Лекция 30 сағат Практикалық (семинар) сабақ 15 сағат СӨЖ 45 сағат обсөЖ 45 сағат Барлық сағат саны 135 сағат
жүктеу/скачать 7,26 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мәрмәр шүрегей
- Балықшы тұйғын
Қызғылт бірқазан –аз санды , шектеулі жерлерде ұя салатын түр . Саны бірте- бірте кеміп бара жатыр . Қазақстанда бұрын кең таралған болатын . қазір оның жеке ұялары Торғай ойпатындағы көлдерде , Наурызым қорығында , Балқаш көлінде және Іле , Тентек , Қара Ертіс өзендерінің атырауларында сақталған . Нулы қамысты мекендерде мекендейді Қазақстанда мекен ететіндері 8 мыңдай . Санының азаю себептері – заңсыз аулаушылық , өрт , ұя басу кезінде мазалау . Іленің атырауында қорық ұйымдастырып , құстың мерзімді қорығын нағыз қорыққа айналдыру керек . Бұл бірқазандар мекенінің маңайында қандай да бір шаруашылық жұмыстарға тыйым салу , оны заңсыз аулаушыларға қарсы күрес шараларын жүргізу керек . 
Мәрмәр шүрегей - Жоғалып кету қаупі тұр . Қазақстанда соңғы 20 жылда бірде –бір кездеспеген. Бұрын Сырдария бойында , Еділ мен жайықтың аралығында жиі кездесетін . Саны барлық жерде азайған . Туркияда 70- жылдары бар болғаны 2 мыңдайы ғана қыстаған . Санының азаюы себептері анықталмаған . Қазақстан мен Орта Азия мемлекеттерінде бұл түрджі терең зерттеу жұмысдтарын жүргізіп , жойылу себептерін анықтап, оны сақтап қалудың шараларын белгілеу керек . 
Балықшы тұйғын –жойылып кету жағдайында тұрған түр . Ертеректе Қазақстанның балығы мол және ұя салуға ағаштары бар көптеген суқоймаларын мекендеген . Қазір ұя басар кезінде көптеген бірнеше жерлерде : Марқакөл ( Оңтүстік Алтай ) , Жайық , Ертіс, Іле өзендерінде ғана кездеседі. Саны 60-70 –ке дейін (оның жартысы Шығыс Қазақстанда ) кеміді . Жойылуына негізгі себептер – орманды кесу , балық қорларының таусылуы , ересек құстарды жою . Ұяларды есепке алып , олардың арқайсысының айналасын тыныштық аймаққа айналдыру керек . 
Ителгі-жойылып кету қаупі бар өте сирек түр . Африка, Орталық Азияның тауларында тіршілік етеді . Ол Қазақстанның оңтүстігіндегі және шығысындағы таулардың шағын ацймақтарын мекендейді . Қазақстанда саны өте аз , солардың алтауы Алматы қорығында ұялайды . Алматы қаласында күз және қыста 1-5 бидайықты кездестіруге болады. Санының азаю себептері және жалпы тіршілігі туралы деректер жоқ . Олардың ұяларын тауып ,оны қорғау керек және қорғау әдістерін зерттеу қажет. 
Лашын-жойылып кету қаупі бар түр . Лашын жер шарында кең таралғанмен , Қазақстанда анық екі – ақ жерде ұясын тапқан – біреуі Наурызым қорығында (1935 ж) , екіншісі Оңтүстік Алтайда (1958) табылған . Бұдан кейін оның Қазақстанда ұя салғанын ешкім де көрген емес . Республикамыздың үстінен қыста да ұшып өткенімен , бізде қыстайтындардың саны азаюда ; масалы , Алматыда 1883-1888 жылдары 2-ден 5-ке дейін лашындар қыстаған . Қолдан өсіріп жетілген балапандарын еркіне жіберуге ұйымдастыру керек . 
Ақ тырна –жойылып кету жағдайында тұр . Солтүстік Азияда , Ресейдің Солтүстігінде ұялайды . Қазақстанда наурыз мамыр және қыркүйек қараша айларында республикамыздың батыс жағынан ұшып өтеді . Түрдің жалпы саны 1,5 мыңнан аспйды . Қазаұстанда ұшып өтетін ақ тырналар тек Наурызым мен Қорғалжың қорыфқтарында ғана қорғалады. Ақ тырнаның қоныс аудару жолында орналасқан Торғай қорығын құруды тездету керек . 
жүктеу/скачать 7,26 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|