Күні: Сынып: 7 Пәні: географиясы Тақырыбы
Қорытынды: Бүгінгі сабақта, дүниежүзілік мұхит суымен таныстық. Су массаларымен және беткі ағыстардың таралуын анықтап, білдік. Үйге тапсырма
жүктеу/скачать 2,68 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Сыныбы: 7 Пәні
- 3. Тәрбиелік
- Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы
- Сабақтың кезеңдері Берілетін уақыт (мин)
- Сабақтың барысы
- Жаңа сабақты бекіту: Мұхиттағы тіршілік
- Теңіз жыландары, теңіз сүтқоректілер, молюскалар, сейзаяц, кальмар
- Балдырлар, шаяндар, маржан, полиптер және т.б. Қорытынды
- 2.Дамытушылық
- Сабақтың түрі
- Қорытынды
- Географиялық қабық дегеніміз
- Географиялық қабықтың құрылымы
Қорытынды: Бүгінгі сабақта, дүниежүзілік мұхит суымен таныстық. Су массаларымен және беткі ағыстардың таралуын анықтап, білдік. Үйге тапсырма: Оқулық мәтінін пайдаланып мұхит ағыстарын кескін картаға түсіріп келу. §9 оқу. Сыныбы: 7 Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы Тақырыбы: Мұхиттағы тіршілік дүниесі. Сабақтың мақсаттары: 1. Білімділік: Оқушыларға мұхиттағы тіршілік жайлы түсінік бере отырып, оның ерекшеліктері мен маңыздылығын және шаруашылықтағы алатын орны жайлы түсінік беру 2.Дамытушылық: Картамен, атласпен, кескін картамен, оқулықпен, жұмыс дәптерлерімен жұмыс істей білуге, іздендіруге дағдыландыру. 3. Тәрбиелік: Оқушыларды білімділікке, ізденімпаздылыққа, саналылыққа, уақытты үнемдеуге, ұжымдылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Аралас сабақ Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, іздену Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Атлас карта, оқулық, кескін карта, суреттер Сабақтың жоспары:
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып, оқушыларды түгендеп, зейіндерін тұрақтандыру. Жаңа сабақ: Дүниежүзілік мұхит сулары тереңдеген сайын, өзінің табиғаты мен тіршілік дүниесінің құпияларымен адамзатты әлі де таңғалдыруда. Олардың ғажайып сыры әлі күнге дейін ашылған жоқ. Мұхиттардың терең тұңғиықтарын зерттеу барысында қазірдің өзінде ғылымға белгісіз тірі жәндіктер бабылуда. Мұхит суында тіршілікке қажетті қолайлы жағдайлар мен қоректік заттар жеткілікті. Тіпті тіршілік дүниесі тереңдігі 11022 м болатын Мариана шұңғымасында да жаңа жер қыртысы түзіліп, ыстық магма шығып жататын жарықтарда да, температурасы мен қысымы өте жоғары аудандарда да кездеседі. Мұхиттардағы тіршілік жағдайлары полюстен экваторға және су бетінен тереңдікке қарай өзгеріп отырады. Мұхиттың өсімдіктер дүниесі көзге көрінбейтін бактериялар, біржасушалы өсімдіктер мен ұзындығы 200 м-ге дейін жететін теңіз балдырларынан тұрады. Жануарлардан көзге көрінбейтін ұсақ жәндіктерден бастап, салмағы 160 т-ға дейін жететін алып киттер тіршілік етеді. Мұхиттағы тіршілік ұзақ геологиялық уақыт аралығында су массаларының қасиеттерін өзгертіп отырады. Судағы жасыл өсімдіктер бөліп шығарған оттегінің мөлшері артып, оның артық мөлшері ауаға шығару арқылы атмосфера құрамын өзгертеді. Тіршілік ету жағдайына байланысты мұхиттағы тіршілік дүниесі планктон (грекше «қалқыма»), нектон (грекше «жүзгіш») және бентос (грекше «тереңдік») деп аталатын 3 топқа бөлінеді. Планктон ағыстардың әсерінен еркін қозғалатын алуан түрлі бір жасушалы балдырларда, әр түрлі қарапайымдардан, ұсақ шаяндардан, теңіз құрттарынан, ішек қуыстылардан және бақалшақтардан тұрады. Өсімдіктер планктоны – жануарлар планктонының негізгі қорек көзі. Мұхиттағы аса ірі сүтқоректілер (кит тәрізділер мен ескек аяқтылар) де планктонды азық етеді. Нектонды мұхит сулары мен оның беткі бөлігінде еркін жүзетін балықтар, теңіз сүт қоректілері, теңіз жыландары мен тасбақалар, ірі моллюскалар құрайды. Нектон неғұрлым ірі жануарлардан тұрады. Олардың жалпы биомассасы бентостың жиынтық массасынан 23 есе аз. Бентосты мұхит түбінде бекініп тіршілік ететін өсімдіктер мен жануарлар дүниесі құрайды. Олар мұхит түбінде тіршілік етуге бейімделген әр түрлі балдырлардан, теңіз шөптерінен тұрады. Бентостағы тіршілік дүниесі селбесіп өмір сүруге бейімделген. Дүниежүзілік мұхит суларында жануарлардың 150 мыңға жуық, өсімдіктердің 15 мыңнан астам түрі кездеседі, олар саны жағынан өте көп болуымен ерекшеленеді. Зерттеулер ғылым мен техниканың ең соңғы жетістіктерімен жабдықталған қуатты ғылыми-зерттеу кемелерінің, мұхит түбінде жұмыс істейтін арнайы автоматты стансалардың, сондай-ақ жасанды Жер серіктерінің көмегімен жүргізіледі. Жаңа сабақты бекіту:
