Курсының бағдарламасы «Биология» 050113 мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969 272-303 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985 205-221 б

1. Хелицерлілерді неге құрлық жануарлары деп атайды?

2. Өрмекшітәрізділердің құрлықта тіршілік етуге бейімділіктері қандай?

3. Өрмекшітәрізділердің тыныс алу жүйесі.

4. Өрмекшітәрізділердің дене жабыны және тері бездері.

5. Кененің морфологиялық және экологиялық алуантүрлілігі.

6. Өрмекшітәрізділер класындағы эволюция бағыттары.

7. Өрмекшітәрізділердің табиғаттағы маңызы.

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А.2004. 320-352; 353-369 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 401-436б.

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 1999 385-412б.

2.Глохидияның құрылысы. Сурет салу.

1. Қосжақтаулы моллюскалар (тіссіз моллюска, айқұлақ, т.б.) қайда тіршілік етеді және қалай қозғалады?

2. Қосжақтаулы моллюскалардың бақалшақтарының құрылысы қандай және қалай өседі?

3. Қосжақтаулы моллюскалар қалай қоректенеді?

4. Қосжақтаулы моллюскалардың бақалшақ жақтаулары ығысып кетпеуге қалай бейімделген?

5. Қосжақтаулы моллюскалар қалай көбееді, дернәсілдерінің құрылысы және түр үшін маңызы қандай?

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 276-300 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985, 205-221б

1. Шаянтәрізділердің қарапайым екібұталы аяқтарының құрылысы қандай?

2. Әртүрлі қызмет атқаруына байланысты өзен шаянының қол-аяқтары қалай өзгерген?

3. Әртүрлі тіршілік ортаға байланысты өзен шаянының қозғалыс ерекшелігі қандай?

4. Өзен шаянының дене сегменттері және аяқ буындарының қозғалысы неге байланысты?

Әдебиет: Байдулова Л.А., Болатова Қ.Б. «Омыртқасыздар зоологиясының практикумы» Орал-2005, 95-98, 112-116 б.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 173-188 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985, 147-153б

Көпаяқтылар мен буылтық құрттардың құрылысындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтар салыстырып, филогениясын анықтап жазу. Көпаяқтылардың эволюциясын талдап, экологиялық топтарын сипаттау.

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А.2005, 2 кітап 379-390 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 331-338б

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 1999 413-425 б.

2. Буылтық құрттармен өзен шаянының көлденең кесіндісін салыстыру.

1. Өзен шаянының дене қуысы қандай және оның ерекшелігі неде?

2. Өзен шаянының бұлшықетінің түрі және ерекшелігі қандай?

3. Буылтық құрттармен өзен шаянының көлденең кесіндісінде қандай ұқсастық және айырмашылық бар? Өзен шаянының құрылысындағы өзгерістерді көрсетіңдер.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 191-203б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985,138-147б

2.Төменгі сатыдағы шаяндардың көбею, даму ерекшеліктері.

1.Жапырақаяқты шаяндар отрядының өкілі дулығардың құрылысын, биологиясын сипаттап жазу.

2. Төменгі сатыдағы шаяндар: желбезекаяқтылар, жақаяқтылар, бақалшақты шаяндардың көбею және даму ерекшеліктерін сипаттап жазу.

Әдебиет: Байдулова Л.А., Болатова Қ.Б. «Омыртқасыздар зоологиясының практикумы» Орал-2005, 97-103, 103-111 б.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 161-174б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985,127-137б

2. Өрмекшітәрізділерден ерекшелігі. Эволюция бағыттары. Экологиялық топтары, маңызы.

1. Насекомның бас бөлімі неше сегменттен тұрады және оны қалай дәлелдеуге болады?

2. Қандай насекомның ауыз аппаратының құрылысы оның дернәсілінің ауыз аппаратының құрылысынан ерекше?

3. Насекомның ауыз аппарат типтерінің шығу тегі қандай?

4. Насекомның мұртгаларының түрлері және құрылысы қандай?

5.Насекомның қанаттары қалай және неден пайда болған?

6. Насеком аяқтарының типтері немен байланысты, мысалмен дәлелдеңдер.

7. Су және құрлық насекомдарының дене жабынында қандей айырмашылық бар?

