Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияның пәні, мақсаты, принциптері мен әдістері. Жүйке жүйесінің құрылымы
жүктеу/скачать 1,53 Mb.
|
Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияны п ні, ма саты, принциптері м
- Бұл бет үшін навигация:
- Самай бөлігі
| Желке немесе шүйде бөлігі ми жарты шарларының артқы жағында орналасады, мидың төбе және самай бөліктерімен тығыз байланыста және айқын шекарасы жоқ. Бұл ең кеш пайда болған құрылым, оның қалыңдығы 1,5-2,5 мм. Қыртыстың микроскопиялық құрылысы бірдей емес, соған байланысты барлығы үш алаңды ажыратады – 17-ші,18-ші,19-ші. Цито- және миелоархитектоника жағынан талшықтардың горизонтальды түрі басым болып келген төртінші (дәнді) қабат әсіресе дамыған.
Желке аймағының біріншілік алаңы 17-ші алаң болып табылады, онда көру жолы аяқталады. Бұл алаң ең ескі құрылым болғандықтан, ол мидың ішкі бетіне толығымен ығысқан. 17-ші алаңда көру анализі мен синтезінің қарапайым емес, кешенді түрлері бекітіледі. Екіншілік 18-ші алаң біріншілік алаңның үстіне орнатылған және басқа бөліктермен бірге көру импульстарын қабылдау қызметін атқарады. Құрылымы жағынан ең күрделі 19-шы үшіншілік алаң болып табылады, ол қыртыстың сыртқы бетінде орналасқан (самай және төбе бөліктерімен қиылысқан аймақтар) және сөйлеумен тығыз байланысты. Самай бөлігі жарты шарылардың төменгі бүйір бетінде орналасқан. Қыртыстың бұл аймағы маңдай және төбе бөліктерінен сильвий саласымен бөлінген. Желке бөлігімен шекарасы шартты. Самай бөлігінің сыртқы бетінде үш самай салалары орналасқан: жоғарғы, ортаңғы және төменгі. Олардың арасында сәйкес самай қатпарлары бар. Самай аймағында көлденең Гешль қатпары көзге түседі, онда есту жолы аяқталады. Өте ерте пайда болған Гешль қатпары толығымен сильвий саласына ығысқан. Онда 41-ші және 42-ші алаңдар орналасқан – есту аймағының біріншілік (проекциялық) алаңдары. Самай бөліктің сыртқы бетінде жоғарғы самай қатпары (22-шы алаң) орналасады, бұл алаңда жасушалардың ассоциативтік қабаты басым болады, олар мидың самай бөлігін қыртыстың басқа бөлімдерімен, атап айтқанда желке, төбе және моторлы (қыртыстың төменгі премоторлық аймақтарымен) аймақтарымен байланыстырады. Самай аймағының ортаңғы бөліктері – 21-ші алаң, ол үшіншілік алаң болып табылады да, тек қана адамдарға тән және сөз тіркестерін (лексика-грамматикалық құрылымдарды) қабылдаумен және есте сақтап қалумен байланысты болады. Ми қыртысының самай және желке бөліктерінің шекарасында 37-ші алаң пайда болады, онда көру және есту аймақтарына келетін кешенді тітіркенулер бекітіледі. Бұл байланыстар өте ерте (сөйлеуге дейінгі кезеңде) қалыптаса бастайды да, сөйлеуді қабылдау мүмкіндігін және қоршаған заттарды атауды қамтамасыз етеді. Қыртыстың бұл аймағы қыртыстың маңдай аймағының премоторлық бөлімдерімен тығыз байланысты болып, баланың сөйлеуінің даму мүмкіндігін қамтамасыз етеді, сонымен қатар бас пен көздің дыбысқа бұрылуын (дыбыс шығарушы денеге қарай) қамтамасыз етеді. жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|