Планктон (ағыстардың әсерінен еркін қозғалатындар) Бір жасушалы балдырлар, қарапайымдылар, ұсақ шаяндар, теңіз құрттары Теңіз жыландары, теңіз сүтқоректілер, молюскалар, сейзаяц, кальмар Нектон (мұхит сулары мен оның бетінде бөлінгенде еркін жүзетін балықтар) Бентос (мұхит түбінде бекініп тіршілік етеді) Балдырлар, шаяндар, маржан, полиптер және т.б. Қорытынды: Бүгінгі сабақта, мұхиттағы тіршілік дүниесімен таныстық. Адамдар теңіздер мен мұхиттардың тіршілік дүниесін қандай мақсатта пайдаланатынын білдік. Үйге тапсырма: §10 оқу. Мұхитта тіршілік ететін жануарлары мен өсімдіктерін толықтырып дәптерге жазып келу. Кескін картаға дүниежүзілік мұхиттағы баклыққа бай аудандарды анықтап, картадан көрсету Сыныбы: 7 Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы Тақырыбы: №1 Сарамандақ жұмыс. Литосфералық тақталардың айналуы мен қозғалысы Сабақтың мақсаттары: 1. Білімділік: Оқушыларға жалпы литосфера таралуы бойынша алған білімдерін тексеру, олардың қозғалу бағыты мен жылдамдығын анықтау. 2.Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін арттыру, график сызба білуге, жылдам есептеуге дағдыландыру. 3. Тәрбиелік: Оқушыларды ұжымдылыққа, бірін-бірі сыйлауға тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Сарамандық сабақ Оқыту әдісі: Іздену, түсіндірмелі Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Атлас карта, кескін карта, суреттер, дүниежүзінің картасы Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып, оқушыларды түгендеп, зейіндерін тұрақтандыру. Жердің қатты қабығы болып саналатын литосфера жер қыртысы мен мантияның қабығы болып саналатын литосфера жер қыртысы мен мантияның жоғарғы бөлігін қамтиды. Литосфераның плиталар теориясы бойынша, жер қыртысы және мантияның жоғарғы бөлігі жекеленген плиталардан тұрады. Қазіргі кезде 7 ірі платформа мен ондаған кіші плиталар анықталған. Олар мұхиттық материктік болып ажыратылады. Ірі литосфералық плиталардың көпшілігі материктік пен оларға жалғанып жатқан мұхит табандарын қоса қамтиды. Аса ірі плиталар қатарына Еуразиялық, Солтүстік Америкалық, Оңтүстік Америкалық, Африкалық, Үнді аустралиялық мұхиттық плита болып табылады. Литосфералық тақталардың ажырау шекарасы; Литосфералық тақталардың ығысуы, жылжу шекарасы; Литосфералық плиталардың қозғалу бағыты мен жылдамдығы см/жылд.; Сейсмикалық аймақ; Екі құрлықтық плиталардың ығысу шекаралары; Қорытынды: Әрбір материктің негізін жер қыртысының тегістелген, салыстырмалы түрде тұрақты бөліктерін платформалар құрайды. Үйге тапсырма: Картадан литосфералық плиталардың орналасуын картаға салып келу. Қосымша материалдар жинау. Жер қыртысының тұрақты және қозғалмалы бөліктерін картадан табу. Сыныбы: 7 Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы Тақырыбы: Табиғат кешені Сабақтың мақсаттары: 1. Білімділік: Оқушыларды табиғат кешендерімен таныстыру; табиғаттағы болатын құбылыстардың ерекшеліктері мен маңызына тоқталу. 2.Дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту. Картамен жұмысты жүргізуге дағдыландыру. 3. Тәрбиелік: Табиғаттағы болатын құбылыстарды танып білуге тәрбиелеу және бірін-бірі сыйлауға ұжымдылыққа тәрбиелеу. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндірмелі баяндау Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Атлас карта, оқулық, кескін карта, суреттер Сабақтың жоспары:
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен амандасып, оқушыларды түгендеп, зейіндерін тұрақтандыру. Жаңа сабақты түсіндіру: Табиғат кешені дегеніміз өзара күрделі байланыста әрекет ететін табиғат компоненттерінің өзіндік ерекшеліктерімен көзге түсетін жер бетінің бір көрінісі. Ең ірі табиғат кешені географиялық қабық деп аталады. Географиялық қабық дегеніміз- литосфераның жоғарғы бөлігі, атмосфераның төменгі бөлігі және гидросфера мен биосфераның өзара күрделі байланысы мен әрекеттесуі нәтижесінде қалыптасатын ғаламшарлық дәрежедегі такбиғат кешені. Географиялық қабықтың құрылымы мен дамуында өзіндік заңдылықтар бар. Бұлар бүкіл географиялық қабыққа да, оның жекелеген компоненттері мен шағын көлемді табиғат кешендеріне де ортақ болып келеді. Осы заңдылықтарды білу айнала қоршаған табиғатқа нұқсан келтірмей байлықтарын тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. 
Күн қуаты  
кристалдану ү  гілу,
т  асымалдау
 
қ  айта
жүктеу/скачать 2,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|