасын жүзеге асыруды талдау

Экономикалық даму және сауда министрлігі «Бизнестің 2020 жол картасы» бағдарламасын ( ары қарай - бағдарлама) жүзеге асыруда. Бағдарламаның басты мақсаты – экономиканың шикізаттық емес секторларында аймақтық кәсіпкерліктің тұрақты және біркелкі дамуын қамтамасыз ету, сонымен қатар, бұрынғы жұмыс орындарын сақтап, жаңа тұрақты жұмыс орындарын ашу.

Бағдарламаның төрт бағыты бар:

Бірінші бағыт: жаңа бизнес құлшыныстарын (инициативаларын) қолдау. Оның басты тетіктері мыналар:

• 
  жаңа несиелер бойынша сыйақы мөлшерін (ставкаларын) субсидиялау.
  
• 
  банктердің жаңа несиелерінің бір бөлігіне кепілдік беру.
  
• 
  өндірістік (индустриалдық) инфрақұрылымды дамыту.
  

Үшінші бағыт: кәсіпкерлердің валюталық тәуекелдерін азайту. Оның басты тетіктері:

• 
  жалпы ақшалай табысының 10 %-дан кем емес бөлігін валютамен алатын кәсіпкерлердің несиелерінің сыйақы мөлшерін субсидиялау.
  

• 
  жаңадан бастаған кәсіпкерлерді қолдау ( старт-ап жобалары).
  
• 
  Жұмыс істеп тұрған бизнесті сервистік қолдау.
  
• 
  МСБ топ – менеджментін оқыту.
  
• 
  «Іскерлік байланыстар» жобасы.
  
• 
  Жастар тәжірибесі іс-шараларын ұйымдастыру.
  

Бірінші бағыт бойынша 408 кәсіпорын қолдауға ие болып, 71819,3 млн. теңге несие алды, 292 субсидиялау келісім-шарттарына қол қойылды. (кесте 6)

Аймақтар ішіндегі бағдарлама аясындағы үш бағыт бойынша субсидия-лық қолдауға ие болған жобалардың басым көпшілігі Қарағанды, Павлодар, Ақтөбе, Алматы облыстарының үлесіне тиесілі, олардың үлес салмағы – 43% (253 жоба).

Қарағанды облысында субсидиялауға 71 жоба қолданысқа ие болды (12.2%), оларға 13 934.0 млн. теңге бөлінді, бірінші бағыт бойынша 57 жобаға 10 005.6 млн. теңге несие, екінші бағыт бойынша 5 жобаға 663.3 млн. теңге несие, үшінші бағыт бойынша 9 жобаға 3265.1 млн. теңге несие бөлінді.

құрылымы
Павлодар облысында субсидиялауға 60 жоба қолданысқа ие болды (10 %), оларға 9173.2 млн. теңге бөлінді, бірінші бағыт бойынша 49 жобаға 3806.4 млн. теңге несие, екінші бағыт бойынша 10 жобаға 5296.8 млн. теңге несие, үшінші бағыт бойынша 1 жобаға 70 млн. теңге несие бөлінді.

Алматы облысында субсидиялауға 52 жоба қолданысқа ие болды (10 %), оларға 26 671 млн. теңге бөлінді, бірінші бағыт бойынша 32 жобаға 10 170.1 млн. теңге несие, екінші бағыт бойынша 19 жобаға 16 060.9 млн. теңге несие, үшінші бағыт бойынша 1 жобаға 440 млн. теңге несие бөлінді.(Кесте 7)

«Кепілдік» бойынша жалпы сомасы 5489.5 млн. теңге болатын келісім-шартқа қол қойылды, оның ішінде Ақтөбе облысында 4 жобаға 885.8 млн. теңге несие, Астана қаласында 2 жобаға 347 млн. теңге несие, Батыс Қазақстан облысында 2 жобаға 200 млн. теңге несие бөлінді, ал Ақмола, Алматы, Атырау, Жамбыл, Маңғыстау, Павлодар, Оңтүстік Қазақстан облыстары мен Алматы қаласында бір жобадан мақұлданды.

Бағдарлама аясында субсидиялауға мақұлданған БВУ – кредитор жобаларды негізінен еліміздегі ірі банктер арқылы несиеледі. Атап айтқанда, «БТА» АҚ – 128 жоба, «Қазақстанның Халық банкі» АҚ – 98 жоба, «Центр кредит» банкі АҚ – 108 жоба несиеледі.
Кесте 8

Салалар бойынша Бағдарламалар жобасының құрылымы

Жобалардың көпшілігі мына салаларға тиесілі: агроөнеркәсіптік кешен – 144 жоба , жеңіл өнеркәсіп және жиһаз өндірісі – 104 жоба, металлургия, металл өңдеу, машина жасау – 81 жоба.

