Лекция саяси билік: МӘні мен жүзеге асыру механизмдері



бет1/3
Дата05.04.2024
өлшемі0,5 Mb.
#200546
түріЛекция
  1   2   3
Байланысты:
4 лекция

САЯСАТТАНУ ПӘНІ

  • № 4 лекция
  • САЯСИ БИЛІК: МӘНІ МЕН ЖҮЗЕГЕ АСЫРУ МЕХАНИЗМДЕРІ
  • Лектор: с.ғ.к., доцент
  • Тажитаева Райя Сеиловна

ЛЕКЦИЯ ЖОСПАРЫ:

  • Саяси биліктің мәні, оны анықтаудағы түрлі әдістер (бихевиористік, телеологиялық, жүйелік, релятивистік).
  • Биліктің функциялары. Саяси биліктің объектісі мен субъектісі, қайнар көздері, қорлары. Биліктің деңгейлері.
  • Билікті жүзеге асырудың түрлері мен әдістері.
  • Саяси және мемлекеттік билік. Билікті табыстау және биліктің бөлінуі.
  • Саяси биліктің легитимділігі және оның көздері.
  • Егеменді Қазақстандағы мемлекеттік билік. Негізгі институттар мен билік тиімділігінің критерийлері.

Билік дегеніміз не?

  • Кратология - билікті зерттейтін ғылым, гректің kratos - билік, logos - ілім деген сөзінен шыққан.
  • Билік- басқа адамдардың мінезін өзгерту мүмкіндігі (Г.Саймон).
  • Билік- белгілі бір мақсатқа жету мүмкіндігі (Т.Парсонс).
  • Билік- белгілі бір тәсілдерді қолдану мүмкіндігі, көбінсе күштеуге негізделген (Г.Лассуэл).
  • Билік- басқарушы мен басқарылушы арасындағы ерекше қатынас түрі (М.Дюверже).
  • Билік- шешім қабылдау мүмкіндігі (Г.Лассуэл).
  • Билік-біреуге немесе бір нәрсеге тигізетін жәй ғана ықпал емес, оларды өзгертуге бағытталған іс-әрекет (П.Моррис, А.Гидденс).

Биліктің анықтамалары

  • Бихевиористік билік адамдардың мінез-құлқына әсер ету мүмкіндігіне негізделген айрықша мінез-құлық түрі.
  • Телеологиялық (teleos - мақсатқа жеткен + logos - ұғым, ілім) – билік алға қойған мақсатқа сәйкес белгілі бір нәтижеге жету мүмкіндігі.
  • Жүйелілік –билікті әлеуметтік жүйе негізінде, яғни оның мақсаты мен міндеттерін орындау құралы ретінде түсіндіреді.
  • Психологиялық – билікті нақты индивидтің мінез-құлқы арқылы түсіндіреді, сол мінез-құлықтың субъективті ниеттемесін, адамдар санасындағы биліктің көздерін ашуға тырысады.
  • Релятивистік (французша «relation»- қарым-қатынас деген сөз) – билікті екі әріптес арасындағы қарыс-қатынас ретінде қарастырады, біреуі екіншісіне белгілі бір ықпал етеді.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет