Мәтінмен жұмыс 1. Мәтінді мәнерлеп оқу
2. Мәтінді аудару
3. Мәтін бойынша сұрақтар құрастыру
Келер шақтың түрлері. 1. Болжалды келер шақ
2. Ауыспалы келер шақ
3. Мақсатты келер шақ
Болашақта істің істелуі белгісіз болса, болжалды келер шақ деп аталады. Болжалды
келер шақтың \
көрсеткіштері
–ар, -ер, -р. Бұлар жіктеледі.
Мысалы: мен кел-ер-мін, сен қайт-ар-сын, ол отыр-ар.
Істің істелетіндігін мақсат ете көрсететін етістіктерді мақсатты келер шақ дейді.
Мысалы: келмек, айтпақпын, жазбақсын, сөйлеспекпін, үйренбексіз т.б.
Мақсатты келер шақтың көрсеткіштері
–мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек . Бұлар
жіктеледі: мен келмекпін, сен келмексін, ол келмек.
Ауыспалы келер шақтың жасалуымен бірдей бірақ мағынасы ыңғайға қарай
ажыратылады. Мысалы: Мен ертең 7-де тұрамын, сендерге біз екі күннен кейін
келеміз. Мұнда тұрамын, келеміз сөздері келер шақтық мағынада жұмсалып тұр, ал құс
ұшады, ол орысша сөйлейді дегенде ұшады, сөйлейді дегендері осы шақ мәнінде
жұмсалып тұр.
Тапсырмалар 23- жаттығу. Мәтіннен болжалды келер шақта тұрған сөздерді көшіріп жазыңыздар
25- жаттығу. Мәтінді ауыспалы келер шаққа айналдырып жазыңыз.