Сурет 6. 2011-2011 ж.ж. жұмыс орындарының саны

жұмыс орындарының құрылымы

- 2011 жылы: Қарағанды облысы – 5 921 (17,4%),  Алматы қаласы – 4 502 (13,2%), Шығыс Қазақстан облысы – 4 472(13,2%).

жұмыс орындарының құрылымы

Қазіргі кезде өндірістік инфрақұрылымның құрылысы мен қайта құруын (анықтама үшін: автожол құрылысы, электр желілері, су құбырлары құрылысы) 203 кәсіпорын жүзеге асыруда:

- жолды қайта құру – 18,52 км;

- жол құрылысы – 60,9 км;

- электр желілерін жүргізу – 99,49 км,

- электр желілерін қайта құру – 27,08 км;

- су құбырларын жүргізу – 57 км;

- канализация – 8,4 км;

- трансформаторлық станциялар орнату – 16 ед.;

- газ құбырларын салу – 22,5 км;

- темір жол құоылысы – 8,3км;

- жарық беру қондырғыларын орнату – 10,8 км;

- телефон байланысын орнату – 7,6 км;

- жылу жүйелерін жүргізу – 4,2 км.

Өндірістік (индустриалдық) инфрақұрылымның дамуына инфрақұрылымның кемшіліктерін жою ғана емес, сонымен қатар, индустриалдық аймақтар құру да ықпалын тигізеді.

Қазіргі кезде Алматы мен Оңтүстік Қазақстан облыстарында бұрыннан жұмыс істеп тұрған ірі кәсіпорындар мен өнеркәсіп аумақтары негізінде индустриалдық аумақтар құру жұмыстары жүргізілуде, Шығыс Қазақстан облысында «Өскемен арматура зауыты» АҚ негізінде бизнесті дамыту индустриалдық аумағының құрылысы жүргізілуде.

Биылғы жылдың басынан бастап төртінші бағытты жүзеге асыру қолға алынды. «Кәсіпкерлік потенциалды күшейтуді» жүзеге асыру «Даму» қорына жүктелген. Кәсіпкерлік негіздерін үйрету үшін екі күндік оқыту курстары ұйымдастырылады.

2011 жылдың 1 қыркүйегіне дейін сертификат алғандар саны 6 843 адамға жетті, оның ішінде 2 000 кәсіпкер және кәсіпкерлікпен айналыспайтын 4 843 адам бар.

Ағымдағы жылдың 1 қыркүйегіне дейін

«Маманданған сервистік қызмет көрсету» әкімияттарға жүктелген. Олар шағын бизнес өкілдеріне бухгалтерлік және статистикалық есеп беру, салық есебін беру және т.б. қызметтерін үйретеді. Ол үшін республикалық бюджеттен қаржы бөлінген. [24]

Әр аймақта сервистік қолдау көрсету үшін конкурстық байқаулар өткізілді, сервистік компаниялармен сервистік қызмет көрсету үшін келісімшарттар жасалды.

Республика бойынша 1 қыркүйекке дейін 1500 сервистік қызмет көрсетілді, онда 800 кәсіпкер қамтылып, 145 млн. теңгенің қызметі көрсетілді.

«Маманданған сервистік қызмет көрсету» жоба

Бүгінгі күні толық көлемдегі сервис қызметі барлық аймақтарға дерлік көрсетілуде, бірақ Астана қаласы, Жамбыл, Батыс Қазақстан, Қарағанды, Қостанай, Маңғыстау облыстарында сервистік қызмет көрсетуге конкурстар өткізілуде, сервистік қолдау көрсетуге дайындық жұмыстары жүргізілуде.

«МСБ топ-менеджментті оқыту» «Назарбаев Университеті» АҚ-на жүктелген. Онда шағын және орта бизнес кәсіпорындарының жоғары және орта буын басшыларын оқыту жүзеге асырылады.

«Назарбаев Университеті» АҚ Дьюк Университетімен (АҚШ) бірлесіп, орта және жоғары буын басшыларының 210 – ын оқытып шығарды.

Бүгінгі күнге қашықтықтан оқыту қолға алынды, онда 2011 жылдың қыркүйегіне дейін 9 он-лайн семинарларын өткізу жоспарланған.