Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияның пәні, мақсаты, принциптері мен әдістері. Жүйке жүйесінің құрылымы
жүктеу/скачать 1,53 Mb.
|
Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияны п ні, ма саты, принциптері м
- Бұл бет үшін навигация:
- Лекция 9. Эпилепсия (қояншық ауру). Гидроцефалия. Анэнцефалия.
| дайындық сұрақтары:
Балалық шақтағы орталық жүйке жүйесінің жарақаттық зақымдануы әртүрлі жас кезеңіне қарай қалай жіктеледі? Құрсақ ішілік жарақат дегенді қалай түсіндіңіз? Наталдық жарақат немен сипатталады? Постнаталдық ми жарақаттары қай кезде пайда болады? Олар дәрежесіне қарай қалай жіктеледі? Ми сілкінісіне сипаттама беріңіз. Мидың соғылуы кезінде қандай өзгерістер дамиды? Ми заты жаншылуы (мыжылуы) қандай жағдайда дамиды? Жалпы ми симптомдарын атаңыз. Ошақты ми симптомдары қалай білінеді? Ми жарақаты кезіндегі естен танудың патогенезі қандай? Балалардағы бас-ми жарақаттарының ерекшеліктері неде? Ми жарақаттарынан кейін ажыратылатын бес патологиялық синдромды атап шығыңыз. Әр түріне жеке сипаттама беріңіз. Ми жарақатынан кейінгі қалдықтық салдар қатарына қандай симптомдарды жатқызуға бола Лекция 9. Эпилепсия (қояншық ауру). Гидроцефалия. Анэнцефалия. Эпилепсия (қояншық ауру). Гидроцефалия. Анэнцефалия Әдебиет: Ляпидевский С.С. Невропатология. – М.: ВЛАДОС, 2000.-384 с. Бадалян Л.О. Невропатология. – М.: Академия, 2006. Бадалян Л.О., Журба Л.Т., Тимонин О.В. Детские церебральные параличи.-Киев: Здоровья, 1988. Тайжан А.А., Шубаева Ғ.С., Манжуова Л.Н., Байдосова Д.Қ., Тастемірова Г. Невропатология негіздері. 1-бөлім.-Алматы: Қазақ университеті, 2006.-137 б. Шубаева Ғ.С. Невропатология негіздері. 2-бөлім.-Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ.-2007.-87 б. Қайшибаев С. Неврология (1-кітап). – Алматы: ҚР ДСМ С.Ж.Асфендияров ат-ғы ҚазММУ, 1999. Қайшибаев С. Неврология (2-кітап). Арнайы невропатология. – Алматы: С.Ж.Асфендияров ат-ғы ҚазҰМУ, 2003. Манжуова Л.Н. Клинические особенности развития детей с ограниченными возможностями. Алматы, 2009 (6 б.б.). Манжуова Л.Н. Мүмкіншілігі шектеулі балалардың дамуының клиникалық ерекшеліктері. - Алматы, 2010 (7 б.б.). Умешов А.У. Основы невропатологии (для дефектологических специальностей). – Алматы, 2010. Эпилепсия (қояншық ауру) – тырысу ұстамаларымен сипатталатын, сана-сезім бұзылыстарымен және өзіне тән психикалық қызметінің бұзылыстарымен өтетін, созылмалы әрі үдемелі ауру. Бұл өте күрделі ауру және ежелгі заманнан бері белгілі. Б.э. дейінгі V ғ. өзінде-ақ Гиппократ тырысу жағдайының клиникасын сипаттаған. Ол тырысудың кейбір ауруларда жарақаттан немесе басқа да дерттік жағдайлардан кейін пайда болатындығына, ал кейбір адамдарда жеке ауру түрінде өмір бойы байқалатындығына көңіл аударған. Осыған байланысты Гиппократ барлық тырысу жағдайларын синдромға (басқа ауру кезіндегі) және жеке дара ауруға бөлген. ХІ ғасырда Ибн-Сина үлкен тырысу ұстамасын сипаттағанда «эпиламвано» түсінігін енгізген, бұл «бүріп алу» деген мағынаны білдірді. Міне осы сөз кейіннен «эпилепсия» терминінің негізі болды. Қазіргі кезде де эпилепсиялық синдром мен жеке дара эпилепсия ауруын ажырату сақталған. Жеке дара эпилепсия ауруы тұқым қуалаушылық-органикалық ықпалдарға байланысты. Оның тұқым қуылаушылық бейімділігі зат алмасу процестерінің гендік деңгейде бұзылуына, соның ішінде полигендік өзгерістерге, яғни көптеген гендердің бұзылыстарына, байланысты. Эпилепсияның органикалық құрылымы бас-ми жарақатына, инфекцияға, улануға, мидың токсико-аллергиялық зақымдануына (жалпы инфекциялармен қатар) байланысты болады. Эпилепсияның жіктелуі жайындағы сұрақ әлі де толығымен шешілген жоқ. Патогенетикалық тұрғыдан оны эпилепсиялық ауру, симптоматикалық эпилепсия және эпилепсия тәрізді синдром деп бөлу дұрыс болғанымен, күнделікті өмір тәжірибесінде бұл жағдайларды ажырату оңайға түспейді. Тұқым қуалаушылық-органикалық генезді жеке дара ауру ретінде эпилепсия үлкен және кіші эпилепсиялық ұстамалармен, эпилепсияға тән мінез-құлық өзгерістерімен сипатталады. Ал бас жарақатынан кейін пайда болатын эписиндром мінез-құлықтың жарақаттық түрге тән өзгерістерімен сипатталады. Тырысу ұстамасы күндіз де, түнде де пайда болуы мүмкін. Оның алдында алыс және жақын хабаршылар білінеді. Алыс хабаршылар ұстамадан бірнеше сағат, ал кейде бірнеше күн бұрын пайда болады, оларға дисфория (көңіл-күйдің өзгеруі), бас ауыруы, ішкі мүшелердің ауыруы жатады. Жақын хабаршыға ұстамадан бірнеше секунд бұрын пайда болатын сезім мүшелерінің тітіркену симптомдарымен білінетін құбылыс жатады, оны «аура» («леп») деп атайды. Аураның бірнеше түрін ажыратады: көру, есту, иіс сезу, дәм сезу, терімен сезу, қозғалыс аурасы (ауру бір жаққа қашады), психогендік (артындағы бір нәрседен қорқады), вегетативтік (ішінің немесе басқа мүшелерінің ауыруы). Әр науқастың өзінің тұрақты аурасы болады, оның түрі зақымданудың негізгі ошағын көрсетеді. Науқастар өз аурасын біледі және кейде қазір ұстаманың болатындығын айтып үлгереді немесе ыңғайланып жатуға үлгереді. Ал кейде аураның мерзімі өте қысқа болғандықтан ауру айналасындағы адамдарға ескертіп үлгермей қалады. Ұстама тырысудың екі түрімен сипатталады: тоникалық және клоникалық. жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|