Лекциялар жинағы шымкент -2021 Қ азақстан республикасының білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 1,12 Mb.
|
ЕЖЖТ лекция баспа (Восстановлен) (1)
- Бұл бет үшін навигация:
- Ресурстарды бөліп қолдану.
- Бағдарламалық құрылғыларды бөлу.
| Локальды есептеуіш желілер деп – бірнеше жеке компьютерлік жұмыс орындарының берілгендерді алудың жалғыз бір арнаға қосылуын айтамыз.
Есептеуіш желілердің көмегі арқылы бір программаны және берілгендер базасын бірнеше қолданушы пайдалана алады. Локальды есептеуіш желілер түсінігі географиялық ауқымы жағынан шектеулі болып табылады. Яғни бірнеше компьютерлік жүйелер сәйкестігі коммуникациялық құрылғылар көмегімен өзара байланыстағы жүйе. Осының көмегімен қолданушы басқа жұмысшы станцияларымен байланысқа түсе алады. Өндіріс ішіндегі есептеуіш тораптардың ерекешеліктерін қарастырайық: Ресурстарды бөліп қолдану. Ресурстарды бөліп қолдану тиімді болып саналады. Мысалы: лазерлік баспа құрылғыларын басқаруда қолданылады. Берілгендерді бөліп қолдану. Ақпараттарды қажет ететін жұмысшы орындарында берілгендер базасын қолдануда керекті ақпараттарды алу. Бағдарламалық құрылғыларды бөлу. Алдын ала қондырылған бағдарламалық құрылғыларда бір жерден бір уақытта бөліп қолдану. Процессор ресурстарын бөлу. Бұл тораптарға кіретін кей жүйелердегі берілгендерді өңдеуге арналған есептеу қуаттары процестерін қолдану орынды. Орталықтандырылған қолданбалы бағдарлама құрылғыларын бір мезгілде қолданады және басқарады. Мысалы: егер жүйені қолданушы басқа есептер жүргізіп жатса, онда алдыңғы жұмысшы соңғы жоспарларға өтіп кетеді. Барлық локальды есептеуіш жүйелер барлық көлемді желілер үшін бір стандартта OSI (Open System Interconnection) жұмыс істейді. Базалық модельде жалпы қатынас тілін табу үшін өзара тікелей мәліметтер алмасады. Берілгендерді жөнелту процесін қозғалысқа келтіру үшін бір-бірімен байланысатын бірдей коды бар машиналар қолданылады. Берілгендерді жөнелтудің біріңғай бірдей байланыс желісі болуы үшін стандарттардың әлемдік ұйымы ИСО құрылды. Жалғыз кабельмен жалғанған компьютерлер локальды желілерде көбіне берілгендерді жіберу технологиясы бойынша қолданылады. Бұл бұрынғы ауылды жерлердегі телефондарды бір-бірімен жалғастырғанмен бірдей. Қарапайым локальды желілер қабілеті бойынша 10-нан 100 Мбит/с-қа дейінгі арналарды байланыстырады. Қазіргі локальды желілер ақпараттарды үлкен жылдамдықпен 10Гбит/с-қа дейін алмастырады. Кең ауқымды локальды желілердің топологиялық құрылысы әр түрлі болуы мүмкін. Желідегі машиналардың біреуі машина қожайыны болып табылып, мәлімет алмасуға мүмкіндік алады. Қалған машиналар бұл уақытта мәлімет алмасудан алшақ болуы тиіс. Егерде бір уақытта екі машина бірдей мәлімет беретін болса, ортада шиеленісу болады да, рұқсат етіуі үшін арнайы механизм болуы керек. Бұл механизм орталықтандырылған болуы мүмкін. Мысалға, Ethernet деп аталатын IEEE 802.3 стандарт, 10Мбит/с-тан 10Гбит/с-қа дейінгі жылдамдықта жұмыс істейтін кең ауқымды желіні орталықтандырылған басқаратын шина топологиясын бейнелейді. Ethernet желісіне қосылған компьютерлер кез келген уақытта мәлімет ала береді. Бір уақытта екі не одан да көп программа бумасы кездесіп қалса, компьютер келесі буманы жібергенге дейінгі уақытты күтеді. Кең ауқымды желінің екінші бір типі сақина болып табылады. Сақина топологиясында әрбір бит басқа пакеттерге қарамай-ақ кабельмен жіберіледі. Әдетте әрбір бит барлық пакет жіберілгенге дейін барлық сақинаны айналып үлгереді. Барлық кең ауқымды желі тәрізді кабельге ену үшін басқарылатын арбитраж жүйесі