Лекция «Адам қаңқасы»

1. 
   Сүйек сынғанда көрсетілетін алғашқы жәрдем.(сынықтың ашық және жабық түрлері болады. Ашық сынықта сүйек бұлшықеттерді, қан тамырларын, теріні, жүйкені жарақаттап, жырып кетеді. Жарақатқа ауру қоздырғыш микробтар түсуі мүмкін, сондықтан сынықты таза шүберекпен жауып, қан тоқтату жұмыстарын орындау керек. Сынған жерді қимылдамайтындай етіп, шендеуіш салып, таңу керек. Сынған аяқты сау аяққа, сынған қолды денеге қысып таңады. Омыртқа жотасы, бас сүйегі сынғанда науқасты жатқызып, дәрігер шақырту керек).
   
2. 
   Сүйек аурулары неден пайда болады? (1. Түрлі сәулелердің әсерінен сүйекте зат алмасу, оның қозғалу қасиеті өзгеріп, сүйектің өсуі, жаңаруы бұзылады. 2. Суда , топырақта кальций жетіспегенде буын ауырып, жуындап нашар қимылдайды, сұйек ұлпасы сиретеп жілік жұмсарады. 3. Ағзада стронций көп болса сүйек қатаймайды. 4. Минералды заттардың мөлшері азайғаннан сүйек аурулары пайда болады. 5. Туыстық некеден мешел бала дүниеге келед. 6. Фосфор тұзы қанға сіңбесе мешел болады. 7. Сүйек құрамында ақуыз, минералды заттар жетіспесе сүйек сынғыш келеді.)
   
3. 
   Омыртқа жотасының қисаюынан қалай сақтануға болады? (Тірек-қимыл жүйесі қалыптасатын кезеңде дене мөлшеріне сай жұмыс орындауын қадағалау. Ауыртпалық күші тең түсуі керек. Партада дұрыс отыру: кеудені тіремей, аяқты еденге түзу қою, қолды шынтақ буыны арқылы үстел үстіне бос ұстау. Шынтақтан көзге дейінгі қашықтық 30-35 см болуы керек. Үстел парта биіктігі адам денесіне сай болуы қажет.)
   
4. 
   Жалпақтабандылықтан сақтану жолдары (табан ортасы көтеріңкі, ойыс болуы жүрісті жеңілдетіп, дене серпімділік беріп, соққыны бәсеңдетеді) аяқтың ұшымен жүріп, суда жүзумен жаттығу, жүгіріп, секіріп, түрлі ойындармен айналысу керек. Табанға әр түрлі жаттығулар жасау қажет.
   

Сабақ соңында ойынға жақсы қатысқан оқушыларға баға қойылады.

Қаңқа бұлшықеті

Дәнекер ұлпасы

1-қатар

2-қатар

3-қатар

4-қатар

5-қатар

6-қатар

Мұғалім әр жұпқа игеріліп жатқан тақырып бойынша 10 сұрақ жазылған қағаздарды таратады. (немесе тақтаға жазады), 20 мин ішінде әр жұп оқулықтардан жауап іздеумен айналысады.

2 және 3-қатарда отырған оқушылар орын ауыстырады, 4 және 5-қатарларда солай істейді, яғни жаңа жұптар пайда болады.

1қатар+ 3 қатар

4 қатар+6 қатар

2 қатар+ 5 қатар

Енді қатар отырған оқушылар кезекпен бір-біріне сұрақтарды қоя бастайды (сұрақтардың бұрыңғы тізімі бойынша)

Әр оқушыда жауаптарды бағалау үшін жеке бланк болады.

Осылайша оқушы тек жұп (немесе тақ) сұрақтарға ғана жауап береді. Әр жауаптың уақыты - 2 мин.

Бағаны жұптасы қояды.

III тур.
II турдағы жұмыс біткеннен кейін қатарлар қайтадан алмасады.

Енді кездесетіндер: 1қатар+6 қатар

2қатар+3 қатар

4қатар+ 5 қатар

(қатарлардың нөмірлері ойын басынан сақталады). Басында берілген сұрақтардың тізімі бойынша оқушылар бір-бірін қайтадан тексереді.

Егер II турда оқушылар жұп нөмірлі сұрақтарға жауап берсе, онда III

турда тақ нөмірлі сұрақтарға жауап береді.

1. 
   Бұлшықет қандай қызмет атқарады?
   
2. 
   Бұлшықеттің құрылысы қандай?
   
3. 
   Бұлшықет қандай топқа бөлінеді?
   

4. 
   Пішініне қарай, атқаратын қызметіне қарай бұлшықеттер қандай топқа бөлінеді?
   
5. 
   Бас, тұлға, аяқ-қол бұлшықетінің қызметі
   
6. 
   Бұлшықеттің үйлесімді әрекеті неге байланысты?
   
7. 
   Бұлшықеттің қажуы неге байланысты?
   
8. 
   Еңбек өнімін арттыру үшін жұмысты қалай ұйымдастыру қажет?
   
9. 
   Сымбаттылық дегеніміз не?
   
10. 
    Бұлшықетті жаттықтырудың маңызы қандай?
    

Турдың N	Оқушының аты-жөні	Сұрақтардың N	баға
II		1 3 5 7 9
III		2 4 6 8 10
Турдың N	Оқушының аты-жөні	Сұрақтардың N	баға
II		1 3 5 7 9
III		2 4 6 8 10
Турдың N	Оқушының аты-жөні	Сұрақтардың N	баға
II		1 3 5 7 9
III		2 4 6 8 10

1. 
   нөмірлер, жетондар (1,2,3,4,5,6)
   
2. 
   6 бөлікті жаймалар
   
3. 
   фишкалар (көк-5, жасыл-4, сары-3, жарты)
   
4. 
   үстел сілтемесі (А, Б, В, Г)
   
5. 
   бағалау парағы
   
6. 
   үш деңгейлік тапсырмалар
   

Ойынның жүру барысы

Үстіңгі III деңгей сұрағына дайындықсыз жауап беріледі, II деңгейге 3-5 минут, I деңгей сұрағына 7-10 минут уақыт беріледі.

Жаймаға 2 саны түссе, 2 номерлі оқушы, 4 саны түссе, 4 номерлі т.б ойыншы жауапбереді

Жауап берген оқушыға жауабына қарай фишка беріледі. Толықтырса жарты фишка алады. Қорытындысы ортақ бағалау парағына түсіріледі.