8. Насекомның және буылтық құрттардың дене құрылысындағы ұқсастық және ерекшеліктерді кестеде көрсетіңдер.

Кесте 12

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А.2005, 2 кітап 379-390 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 339-398 б.

ОЖСӨЖ 32.

Мазмұны: Жоғарғы сатыдағы шаяндар өкілдерінің биологиясы және маңызы, олардың салыстырмалы кестесін құру.

Теңаяқтылар (су есекқұрты), Әртүрліаяқтылар (жамбас құрт), Онаяқты шаяндардың (тас крабы, ас шаян, өзен шаяны, т.б. өкілдер) құрылысындағы, тіршілік әрекетіндегі, биоэкологиясындағы ерекшеліктерді сипаттап жазып, кесте құрыңдар.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 187-190б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985,153-164б

2. Өрмекшітәрізділердің ішкі құрылысы. Тері бездері. Қорытынды кесте толтыру .

1. Өрмекшітәрізділер денесінің жіктелу ерекшелігі қандай?

2. Өрмекшітәрізділердің жүру аяқтарының құрылысы және қызметі қандай?

3. Өрмекшітәрізділер хелицерінің қызметі неге шаянның мандибуласының қызметіне ұқсас? Оның құрылысы қандай?

4. Құршаянның қармалауыш аяғының шаянның қысқашына ұқсастығы және айырмашылығы қандай?

5. Өрмекшітәрізділердің тері бездері, олардың маңызы қандай?

6. Өрмекшітәрізділердің анатомиялық құрылысындағы ерекшеліктер қандай?

Кесте 13

Өрмекшітәрізділердің сыртқы ұйымдасу ерекшеліктері

Белгілер және мүшелер	Өрмекшітәріз-ділердіңұйым-дасу белгілері	Отрядтардың ерекшелігі
		құршаян	өрмекші	кене
Дене бөлімдері: сегмент сандары (сегментация жоқ) Антенналар (бар, жоқ) 1-ші жұп аяқ: а) атауы б) құрылысы в) қызметі П-ші жұп аяқ: а) атауы б) құрылысы в) қызметі Жүру аяқтары: а)жұп саны б) құрылысы в) қызметі Баскөкірек аяқтарының жалпы саны

Әдебиет: Байдулова Л.А., Болатова Қ.Б. «Омыртқасыздар зоологиясының практикумы» Орал-2005, 122-130 б.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969, 201-210 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных» М.,1985,165-181б.

1. Насекомдардың бас миының құрылысы және атқаратын қызметі қандай?

2.Насекомдарға қандай сезім рецепторлары тән?

3. Насекомдардың сипап-сезу және дәм сезу мүшелері қайда орналасқан және маңызы қандай?

4. Насекомдардың көру мүшесінің құрылысы қандай? Әртүрлі тіршілік ортаға және тіршілік әрекетіне байланысты насекомдардың фасет көздерінде ерекшелік барма

5. Насекомдардың әртүрлі систематикалық топтарында есту және тепе-теңдік мүшелері қалай дамыған?

6. Насекомдар ылғалдың тапшылығына қалай бейімділген?

7. Қоғамдық насекомдардың күрделі мінез-құлқын қалай түсіндіруге болады?

8. Насекомдардың дене жабынының құрылысы және туындылары.

9. Насекомдардың бұлшықет жүйесінің ерекшелігі қандай?

10. Насекомдардың қоғамды формалары және олардың ұйымдасу ерекшеліктері.

Әдебиет:

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А.2005, 2 кітап 390-406 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 350-368 б.

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 1999 438-452 б.

Электронды оқулық «Омыртқасыздар зоологиясы»

ОЖСӨЖ 35.

Мазмұны: Көпаяқтылардың морфологиясын буылтық құрттармен салыстырып, кесте толтыру. Кесте №14

Көпаяқтылар мен буылтық құрттардың морфологиясын және анатомиясын салыстыру

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологиибеспозвоночных»М., 1969. 215-222 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985.178- 181б

1. Насекомдардың кеміргіш ауыз аппаратының құрылысы қандай?

2. Қандай насеком түрлеріне кеміргіш ауыз аппарат тән және ол немен байланысты?

3. Өсімдік сөлімен, жануар қанымен қоректенетін насекомдардың ауыз аппараты қандай және олар қалай өзгерген?

4. Гүл шырынымен қоректенетін көбелектердің ауыз аппараты қандай және оның ерекшелігі неде?

5. Бөлме шыбынының қоректену механизмін түсіндіріңдер.

6. Насекомдардың ауыз аппарат типтерінің құрылысын салыстырып, сызба-кестесін салу (А.зеликман «Практикум по зоологии беспозвоночных»М.,1969, с.239, сурет 153).

Әдебиет: Байдулова Л.А., Болатова Қ.Б. «Омыртқасыздар зоологиясының

практикумы» Орал-2005 135-146 беттер.

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л. «Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1969. 222-251 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных» М.,1985.182-197б.

ОЖСӨЖ 37.

Мазмұны: Насекомдардың эмбрионды, эмбрионнан кейінгі дамуы, биологиялық маңызы. Қорғаныш рең, мимикрия. Насекомдардың ұрпақтарына қамқорлығы, инстинкт, қоғамдық формалар.

Төмендегі сұрақтарға жазбаша жауап беру:

1. Насекомдардың эмбрионды даму процессі қалай жүреді?

2. Насекомдардың эмбрионнан кейінгі дамуы қалай жүреді?

3. Насекомдарда метаморфоздың пайда болу жолдары.

4. Насекомдар метаморфозының адаптивті маңызы қандай?

5. Насекомдардың дернәсілдерінің мекен ортасы ересек форма тіршілік ортасынан неге ерекше?

6. Насекомдардың қандай даму типтерінде ересек және ювениль формалары арасында қорек ресурстары үшін бәсеке болмайды?

7.Насекомдарда эволюция барысында қалыптасқан қорғаныш рең түрлері, мимикрия, олардың маңызы.

8. Насекомдардың ұрпақтарына қамқорлығы қалай қалыптасқан (мысал келтіру керек).

9. Инстинк деген не? Ол қалай пайда болады?

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А.2005, 2 кітап 390-422 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 368-380 б.

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 1999, 453-465 б.

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологии беспозвоночных»М., 1969 218-228 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных » М.,1985,182-189б.

ОЖСӨЖ 39.

Мазмұны: Жартылай және толық метаморфозды дамитын насекомдар түрлерінің даму фазалары, олардың биологиялық маңызы.

Төмендегі сұрақтарға жазбаша жауап беру:

1.Жартылай метаморфозды дамитын насекомдардың даму ерекшелігі және дернәсілдерінің құрылысы қандай?

2. Толық метаморфозды дамитын насекомдардың даму стадиялары және олардың биологиялық маңызы қандай?

3. Толық метаморфозды дамитын насекомдардың дернәсілдерінің типтері, құрылыс ерекшелігі қандай?

4. Толық метаморфозды дамитын насекомдардың қуыршақ типтері және олардың биологиялық маңызы.

Кесте 15

Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологии беспозвоночных»М., 1969 263-275 б.

Фролова Е.Н.т.б.«Практикум по зоологии беспозвоночных» М.,1985 201-205 б.

2.Онихофора типі

Оқулықтардан баяндама, хабарлама, рефераттар дайындау.

Әдебиет: Болатова Қ.Б.,Байдулова Л.А. «Омыртқасыздар зоологиясы» электр.оқулық Орал 2007

Дәуітбаева К. «Омыртқасыздар зоологиясы» А. 2005, 2 кітап 433-495 б.

Догель В.А. «Зоология беспозвоночных» М. 1981 387-399 б.

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 1999 466-514 б.

1.Насекомдардың отрядтарын, тұқымдас, түрлерін анықтағыштар арқылы анықтау методикасын меңгеру.

2.Инеліктер, біркүндіктер, турақанаттыларғ, қандалалар, т.б. отрядтардың морфологиясын, биологиясын, экологиясын, маңызын сипаттап жазып, суретін салу.

Әдебиет: :

Зеликман А.Л.«Практикум по зоологии беспозвоночных»М., 1969 269-275 б.

Мамаев Б.М. и др.»Определитель насекомых европейской части СССР»М.1976

Шарова И.Х. «Зоология беспозвоночных» М. 466-516 б.