керек. Кең ауқымды желілер статистикалық және динамикалық болып екіге бөлінеді. Статистикалық тәсілде циклдық алгоритм қолданылады және барлық уақыт бойынша барлық машиналар бірдей интервалға бөлінеді, сол себепті машина мәліметтерді белгіленген интервал бойынша ғана жібере алады. Сондықтан да бұл арнада жұмыс жасау үнемді емес болғандқтан, динамикалық тәсілде жұмыс жасаған тиімдірек болып келеді. Динамикалық әдістің арнаға енуі орталықтандырылған не орталықтандырылмаған болуы мүмкін. Орталықтандырылған әдісте мәлімет алмасуға құқы бар машинаны анықтайтын шина арбитры болуы тиіс. Ішкі алгоритмде сұраныстарды қабылдау негізінде арбитр шешім қабылдауы тиіс. Орталықтандырылмаған тәсілде әр машина мәлімет жіберетінін не жібермейтінін өзі шешеді. Локальды желінің барлық компьютерлері серверде жазылған қолданбалы программаларды және принтер, факс тәрізді шеткері құрылғыларды ортақ пайдалана алады да желідегі әрбір дербес компьютер жұмыс станциясы немесе желі түйіні деп аталанады. Локальды желі әрбір тұтынушыға бір-бірімен өте жылдам қатынасуға мүмкіндік жасайды. Оның мынандай ерекшеліктерін атап өтуге болады: Құжаттарды бірге пайдалану; Құжат айналымын жеңілдету: тұтынушы жұмыс орнынан тұрмай-ақ, жиналыс жасамай-ақ әртүрлі құжаттарды оқуға, түзетуге, түсініктеме беруге мүмкіндік алады; Компьютер дискісіндегі орынды тиімді пайдаланып, өз жұмыс нәтижелерін серверде сақтау және архивтеу; Сервердегі қолданбалы программалармен оңай байланысу; Қымбат тұратын қорларды – принтерлерді, CD-ROMмәлімет жинақтауыштарын, қатты дискілерді және ортақ пайдалануға болатын көлемді қолданбалы программаларды бірігіп пайдалануды жеңілдету , т.б. Локальды желінің ерекше характеристикасы болып өте жоғары, жылдам каналы бойымен ақпараттың түсті көрінісінде байланыстырылып жіберілетін барлық абоненттері болып табылады. Сонымен қатар, сымды және сымсыз ( радио ) каналдары бар . Олардың әрбірі локальдық желі ұйымы параметрлерінің төмендегдей маңызды мәндерімен сипатталады: - Мәліметтердің берілу жылдамдықтары; - Сызықтың максимальдық ұзындығы; - Кедерглерден сақталуы (помехозащищенности); - Механикалық беріктік (механической прочности); - Ыңғайлылығы және монтаж қарапайымдылығы ; - Бағасы. Қазіргі уақытта желілік кабельдің 4 типін қолданылады : - Коаксиальды кабель; - Қорғалынбаған екі орамдық; - Қорғалған екі орамдық; - Талшықты - оптикалық кабель . Кабельдердің алғашқы үш типі мыс жол бастаушылармен электрлік сигналды тапсырады . Талшықты-оптикалық кабельдер шыны талшықпен жарықты тапсырады . Ең көп таралған коаксиальды кабельдермен болып жуан және жіңішке «Ethernet» кабельдері болып табылады. Мұндай құрылым ара- қашықтықтарда жақсы бөгеттен қорғанушылықты және сигнал аз сынуын, өшірілуін қамсыздандырады . Ал үлкен ара қашықтыққа тап осы көбірек қымбат жуан кабельдер жақсы тапсыруды қамсыздандырады және электромагниттік бөгеттерге кемірек сезгіш. Локальды желілер оқу ұйымдарында көбінесе екі орамдық кабелін қолданады . Компьютерлер байланысы үшін локальды желілердің сызықтық байланысының көмегімен адаптерлер желісі қажет (немесе , кейде оларды желі платасы, тақшасы деп атайды). Ең таңымал адаптерлерге келесі үш түрі болып табылады: ArcNet; Token Ring; Ethernet. Адаптер желісі дербес компьютердің аналық тақшаның бос орнына қойылады жјне оған жүйелік блоктың артқы жақ панелінен локальдық желінің байланыс сызығын іздейді. Адаптер, өз типіне байланысты бір компьютерден екінші компьютерге рұқсат ету стратегиясын іске асырады. жүктеу/скачать 1,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|